Сыныптан тыс жұмыстардың әрбір түрі өзінің ерекше құнды қасиеттеріне ие. Математикалық жарыстар, мысалы, оларға қатысуға барлық оқушылар ұмтылады. Бұл мұғалім математикаға деген қызығушылықты арттыру үшін де, оқушылардың ұжымдық ақыл-ой қызметін ұйымдастыру үшін де пайдалана алады. Біз соңғысы әсіресе маңызды деп есептейміз, өйткені математиканы зерттеу кезінде тең құқылы бірнеше қатысушылардың күш-жігерін біріктіру қажеттілігі жиі кездеседі.
Жарыстарды өткізу кезінде қатысушылар тапсырманы тез және сапалы орындау үшін күрес жүргізетін командаларға бөлінеді. Орындау ұжымдығына бағытталған тапсырмалар мысалдары:
1-мысал. Бірнеше бөліктерден құралған үлгі ұсынылады, мысалы, жиналмалы текше немесе геометриялық фигура. Содан кейін екі командаға де бөлшектер жиынтығы бойынша беріледі, олардың ішінен олар бұл модельді мүмкіндігінше тез жинау керек. Әдетте, қатысушылар жақсы ұйымдаса алатын команда өз күштерін тиімді біріктіре алады. Жарыс басталар алдында мұғалім балалардың назарын осы сәтте аударуы керек.
2-мысал. Мұғалім немесе алдын ала дайындалған оқушы 0-ден 15-ке дейінгі шектерде ойланған сандарды болжай отырып фокусты көрсетеді. Төрт кестенің қайсысы екенін айту жеткілікті және жүргізуші оны бірден атайды.
Сандарды табу үшін аталған кестелерден бірінші сандарды қосу керек. Фокусты табу-екілік есептеу жүйесінің қасиеттерінде. Бұл "фокустың" мәнін толық негіздеу IV—V сынып оқушылары, әрине, бере алмайды; мұнда ең жігерлі команданы атап өтуге болады. Жарысты қорытындылай келе, мұғалім фокусты түсіндіру үшін сандарды жазу туралы терең теориялық мәліметтерді қолдануға тура келетінін айта алады;осыған байланысты осы мәселенің тарихы бойынша кішігірім әңгіме жүргізу орынды.
Сыныптан тыс жұмыстың пайдалы түрі-қабырғалы математикалық баспа. Оның пәрменді болғаны маңызды, яғни ондағы материалдар белсенді пайдаланылғаны маңызды. Газеттегі материалдардың бір бөлігі бүкіл сынып үшін оқу қызығушылығын білдіргенде жақсы (мысалы, жақын жердегі тексеру жұмысының үлгі нұсқалары келтіріледі); басқа бөлігі белгілі бір қатынаста тереңдей отырып, сыныпта жақында өткен материалға негізделеді (мысалы, тарихтан немесе қосымшалардан мәліметтер келтіріледі) және ақырында, жоғары қиындықтардың қызықты міндеттері мен міндеттері бар; олар бойынша жүйелі түрде шешімдер конкурстары өткізіледі.
Математика пәнінен сыныптан тыс жұмыста оқушылардың әр түрлі модельдер мен көрнекі құралдар жасауы маңызды орын алады. Жұмыстың бұл түрі үлкен тәрбиелік мәнге ие, сонымен қатар осы құралдарды дайындау барысында оқушылар математиканың үйренуін еңбек дағдыларын қалыптастырумен байланыстыра алады. Дайындалған модельдер мен құралдар Оқу үрдісінде қолданылуы қажет.
Ойлау әрекеттерін және олармен байланысты математикалық ұғымдарды белсендіруге бағытталған тапсырмалар мысалдарын келтіреміз.
Достарыңызбен бөлісу: |