Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ филиалы Қостанай облысы бойынша ПҚ баи

Қостанай қаласы, 2014 ж.

1

Рецензенттер: Жарылгасова Г.Д., БҮППҚ кафедрасының аға оқытушысы,

биология ғылымдарының кандидаты;

философия ғылымдарының кандидаты.

Кәкімжанова Нұргүл Қабидоллақызы

Бұл сабақ жоспарының жинағы жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сыныптың 4-сыныбына қазақ тілі пәні бойынша құрылып отыр. Мұнда жасалған жоспарлар сөз таптарын қамтып, бір жылдық жоспар негізінде құрылды. Әр сөз таптарының тақырыптарын өткеннен кейін оқушылардан білім деңгейлерін анықтау мақсатында екі нұсқада тест тапсырмалары алынып отырады. Күнделікті жаңа сабақтарда оқушыларға грамматикалық тапсырмалар берілген. Берілген грамматикалық тапсырмалар оқушы шығармашылықтарын дамытуға арналған. Сөз таптары жүйелі жасалған. Мұғалімге жүйелі жұмыс жасау үшін өте қолайлы.

Жасалған тесттер жалпы білім беретін мектептің бастауыш сыныптың қазақ тілін оқыту бағдарламасын басшылыққа алынып жасалды. Бастауыш сыныпта өткен барлық сөз таптары оқушылардың меңгерулеріне байланысты қамтылды. Қазақ тілі пәнінен оқушылардың білім, білік дағдыларын үнемі тексеріп отыру - бастауыш мектептегі оқу үрдісінің ең қажет бөлігі. Ұсынылған тапсырмалар оқушылардың жас ерекшеліктерін, қабілеттерін, ескере отырып, танымдық қызығушылығын ынталандыру арқылы дамытуға, оқуға деген көзқарастарын қалыптастыруға міндеттелінеді.

«Сөз таптары» бағдарламасының мақсаты мен міндеттері:

- Қазақ тілінен алған оқушылардың білімдерін дамыту,кеңейту.

-Оқу мен жазу арқылы оқушы шығармашылықтарын дамыту.

-Грамматикалық тапсырмалар орындату арқылы оқушылардың қызығушылықтарын арттыру , ой –өрістерін кеңейту.

-Сөз таптары туралы толық мағлұматтарды меңгерту;

-Танымдық – шығармашылық қабілеттерін дамыту;

- Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру арқылы,белсенділіктерін дамыту. - Тапсырмаларды өздігінен орындай білу;
Оқу бағдарламасының құрылымы мен мазмұны.

Бағдарлама 4 бөлімнен тұрады.

Дыбыстар – 5 сағат. Дыбыстарда дыбыстардың түрлері, дауыссыз, дауысты дыбыстар туралы өткізіледі.

Буын -2 сағат. Буынның түрлері ашық, тұйық, бітеу буындар туралы .

Сөз құрамы-2 сағат. Сөз құрамында түбір, қосымшалар туралы өтеді

Сөз таптары-25 сағат. Сөз таптары бөлімінде бастауыш сыныпта өтетін барлық сөз таптары туралы өткізіледі. Сөз таптарының түрлері: зат есім, сын есім, сан есім, етістік, есімдік, үстеу, шылау, одағай туралы өткізіледі.

• 
  Күтілетін нәтиже: Нәтижесінде сөз таптарын ажырата білуге және сөйлемдерді сөз таптарына талдауға дағдыланады.
  
• 
  сауатты жазу мен оқу дағдылары қалыптасқан,білімді,ой-өрісі кеңейген, өз ойын айта білетін ,шығармашыл тұлға қалыптасады.
  
• 
  бағдарламадағы дидактикалық тапсырмалар,тестер арқылы оқушының құзыреттілік қабілеттері мен сөйлеу мәдениеті дамиды.
  
• 
  берілген тапсырмалар мен тестерді орындау барысында оқушылардың шығармашылық шабыттануына мүмкіндік береді.
  
• 
  алған білімнің тиянақты болуын қамтамасыз етеді.
  
• 
  оқушы білімі пысықталады.
  

Сабақтың тақырыбы:Дыбыстар

1.Оқушыларға дыбыстар туралы және дыбыстардың түрлері туралы түсінік беру.

2.Оқушылардың дыбыстар туралы алған білімдерін дамыту

3.Дыбыс түрлерін ажырата білу және сауаттылыққа үйрету.

Әдіс-тәсілдер:топпен жұмыс

1.Сынып оқушыларының сабаққа даярлығы

2.Дыбыстар туралы түсінік беру

Қазақ тілінде дыбыстар екіге бөлінеді:

Дыбыстар

Дауысты дыбыстар

Дауысты дыбыстар: а,ә,і,е,ү,ұ,и,ө,о,ы,э (у)

Дауысты дыбыстар екіге бөлінеді: жуан және жіңішке дыбыстар

Жуан дауысты дыбыстар: а,о,ы,ұ

Жіңішке дауысты дыбыстар:ә,ө,і,ү,е.

