Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық



Pdf көрінісі
бет2/33
Дата11.11.2019
өлшемі20,41 Mb.
#51584
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Байланысты:
OKB12018


2. Дұрыс/қате екенін табыңыз.
Дұрыс
Қате
Әңгіме достық, жақсы қарым-қатынас туралы.
Мінезі жаман бір қыз болыпты. 
Әкесі оған шегеге толы жәшік беріпті.
Жігіт  бірінші күні барлық шегені қағыпты.
Бір айдан кейін мүлде шеге қақпапты.

11
I БӨ
ЛІМ
Әкесі екі шегеге толы жәшік беріпті.
Әкесі достарыңды сыйла, ренжіспе деп айтып-
ты.
Әкесі  достарыңнан  кешірім  сұрап,  достасқан 
кезде шегелерді суырып ал депті.
Жігіттің алғашқы кезде досы көп болған. 
Жігіт достарын ренжітпейтінін айтыпты.
 
3. Сөйлемдерді мәтін мазмұнына қарай ретпен орналастырыңыз.
Бір айдан кейін тақтайға мүлде шеге қақпапты.
Алғашқы күні жігіт тақтайға он шеге қағыпты.
Бүгіннен бастап достарыңмен татуласқан, олардан кешірім 
сұрағаның үшін тақтайдан шегелерді суырып отыр.
Жігіт әкесінен: «Шегесі бар жәшік неге керек?» -  деп сұрайды.
Достарыңмен ұрысып қалған күні тақтайға бір шеге қақ.
Жарайсың, балам, бірақ сен қаққан шеге тақтайды бүлдірді.
Сондықтан дос қадірін біліп, ешкіммен ұрыспай, достарыңмен тату бол.
Жігіт бір күні таза тақтайды әкесіне әкеп көрсетеді.
Әкесі оған шеге салынған жәшік беріпті.
Мінезі жаман жігіт болыпты.
Бір күні қараса, тақтайдағы барлық шегені суырып бітіпті.
4. Асты сызылған сөзге сұрақ қойыңыз.
Жігіт бірінші күні он шеге қағыпты..
__________________________________________
Жәшіктің іші шегеге толы екен.
__________________________________________
Достарыңмен тату болғаның дұрыс.
__________________________________________
Әрбір  айтылған  жаман  сөз  артында  мына 
шегелер сияқты қара тесік қалдырады.
__________________________________________
Бір айдан кейін мүлде шеге қақпапты.
__________________________________________
1

12
I БӨ
ЛІМ
ГраММатика
Ережемен танысыңыз.
Бұрынғы өткен шақ   
   
                                                     
389
 
- бет
+

Мен кітапты ал
ған
мын.
Сен қар күре
п
сің. 
Ұлым әлі үйлен
бе
ген.
Алмас Астанада болма
п
ты.  
 
1. Тиісті қосымшаны қойыңыз.
1. Мен өткен аптада дәрігерге қарал
_______
мын.
2. Сендер былтыр ол пәтерге бар
__________
сыңдар.
3. Үсен әйелімен кел
__________
ті. 
4. Оның қызы әлі тұрмыс құрма
__________
.
5. Әріптесім дүкендерді аралауға кет
__________
.
6. Алмагүл жақсы ән сал
__________
ты.
7. Кеңсеге бастықтар келме
__________
ті.
8. Сен анаңа жағдайды айт
__________
 жоқсың.
9. Сіздердің саяжайларыңыз болма
__________
.
10. Асқардың Қытайға барғысы келме
__________
.
    
2. Бұрынғы өткен шақ формаларын қойып, болымды және болымсыз формада 
жазыңыз.
айтқан

_______________________________________
араздаспаған

_______________________________________
келіпті

_______________________________________
танысқан жоқ

_______________________________________
барған

_______________________________________
ашпапты

_______________________________________
сұраған

_______________________________________
ашпаған

_______________________________________
кетіпті

_______________________________________
шығарған жоқ

_______________________________________
айтыпты

_______________________________________
шығармапты

_______________________________________
жауыпты

_______________________________________
таппапты

_______________________________________
жауған

_______________________________________
тапқан жоқ

_______________________________________
жеген

_______________________________________
алмаған

_______________________________________
жепті

_______________________________________
алмапты

_______________________________________
ған
-ген
-ған
-қан
-ып
-іп
-кен
-п
+


13
I БӨ
ЛІМ
3. Сұрақтарға жауап беріңіз.
– Сіз Көкшетауға барғансыз ба? 
– Жоқ, 
_______________________________________
.
– Сіз жаңа қызметкер алғансыз ба?
– Жоқ, 
________________________________________________________________
.
– Ол өткен аптада досымен  қалаға кеткен бе?
– Иә, 
________________________________________________________________
.
– Сен әріптесіңе сыйлық  сатып алғансың ба?
– Иә, 
________________________________________________________________
.
– Бұл ақпаратты бұрын естігенсің бе?
– Жоқ, 
________________________________________________________________
.
– Біздің жаңа кеңсемізде болғансыз ба?
–Иә, 
________________________________________________________________
.
– Досыңыз сізге айтқан ба?
– 
Жоқ, 
________________________________________________________________
.
4. Бұрынғы өткен шақ формасына ауыстырыңыз.
Үлгі: 
Жәңгір атақты ғалым болады – 
Жәңгір атақты ғалым болған
1. Гүлнар кітапханада менімен әріптес болды – 
       ________________________________________________________________________________________________
2. Жігіт күнде бір шегеден суырып алып тастап отырады – 
       ________________________________________________________________________________________________
3. Айдостың ата-аналары бір-бірін тез түсінеді – 
       ________________________________________________________________________________________________
4. Жақсы қарым-қатынаста болу үшін көп еңбектенді – 
       ________________________________________________________________________________________________
5. Айнұрдың құрбысы әртістер секілді сәнді киінуге тырысады – 
       ________________________________________________________________________________________________
 
5. Бұрынғы өткен шақ формасында тұрған етістіктерге мысал жазыңыз.
Не істеген?
Не істеген жоқ?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________
бармағанмын
Иә, барғанмын.
Жоқ, барған жоқпын.
Жоқ, бармағанмын.
Иә, барғанмын.
Жоқ, барған жоқпын.
Жоқ, бармағанмын.

14
I БӨ
ЛІМ
артыҚ БОЛМас БІЛГенІң
 
      
Таныс болыңыздар!
Танысқаныма 
қуаныштымын!
Таныс болыңдар, 
менің досым. 
Қарлығаш. Танысқаныма 
қуаныштымын!
Апа, таныс болыңыз, 
менің әріптесім. 
Бір көрген– таныс, екі көрген – біліс.
Жүздің түсін білгенше, бірдің атын біл.
Заттың жаңасы жақсы, достың ескісі жақ
сы.

15
I БӨ
ЛІМ
тыңдаЛыМ
1. Тыңдаңыз. Суретті мәтінге сәйкес нөмірлеңіз.
№1
  
Б
А
Ә
№____
№____
№____
2. Қайта тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.
Сөйлеуші
Ол кім туралы 
айтты?
Олар бір-бірін 
қашаннан 
бері біледі?
Олар неге 
ренжісіп қалды?
Олар татуласты 
ма?
№1
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
№2
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
№3
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________

16
I БӨ
ЛІМ
айтыЛыМ
1. 
Жұптық жұмыс. Біреуіңіз – психолог, екіншіңіз – емделуші. 
 
Сіздің ең жақын досыңыздың 
аты кім?
         
Менің ең жақын досымның 
аты – Мадина
А) Сіз досыңызбен/танысыңызбен/туысқаныңызбен ренжістіңіз бе? Не себеп болды?
Ә) Сіздің жақын досыңызбен/құрбыңызбен келіспей қалатын кездеріңіз бола ма?
Б) Сіздің отбасы мүшелеріңіз/достарыңыз жиі ренжісе ме? Егер ренжіссе, әдетте не себеп 
болады? 
2.  Рөлмен ауысыңыздар.
жазыЛыМ
1. Суреттерді қолданып, сюжетті мәтін  жазыңыз. 
    
    
   
                                                       
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

17
I БӨ
ЛІМ
2
- саБаҚ
ҚАРЫм-ҚАТЫНАС
   
    
  317 - беттегі сөздермен танысыңыз.
                  1. Мағынасы басқа сөзді сызып тастаңыз.
      Үлгі:  
Жақын дос, құрбы, мәшине, сыныптас досың, досымның танысы.
1. Ғимарат, кеңсе, үй, сәбіз, пәтер.
2. Аспаз, аудармашы, ауа райы, есепші, мұғалім.
3. Көйлек, жейде, белдемше, нағашы, шұлық.
4. Нан, тоқаш, жиен, сүт, ірімшік.
5. Әке, ата, немере, қырық, қыз.
6. Сәбіз, пияз, шаңырақ, қырыққабат, картоп.
7. Дүйсенбі, сенбі, алақай, жексенбі, жұма. 
2. Сұрақтарға сай келетін сурет атауын жазыңыз.
 
