идеяларды
, яғни
сананың
өнімдерін
жоққа шығармайтынын
ерекше атап айтқан
жөн болар. Олардың ойы бойынша, «драмаларының авторлары да,
актерлері де – адамдардың өздері». Сонымен бірге олар өздеріне:
«Нақты дәуірде пайда болатын ескі идеялардың бастаулары қайда
кетеді?», «Уақыт өте келе, ескі идеялардың орнында жаңалары пайда
бола ма?» – деген терең мағыналы сұрақтар қояды. Ол сұрақтарға жа-
уап бере отырып, олар сол идеялардың өздері нақты дәуір адамдарының
өмір сүру шарттарынан, бәрінен бұрын, соларға тәуелді материалдық
жағдайлардан келіп шығатынын көрсетеді. Қоғамдық қатынастардың
бар жиынтығынан Маркс пен Энгельс анықтаушы ретінде өндірістік
қатынастарды бөліп көрсетеді, ал ол әр алуан халықтардың тарихи
дамуындағы қайталанушылықтарды табуға және әртүрлі елдердің
ұқсас қоғамдық тәртіптерін бір негізгі ұғымға –
«қоғамдық-
214
Достарыңызбен бөлісу: |