Дауыссыз дыбыстар:б,в,г,ғ,д,ж,з,й,к,қ,л,м,н,ң,п,р,с,т,ф,х,һ,ц,ч,ш,щ,(у)

Дауыссыз дыбыстар үшке бөлінеді: қатаң,ұяң,үнді дауыссыз дыбыстар.

Қатаң дауыссыз дыбыстар: к,қ,п,с,т,ф,х,ц,ч,ш,щ

Ұяң дауыссыз дыбыстар : б, в, г, ғ , д, ж, з

Үнді дауыссыз дыбыстар: л , м , н, ң ,й, р

1 –тапсырма:Көп нүктенің орнына керекті дауысты немесе дауыссыз дыбысты жаз:

Жа....ғақ , қай.... қ , көкт..... м , көгер .... н , қарл..... ғаш , к ....рпі , оқу ..... ы .

П, А, Р, Ш, О, Ы ,Г, Ү, Л, М, Ө, Ә, З, Д, Б, В, Й, Ж, Ұ.

Сергіту сәті:

Үлкенге де сіз Алау болып жанамыз,

Кішіге де сіз. Құлыншақ болып шабамыз.

Барша жанды құрметтеп, Балапандай талпынып,

Бас иеміз біз Көкке қанат қағамыз.
3-тапсырма:Оқушы сөзіне дыбыстық талдау жаса

Оқушы- ..... әріп, ...... дыбыс, ....... буын, ...... дауысты, ........ дауыссыз

О- ................................. дыбыс

Қ- ..................................дыбыс

У- ..................................дыбыс

Ш- .................................дыбыс

Ы- ..................................дыбыс

Қорытынды :Сұрақ –жауап арқылы сабақты бекіту

Сұрақтар:

1.Дыбыстар нешеге бөлінеді?

2.Дауысты дыбыстарды ата?

3.Дауыссыз дыбыс түрлері қандай?

4.Қатаң,ұяң,үнді дауыссыз дыбыстарға қандай дыбыстар жатады?

Қорытынды:Дыбыс туралы сабақты бекіту

Сабақтың тақырыбы:Дыбыстарды қайталауға арналған тапсырмалар

Сабақтың мақсаты :1.Дыбыстарға байланысты тапсырмаларды орындату.

2.Өзіндік тапсырмаларды орындай білуге қалыптастыру.

3.Ойлау қабілеттерін дамыту.

Сабақтың көрнекілігі: дыбыстар тақырыбында екі нұсқадағы тест жұмыстары

Сабақтың әдісі:оқушы білімін тексеру.

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі 2.Тест жұмыстарын орындау
1.тапсырма «Сиқырлы әріптер қатары» а, б, о, и, қ, л, е, п, т, ы

а) топқа бөл (дауысты-дауыссыз)

ә) сөз құрастыр.

б) алфавит реті бойынша жаз.

а) 23 ә) 42 б) 33 в) 15

2.Дыбыстар нешеге бөлінеді ?

а) 3 ә) 4 б) 2 в) 5

3.Дыбыс түрлерін тап.

а) дауысты,дауыссыз. ә) дауысты б) дауыссыз. в) жуан дауысты.

4.Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді ?

а) 5 ә) 3 б) 2 в) 4

5.Дауысты дыбыс түрлерін тап.

а) қатаң ә) жуан,жіңішке б) ұяң в) үнді

6.Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді?

а) 2 ә) 4 б) 3 в) 5

7.Дауыссыз дыбыс түрлерін тап.

а) қатаң,ұяң,үнді. ә) жіңішке б) жуан в) қатаң жуан

а) 12 ә) 13 б) 14 в) 15

а) 25 ә) 23 б) 30 в) 42

11.Дауыссыз дыбыстарды топтап жаз:

12.Дыбысқа жатпайтын әріптерді тап.

а) в, щ,д ә) ь, ь б) п, а в) ү, ю
13Ашық дауысты дыбыстарды тап.

а) а,ә,о,ө,е ә) ү,ұ, ы, а б) а, и, у, ә в) о, і , у, ұ.

а) о ә) у б) і в) э

а) фонетика ә) графика б) орфоэпия в) орфография

1.Қазақ әліпбиіндегі әріптер саны қанша ?

а) 25 ә) 33 б) 42 в) 41
2.Дауысты дыбыс түрлерін белгіле.

а) ұяң ә) жуан,жіңішке б) қатаң в) үнді

а) 3 ә) 4 б) 2 в) 5

5.Дауысты дыбыстарды жаз.

6.Дауыссыз дыбыс түрлерін анықта :

а) жуан, қатаң ә) қатаң,ұяң,үнді. б) жіңішке үнді. в) жуан ,ұяң
7.Қазақ тілінде неше жуан дауысты дыбыс бар?