 
 
 
 
    
    
    
    
    
    
    
 
Қашан?
Қандай?
Қайда?
1. 
___________________________________________
1. 
___________________________________________
1. 
___________________________________________
2. 
___________________________________________
2. 
___________________________________________
2. 
___________________________________________
3. 
___________________________________________
3. 
___________________________________________
3. 
___________________________________________

18
I БӨ
ЛІМ
3. Қай сөздің анықтамасы?
бір-бірінен ешқандай сыр жасырмайтын адамдар
_________________________________________
ойы бір, мақсаты бір адамдардың бірігуі
_________________________________________
бірге жұмыс істейтін адамдар
_________________________________________
бірге жүретін, көп уақыттан бері араласатын адамдар
_________________________________________
бір оқу орнында/университетте оқитын адамдар
_________________________________________
басқа бір адамға, атақты өнер жұлдыздарына ұқсауға тырысу
_________________________________________
екі достың көптен бері хабарласпауы
_________________________________________
басқа адаммен танысып, жақсы араласа бастау
_________________________________________
білім алатын орындар
_________________________________________
дәрі-дәрмек алатын жер
_________________________________________
біреудің жасырын, шын емес аты
_________________________________________
5. Кестені толтырыңыз.
Антоним
Сөз 
Синоним
Жанжалдасу
Татуласу
Таза
Дос 
Шындық / шын
5. Сөздерді ретімен орналастырып, сөйлем құраңыз.
1.
аласың?     дүкеннен    
Сен
    қашан    
кітап
    жолдасыңа
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.
досыңның     Мына     сыйлық     күніне     сенің    
туған
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3.
жаңбырды    жақсы     досы     Менің     әкемнің    
көреді
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4.
баласы     Менің     сыныпта    танысымның    оқиды     бірінші
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5.
құрбысы     екен     Мына     үйде     көпқабатты     сіңлімнің     тұрады
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Жақын достар

19
I БӨ
ЛІМ
ОҚыЛыМ
1. Ұлы адамдардың ұлы пікірлерін оқыңыз. Есте сақтаңыз!
2. Сұрақтарға жауап беріңіз. Өзара сұхбат құрыңыздар.
Ұлылардың пікірлерімен келісесіз бе?
Досты қандай жағдайда  кешіруге болады?
Қандай жағдайда ең жақын досты да кешіруге болмайды деп ойлайсыз? 
3. Оқыңыз.
Өмірдің маңызы
Бірде ұстаз сабақ үстінде шыны құтыны алып, оны ірілеу тастармен 
толтырады. Сосын студенттерге қарап: «Құты толды ма?» – деп сұрайды. 
Студенттер: «Иә!» – деп жауап береді. Сонда ғалым құтының үстіне ұсақтау 
тастарды салып, ірі тастардың арасын майда тастармен толтырады да, тағы 
да студенттерден:  «Құты толды ма?» – деп сұрайды. Студенттер құтының 
толғанын    айтады.  Құтыны  құммен  толтырғанда,  ірілеу  және  ұсақтау 
тастардың арасындағы барлық қуыстары түгелдей толады. 
Ұстаз студенттерге қарап: «Міне, құты енді толды. Мұнда бос орын 
жоқ. Мен осы құтының сіздердің өмірлеріңізге ұқсас екенін түсінсеңіздер 
деймін. Ірілеу тастар өмірлеріңіздегі ең маңыздысы: отбасы, достарыңыз, 
денсаулығыңыз,  балаларыңыз.  Одан    кейін  салынған  ұсақтау  тастар 
өмірдегі жанама саналатын жұмыс,  үй,  автокөлік  және тағы басқа заттар.  
Ал  құм өзіміз айтатын «өмірдің ұсақ-түйектері». 
Егер сіздер, алдымен, құтыны құммен толтырсаңыздар, онда ірілеу және ұсақтау тастарға 
орын қалмас еді. Өмірде де солай. Егер сіз барлық күш-қуатыңызды ұсақ түйектерге жұмсасаңыз, 
онда ешқашан маңызды  заттарға  уақыт  таба  алмайсыз,  олар үшін орын қалмайды. Сондықтан 
өз бақытыңыз үшін маңызды болып саналатын нәрсеге назар аударыңыз. Шын мәнінде бағалы 
болып табылатын  нәрселерге қамқор болыңыздар.  Әрі  өмірдегі қалған  нәрселердің  барлығы   
құм екенін ұмытпаңыздар.
Қиын күнде қол ұшын берген – нағыз дос,
Жайшылықта доспын деген – жай сөз.
Сайф Сарайи
Көңіліңе  қарай  дос  таңда, 
күшіңе  қарай  жүк  таңда.
Жүсіп Баласағұн
Дос достың кемшілігін кешіре 
білер.
Жүсіп Баласағұн
Жаман дос – көлеңке: 
басыңды күн шалса, қашып 
құтыла алмайсың, басыңды 
бұлт алса,  іздеп таба 
алмайсың.
Абай Құнанбаев

