Сөздік
өңір – местность, район
кедей шаруа отбасында – в семье бедного крестьянина
азаткерлік – освободительный
рух – дух
ұраншы – глашатай
іспетті – подобный
әуен – мелодия, напев
өзекті – основной
мәселе – проблема
жеке тұлға – отдельная личность
бостандық – свобода
туынды – произведение
ұлт- азаттық – национально-освободительный
көтеріліс – восстание
назар аудару – уделять внимание
арнау – посвятить
көксе – сильно желанная
әділетсіздік – несправедливость
қарсылықты – против
арақатынасы – соотношение
айрықша – особенный
жағдай – обстоятельства
мәрте – неоднократно
түрмеге қамау – заключить в тюрьму
алайда – однако, тем не менее
күрескер – борец
қоныс аудару – переезжать
қауым арасында – в обществе
сынды – такие как
мирасқор – преемник, последователь
домбыра тарту – играть на домбре
шебер – мастер
ұстаз тұтқан – считали учителем
маңызды – важный, значительный
қомақты – объем, величина
үлес қосу – внести вклад
ұжым – коллектив
Тапсырмалар
1. Мәтінді оқып, «шын» немесе «жалған» екенін анықтаңыздар (дұрыс сөйлем- бұрыс сөйлем).
Құрманғазы Сағырбайұлы XVII ғасырдың басында кедей шаруа отбасында дүниеге келді.
Құрманғазының күйлері қазақ халқы шығармашылығында аса маңызды тарихи орын алады.
Өз туындыларында XIX ғасырдың 30- жылдары Исатай Тайманұлы бастаған ұлт- азаттық көтеріліске ерекше назар аударған.
Құрманғазы туындыларында қоғам мен адамның арақатынасындағы айрықша әлеуметтік-психологиялық жағдайлар бейнеленеді.
Құрманғазы Сағырбайұлы бірнеше мәрте түрмеге де қамалған.
Құрманғазының туған жері Шығыс Қазақстан облысы.
2. Сөйлесім. Тақырып бойынша сұхбаттасыңыздар.
3. Мәтін бойынша синквейн (5 жол өлең- пятистишие) құрастырыңыздар.
4. Мәтіннен мекенжайды, мезгілді, бағытты, толықтауышты бірлескен іс- әрекетті білдіретін сөздер мен сөз орамдарын анықтаңыздар.
5. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңіздер.
6. Мәтіннен көмекші сөздерді қатысты сөздермен теріп жазыңыздар.
7. Сөздерді оқып, олардың қай сөздерден жасалатынын көрсетіңіздер: азаткерлік, шығармашылық, сазгерлер, үлкенді-кішілі, әлеуметтік-психологиялық, ешқашан, мирасқор, пайдалану.
8. Мәтін бойынша кез келген сөздерді (сөйлемдерді) қолданып, келесі тапсырмаларды орындаңыздар: дыбыстық талдау, морфологиялық талдау, синтаксистік талдау.
9. Мәтіндегі бірыңғай сөйлем мүшелері кездесетін сөйлемдерді жазып алып, сол сөйлемдердің синтаксистік талдауын орындаңыздар.
Достарыңызбен бөлісу: |