а) 5 ә) 7 б) 4 в) 10

а) 4 ә) 5 б) 3 в) 7

а) қатаң дауыссыз дыбыстар:

ә) үнді дауыссыз дыбыстар :

б) ұяң дауыссыз дыбыстар:

а) дыбыс ә) әріп б) жазу в) әліпби

а) әріп ә) жіңішке дауыс б) дыбыс б) ұяң дауыссыз

а) фонетика ә) дыбыс б) әріп в) лексика

а) ю, у ә) і,ү б) ь,ь в) э, й.

а) э ә) у б) ү в) я

а) 12 ә) 15 б) 10 в) 13

2.Жуан және жіңішке дауысты дыбыстарды ажырата білу,орынды қолдану

3.Сауаттылыққа,мәнерлі жазуға үйрету.

Сабақтың көрнекілігі:Дауысты дыбыс түрлері,суреттер,сөзжұмбақ

Әдіс-тәсілдер:Өздік тапсырмалар орындау

Сабақтың барысы:1.Ұйымдастыру кезеңі

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін қадағалау

2.Өтілетін сабаққа қысқаша түсінік беру

Дауысты дыбыстар

Жуан дауысты

Жіңішке дауысты

Ә,Ө,Ү,І,Е

А,О,Ы,Ұ

Дауысты дыбыстар екіге бөлінеді: Жуан және жіңішке дауысты дыбыстар

Жуан дауысты дыбыстар: а, о, ы, ұ . Жіңішке дауысты дыбыстар: ә, ө, і, ү.
1-тапсырма:Көп нүктенің орнына жуан және жіңішке дауысты дыбыстарды жаз:

ө

з

н

ы

д

с

к

и

м

ж

з

і

м

2-тапсырма:А,Ғ,Н,Д,О,М,Ш,П,Ө,С,Г,Т,Н,Ү,Ұ,Б,Л берілген әріптерден сөз құрап жаз
3-тапсырма:Берілген сөйлемдердегі дауысты дыбыстардың астын сыз.

Бата-халықтың өзімен бірге жасасып келе жатқан ежелгі мұрасы.Халықтың тілек –бата сөздері жеткіншек,жас ұрпақты әдепті,сабырлы,зерделі,арлы болып өсуге баулиды.

Балық,кітап,көгершін,жиырма,түйе,ілгіш,табиғат,шеге,құстар,терезе,тәрбие,құс.

Орнымыздан тұрайық, Жоғары-төмен қарайық,

Екі қолды соғайық. Бір отырып,бір тұрып

Құс боп қанат қағайық, Орнымызды табайық.

Кітап- .... әріп, ..... буын, ....... дауысты, ....... дауысты, ...... буын.

К- ............................... дыбыс

І- ................................ дыбыс

Т-................................ дыбыс

А-...............................дыбыс

П-...............................дыбыс

Қорытынды: сабақты бекітуге арналған сұрақтар:

1.Дауысты дыбыстардың түрлері қандай?

2.Жуан дауысты дыбыстарды ата

3.Жіңішке дауысты дыбыстарды ата

2.Дауыссыз дыбыс түрлерін ажырату,дыбыстарды орынды қолдана білу.

3.Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту

Сабақтың көрнекілігі:Дауыссыз дыбыс түрлері,шығармашылық тапсырмалар

Әдіс-тәсілдер:Сұрақ-жауап,өздік жұмыс

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі

1.Оқушылардың сабаққа даярлығы.

2.Өтілетін сабақ туралы түсінік

Дауыссыз дыбыстар

с,т,к,қ,ш,ш,х,ч,п,ф

Дауыссыз дыбыстардың түрлері: қатаң,ұяң,үнді дауыссыздар.

1.т ,к, а ,і ,п (кітап )

2.е, п, т, к, е , м (мектеп )

3.ә, д, п, е, т, р (дәптер )

4.ы, ш , у, қ, о (оқушы )
2-тапсырма:Жоқ дауыссыз дыбыстарды жаз:

қ

а

ы

қ

ж

а

ғ

а

қ

ұ

ш

ы

ш

д

ә

т

е

р

3-тапсырма:Берілген сөйлемдердегі дауыссыз дыбыстардың астын сыз:

Абай Құнанбаев- қазақ халқының ұлы ақыны.Ол қазақ халқын әр түрлі өнер үйренуге,білім

алуға шақырды.Халқына еңбекті сүюдің,еңбек ете білудің пайдасын түсіндірді.
4-тапсырма:Дауыссыз дыбыс түрлерін топтап жаз:
Көбелек, балалар, табиғат, вокзал, цирк, шөп, хабар, жаңа, сабақ, ұстаз, сызғыш.

Қатаң дауыссыз дыбыстар	Ұяң дауыссыз дыбыстар	Үнді дауыссыз дыбыстар

5-тапсырма:Сөзжұмбақ шешу

	д
	ы
	б
	ы
	с

1.Оқушы құралы 2.Сан есім сөзі 3.Сан есім 4.Төрт түлік 5.Уақыт өлшемі