1. Экономикалық мамандыққа байланысты кәсіби сөздер?
2. Тусау кесу (тусаукесер дегеніміз не?
8-тақырып. Құжатты рәсімдеу. Фирма жарғысы және оны рәсімдеу.
Жұмысқа қабылдау.
Тірек сөздер: құжат, іс жүргізу, рәсімдеу, есепке алу, бақылау, жүйелеу, орындау, мұрағат, мұрағатқа тапсыру, түпнұсқа, көшірме, көшірме нұсқа.
Тәжірибелік сабақты өткізу үшін қолданылатын әдебиеттер тізімі: Ақанова Д.Х., Алдашева А.М... Ресми-іскери қазақ тілі. Алматы., 2002. –408б., Әлмұрзина Г. М. Іскерлік қазақ тілін деңгейлік оқыту курсының бағдарламасы: мемлекеттік тілді оқыту курстарының тыңдаушыларына арналған. – Өскемен, 2003. – 56 б.
Құжаттарды рәсімдеу
Құжаттармен жұмыс істеуді үйрететін ғылым: іс қағаздарын дұрыс жасау, толтыру және рәсімдеу, сондай- ақ олардың қозғалысын, есепке алуды орындауды, сақтауды ұйымдастыруды бақылайтын ғылым. Қазір бір де бір мекеме, ұйым іс жүргізусіз жұмыс істемейді. Құжатты рәсімдеу мекеменің үздіксіз жұмыс істеуіне ықпал етеді және табысқа жету жолында тиімді құрал болып саналады. Іс қағаздарын рәсімдеу үдерісі - құжаттау болып саналады. Құжаттарды рәсімдеу - басқару іс қимылдары үдерісінде құжаттармен жұмысты ұйымдастыру мәселелерін қамтитын қызмет. Ол құжаттарды жасау және рәсімдеу бойынша барлық операцияларды да , құжаттармен жұмыстың барлық кешенін де құрайды (хат алмасуды жүргізу, орындау және орындауды бақылау, құжаттарды есепке алу, оларды жүйелендіру, сақтау, пайдалану, мұрағатқа тапсыру тәртібі және т.б.). Белгіленген тәртіпте жасалған және рәсімделген құжат - ресми (басқару) құжат деп аталады. Құжат - ақпараты бар материалық объект, оны құзырлы тұлға құрастырады және өкілетті орган бекітеді. Әрбір құжаттың құрамына бірқатар элементтер (реквизиттер) кіреді: мәтін, құжат түрінің атауы, авторы, адресаты, күні, қолы және т.б. Құжаттың негізгі реквизиті болып оның мәтіні саналады. Рәсімделген құжаттар мазмұнына қарай жай және күрделі , шығарылымына қарай түпнұсқа және көшірме болып бөлінеді. Құжатты рәсімдеуді зерделеудің негізі - құжат, сондай-ақ олармен жұмыс істеу үдерісі болып саналады.
Рәсімделетін құжаттың негізгі бір түрі - Жарғы. Жарғы - ұйымның, мекеменің, кәсіпорынның және жеке тұлғалардың қызметін, сондай-ақ олардың басқа мекемелермен, жеке тұлғалармен қарым-қатынасын реттейтін, жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардың құқықтарын, міндеттерін белгілейтін Ережелер жинағы.
Мемлекеттік стандартқа сай үлгіде жазылатын ресми құжаттың бірі - Жарғы. Қандай мекеме болмасын өзінің басты қызметін Жарғыға сәйкес жүргізеді. Жарғы мекеме, ұйым, кәсіпорынның құрылтайшылар жиналысында, жалпы мәжілісінде немесе Ғылыми Кеңесінде бекітіліп, қабылданады.
Жарғының деректемелері:
1.Құрылтайшылар жиналысының бекіту белгісі.
2.Мемлекеттік тіркеу белгісі.
3. Мәтіннің атауы.
4. Жарғының мәтіні.
5. Фирма атқарушы органы басшысының қолы.
Жарғының негізгі деректемесі – мәтін, ол санымен рет тәртібі қатаң белгіленбеген бөлімдерден тұрады. Мәтінде келесі мәліметтер беріледі:
Жарғы мәліметтерін негізге ала отырып, құжат заңды түрде рәсімделеді.
2-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Құжаттарды рәсімдеу дегеніміз не?
2. Құжаттарды рәсімдеу кешеніне нелер жатады?
3. Құжат реквизиттерін атаңыз.
4. Рәсімделген құжаттар мазмұнына қарай нешеге бөлінеді?
5. Жарғы дегеніміз не?
6. Жарғының деректемелерін ата.
3-тапсырма. Тапсырмаларды орындаңыз.
1. Құжаттарды рәсімдеудің кезеңдерін оқыңыз.
2. Құжаттарды рәсімдеудің қолдану аясын, қызметін т.б. да ерекшеліктерін есте сақтаңыз.
4-тапсырма. Үлгі-сұхбатты оқыңыз. Өз фирмаңыздың құжаттарын рәсімдеуге байланысты сұхбат құрыңыз.
– Сәлеметсіз бе, кіруге бола ма?
Кіріңіз, отырыңыз.
Қандай шаруамен келдіңіз?
Біз «Дәулет Бекет» атты өзіміздің Жеке Шаруашылық Серіктестігін (ЖШС) құрмақ едік. Соның жеке Жарғысын рәсімдеуіміз керек. Біздің өтінішімізді орындауға көмектессеңіздер екен.
Сіздер өз шаруашылықтарыңыздың құжатын заңды түрде рәсімдеу үшін қандай талаптарды орындау керегін білесіздер ме? Құжатты рәсімдеу заңдылықтарымен таныс шығарсыздар?
Иә, Жарғының деректемелері бізге таныс. Сол талаптар негізінде жасалған Жарғы үлгісін ұсынып отырмыз. Олар:
1. Құрылтайшылар жиналысының бекіту белгісі.
2. Мемлекеттік тіркеу белгісі.
3. Мәтіннің атауы.
4. Жарғының мәтіні.
5. Фирма атқарушы органы басшысының қолы.
– Онда Құжаттарыңызды кәсіпорынның құрылтайшылар жиналысында қарау үшін қабылдауымымызға болады.
Өтінішімізді қабыл алғандарыңызға ризашылығымызды білдіреміз.
Сіздерге де рақмет.
Сау болыңыздар!
5-тапсырма. Сөздіктерді пайдаланып, мына сөздердің қазақ тіліндегі баламасын жазыңыз.
Рәсімдеу
Іс жүргізу
Ресми құжат
Мұрағат
Көшірме
Түпнұсқа
Жарғы
Деректеме
Өтініш
Жалақы
Әлеуметтік кепілдік
Мүлік
Қор
Достарыңызбен бөлісу: |