20
I БӨ
ЛІМ
4. Сұрақтарға жауап беріңіз.
2. Неге әңгіме «Өмір маңызы» деп аталды деп ойлайсыз?
3. Егер сіз мақала авторы болсаңыз, қалай атар едіңіз?
5. Сөйлемдердің дұрыс/қате екенін анықтаңыз.
Дұрыс
Қате
Отбасы, құрбы-құрдас және туыстарыңыз өмірдегі ең маңызды 
нәрселер.
Құтыны толтыру үшін ең соңында тастарды салды.
Өмірдің  мәнін  түсіндіру  үшін  мұғалім  студенттерге  өмірдегі 
маңызды нәрселер туралы мысал келтірді.
Адам  бақытты  болу  үшін  өзі  құнды  санайтын  заттарға  мән 
беруі керек.
Ұстаздың бірінші сұрағы: «Құты толды ма?» болды.
6. Берілген сөздердің біреуін таңдап алып, ол сөздің өмірдегі маңызы туралы айтып 
беріңіз.
Әке-шеше, дос, елге пайдалы болу, денсаулық 
ГРАММАТИКА
Ережемен танысыңыз.
 
 
Сын есім. Салыстырмалы шырай
   
                                          
291
 
- бет
Дариғаның бойы  менен ұзын
дау

Астана Алматыдан суық
тау

Сенің көйлегің  әдемі
рек

Біздің мұғаліміміз қатал
ырақ


21
I БӨ
ЛІМ
1. Қажетті форманы қойыңыз.
-лау, -леу, -дау,-деу, -тау, -теу, -рақ, -рек, -ырақ, -ірек
Сіздің қызыңыз  сұлу
___________
Мына кілемнің сапасы жақсы
___________
Жаңа қызметкер жұмысқа бейімді
___________
Жаңа үйіміздің  асүйі  кең
___________
Әсет бүгін көңілді
___________
  көрінеді. 
Бастықтары қатал
___________
  адам екен.
Салаттың тұзы ащы
___________
  болыпты.           
Мына пәтер әдемі
___________
  екен. 
Бүгін жұмыстан кеш
___________
  қайтамын.  
Дүкен үйден алыс
___________
  жерде екен. 
      
2. Тиісті сөздерді қойыңыз.
1. Бойы 
___________

2. Шашы 
__________________________

__________________________
 . 
3. Көзі  
__________________________
.
4. Мінезі 
__________________________

Адамдарға үнемі көмектеседі. 
5. Ол өте 
__________________________
 қыз. 
6. Мен оның 
__________________________
 мінезін ұнатамын. 
3. Сын есімдерді қарама-қарсы мағынадағы сөзбен алмастырып жазыңыз. 
Менің шашым қысқалау.
Оның 
_______________________________________
Менің бойым ұзынырақ.
Сенің 
_______________________________________
Менің көзім қоңырлау.
Оның 
_______________________________________
Менің мінезім жұмсақтау.
Сіздің 
_______________________________________
Мен мейірімдімін.
Ол 
_______________________________________
Мен жомартпын.
Сен 
_______________________________________
Мен сабырлымын.
Сіз 
_______________________________________
Мен баяумын.
Ол 
_______________________________________
Менің құрбымның аты – Майра.
қаралау
мейірімді
ақкөңіл
бұйралау
қоңырлау
жұмсақтау
ұзын
ұзын
шашы ұзындау

22
I БӨ
ЛІМ
4. Тиісті сөзді қойыңыз.
1. Сенің 
____________________
 жақсы адам.
досың  
   
досыңыз
2. Менің бойым 
_____________________________________.
орташалау    қара
3. Сіздің балаңыз 
_____________________________________
 екен.
    тартымды           жомарт
4. Біздің анамыз 
_____________________________________
 жан.
момындау       келбет
5. Сенің досың 
_____________________________________
 адам екен.
ашу       ашушаң
6. Оның хатшысы 
_____________________________________
 екен. 
салмақтырақ       салмақ
5. Асты сызылған сөзге салыстырмалы шырай қосымшасын жалғаңыз.
Көршіңіз қандай? Сараң.
>>
______________________________________
Мен қаталмын.
>>
______________________________________
Менің досым пысық.
>>
______________________________________
Ол мейірімді.
>>
______________________________________
Құрбысы дөрекі екен.
>>
______________________________________
артыҚ БОЛМас БІЛГенІң...
1. Оқыңыз.
досың
Сараң+дау
Мен – Күләшпін, ал досым – Айнұр. 
Екеуіміз де Қостанайданбыз. Өзіңіз ше?
Танысқаныма өте қуаныштымын! 
Мен Алматыданмын.
Кешіріңіздер, сіздермен танысқым келеді. 
Есімім – Мұрат.  Қай жақтікі боласыздар?

23

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет