Ќазаќстан Республикасы
жүктеу/скачать 2,85 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9.11 Құрманғазы Сағырбайұлы (1818 – 1889 жж.)
| Сөздік
ардақты – уважаемый сапар – зд: поездка дәстүрлі – традиционный жас та болса – несмотря на молодость еңбек сіңірген әртіс – заслуженный артист атақ берілді – присвоено звание көркемдік – художественный бітіру – заканчивать көкжиегінде – на горизонте бақ сынау – испытать счастье толысу – становление кемелдену – процветание кезең – период, этап, время жуықтау – приблизиться қазына – богатство жарық жұлдызы – яркая звезда Тапсырмалар 1. Мәтін бойынша диаграмманы толықтырыңыздар: Роза Рымбаева Ол кім?
Қашан және қайда дүниеге келген?
Гастрольдік сапары қай жылдан басталды?
Қай жылы және қайда «Алтын Орфей» жүлдесін жеңіп алды?
1979 жылы қандай атақ берілді?
Репертуарында ән саны бүгінде қаншаға жуықтайды?
2. Мәтіннен толықтауышты және субъектіні білдіретін сөздер мен сөз орамдарын анықтаңыздар. 3. Мәтіннен келесі үлгімен жасалған сөздерді теріп жазыңыздар: а) түбір, тәуелдік жалғау, септік жалғау; б) түбір (сан есім), реттік сан есімнің жұрнағы. 4.Сөйлемдегі етістіктердің түрлерін белгілеңіздер: негізгі- туынды, негізгі- көмекші, сабақты- салт, болымды -болымсыз, дара -күрделі. 5. Мәтіннен сын есімдерді жазып алып, сапалық және қатыстық екенін белгілеңіз. 6. Мәтіннен алынған келесі сөздердің синонимдерін келтіріңіздер: ардақты, дүниеге келу,ел, конкурс, қала, бітіру, жеңіп алу. 7. Мәтіннен сан есімдерді теріп алып, мағынасын анықтаңыздар. 9.11 Құрманғазы Сағырбайұлы (1818 – 1889 жж.) Құрманғазы Сағырбайұлы XVIII ғасырдың басында, Батыс Қазақстан өңірінде, Орал облысы, Жанғали ауданының Жиделі елді мекенінде, кедей шаруа отбасында дүниеге келді. Құрманғазының күйлері қазақ елі өмірінің әлеуметтік жыр-сыры, азаткерлік рух ұраншысы іспетті. Ұлттық тарихымыздың әуен тілінде жазылған ұлы эпопеясы деуге болатындай. Күйші шығармашылығындағы өзекті мәселелер – халықтың азаттығы мен жеке тұлға бостандығы. Өз туындыларында XIX ғасырдың 30-жылдары Исатай Тайманұлы бастаған ұлт- азаттық көтеріліске ерекше назар аударған. Құрманғазы бұл көтеріліске өзінің алғашқы туындыларының бірі «Кішкентай» күйін арнаған. Одан кейінгі «Ақбай», «Ақсақ киік», «Түрмеден қашқан», «Адай» күйлерінде ол халықтың азаттықты көксеген арманын, әділетсіздікке қарсылықты білдіреді. Құрманғазы туындыларында қоғам мен адамның арақатынасындағы айрықша әлеуметтік-психологиялық жағдайлар бейнеленеді. Құрманғазы Сағырбайұлы бірнеше мәрте түрмеге де қамалған, алайда халықтың азаттығы жолындағы күрескер сазгердің рухы ешқашан түспеген. 1880 жылы Астрахань түбіндегі Сақма елді мекеніне қоныс аударады. Қауым арасында ерекше құрметке бөленген Құрманғазы Д. Нұрпейісова, Е. Есжанов, М. Сүлейменов сынды мирасқорларын жинайды. Сол дәуірде әйгілі болған Көкбала, Менетай, Сүгірәлі, Торғанбай, Шора сынды домбыра тарту шеберлері Құрманғазыны ұстаз тұтқан. Құрманғазының күйлері қазақ халқы шығармашылығында аса маңызды тарихи орын алады. Ол өз туындылары арқылы халқымыздың мәдени дамуына қомақты үлес қосты. Құрманғазы күйлері Қазақстан сазгерлерінің шығармашылығынан кең орын алды. Республика сазгерлері күйшінің күйлерін, үлкенді-кішілі шығармаларында пайдаланды. Би де қойылды, спектакльдер де, кинофильмдер де, хор музыкасы болып та пайдаланды. Көптеген оқу орындарының, музыкалық ұжымдардың, аудандардың, көшелердің аттары Құрманғазы есімімен аталады. жүктеу/скачать 2,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|