Айналмалы шығындарға өндіріс көлемінің өзгеруіне байланысты
өзгеретін тікелей шығындары жатады: шикізат және негізгі материалдар,
технологиялық мақсаттарға жұмсалатын отын және энергия, өндірістік
персоналдың жалақы, тиісті төлемдерімен бірге жабдықтарды күту және
пайдалану шығындары және бірқатар басқа да үстеме шығындар.
Тұрақты шығындарға әкімшілік, басқарушылық, комерциялық және
жалпы шаруашылық шығындары жатады. «Тұрақты шығындар кезеңдік
шығындар болып есептеледі және бұйымдар арасында бөлінбейді, олар тура
нәтижелерге жатқызылады» Зиансыздық нүктесін анықтау үшін (өндірудің
қауіпті көқлемінің нүктесі) өзіндік құн, өткізу көлемі және табыс арасындағы
өзара байланысты көрсететін келесі негізгі теңдеуді пайдалануға болады.
Д
N
=V
0
+C+Д
0
Д
N
=V
0
+C.
Мұндағы:Д
N
- өнімді өткізуден түскен ттабыс;
V
0
- айнымалы шығындардың жалпы сомасы;
C - тұрақты шығындар;
Д
0
- негізгі қызметтен түскен теңдеу келесі түрде болады:
