ҚОСЫМША-Б  Оқытудағы қиындықтар түрлері (себептері)

71
Оқуында әртүрлі қиындықтары бар балаларды оқыту бойынша 
мұғалімдерге ұсыныстар 
жұмысқа
қабілеттілігі төмен
Өз еркімен реттеу, 
жоспарлау және 
басқарудағы 
қиындықтар
көру және көру 
кеңістіктік ақпаратты 
өңдеу қиындықтары
есту-сөйлеу 
ақпараттарды 
қайта өңдеудегі 
қиындықтар
1. Оқу тапсырмалар 
көлемін бөлу.
2. сабақта жұмыс 
қарқыны мен қызмет 
түрлерін ауыстыру.
3. Оқушы 
шаршамағанда және 
жұмысқа қабілетті 
болғанда сабақ 
уақытында бақылау 
жұмысының тапсыр-
малары мен негізгі 
материалдарды ұсыну
4. Қатты әлсізденген 
кезде сабақ 
уақытында қысқа 
демалыс беру.
5. сергіту сәтін өткізу 
6. Ойын түрінде, 
мадақтау арқылы ын-
таларын жоғарылату.
1. Оқушыны мұғалімге 
жақын отырғызып, 
ұйымдастырушылық 
және бағыттаушылық 
көмек беру, қалай жасау 
қажет екеніне жеке 
нұқсау беру.
2. сыртынан бақылау 
және кезең бойынша 
нұсқаулықты қолдана 
отырып, аз-аздап тап-
сырманы ұсыну.
3.сыртқы ортаға сүйене 
отырып, оқушының өз 
қызметін жоспарлауға 
көмектесу: (жоспар, 
схема, жаднама) тап-
сырманы орындауын 
бақылау
4.Оқушының сыныпта 
өз бетінше жұмыс 
жасау дағдысын бірте-
бірте дамыту.
5.Оның жетістіктерін 
айту және мотивация-
сын жоғарылату. 
1. Қағаз бетінде 
бағдарлана алуы үшін 
жеке көмек көрсету.
2. Дәптердің 
жолақтарын түсті 
қарындашпен сызу, 
бастапқы жолды 
нүктелеу, ірі торы, енді 
сызықтары бар дәптерге 
жазу 
3. суреттерді, иллюстра-
цияларды, графикалық 
бейнелерді ауызша 
айтып беру.
4.Визуалды 
ақпараттарды (кесте, 
график, жоспар және 
т.б.) құрастыру, ірі 
жазбамен, басқа түспен 
ерекшелеу
1.бірінші қатарда отыру. 
ауызша ақпаратты баяу 
және неғұрлым нақты 
етіп хабарлау.
2.ауызша 
нұсқаулықтарды және 
түсініктерді түсінбесе 
қайта айту, мадақтау. 
3.жылдам жауап беруді 
талап етпеу. жауап беру 
үшін уақыт беру 
4. Қарапайым сөз 
тіркестерін қолдану 
арқылы анық, қысқа 
сөйлеу.
5.көрнекі материалдар-
мен (сурет, схема, жо-
спар және т.б.) қосымша 
ауызша түсіндіру 
6.естуге қысым 
көрсетуге жол бермеу: 
шаршаған кезде жазба-
ша тапсырмалар беру.
7.Диктант жазу кезінде 
сөйлемді бірнеше рет 
қайталау.
Оқуында қиындығы бар балаларға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету
 мамандарына ұсыныстар
психолог
1.психикалық және 
дене тонусы мен 
жұмысқа білеттілігін 
көтеру: тыныс алу, 
дене және қимыл 
жаттығулар, зейін 
тұрақтылығын дамы-
ту үшін ойындар мен 
амалдар.
2.Үйде және сабақта 
отыру қалпын 
сақтауға жағдай 
жасауда мұғалім мен 
ата-аналарға көмек.
психолог
1.Ойындар мен 
жаттығулар:
- өз еркімен назар 
аударуын дамыту, 
ашушандықты жеңуге;
- ішкі жоспарлау мен 
сөйлеуін реттеумен 
сыртқы ортаның 
сүйеніштерінің 
көмегімен моторлық 
деңгейде жоспарлау 
дағдыны дамыту;
- өзін-өзі басқару 
дағдысын 
қалыптастыру 
2.сабақта және үйде 
баланың мінез-құлқын 
отбасында дұрыс 
ұйымдастыруға 
көмектесу.
психолог
кеңістікте бағдарлануын 
дамыту: дене 
бөліктерінде; қоршаған 
кеңістікте; жазықтықта 
(қағаз бетінде)
логопед
- логикалық-граммати-
калық конструк-
цияларды, кеңістіктік 
қатынасты білдіретін 
сөздің мағынасын 
түсіну, жазудағы 
спецификалық 
қателіктерді (оптикалық 
дисграфия) жеңу бойын-
ша жұмыстар.
психолог 
- есту арқылы 
қабылдауын және 
есту-сөйлеу жадысын 
дамыту 
логопед
- есту арқылы 
қабылдауын және 
фонематикалық естуін 
дамыту;
- өзінің сөйлеуін 
түсінуін және жазудағы
спецификалық 
(акустикалық дис-
графия) қателіктерін 
жеңе білуін дамыту

72
 
ҚОСЫМША-В
ЕБҚ бар оқушыларға психологиялық-педагогикалық қолдау 
көрсетудің жеке бағдарламасының үлгісі
ЖЕКЕ БАҒДАРЛАМА
ппкҚ-дің шешімімен қабылданды «бекітемін» 
жм № № жм Директоры
«__»______________20 _____________
1-сынып оқушысының аж ------------------- 2018-2019 оқу жылының 
бірінші жарты жылдығы бойынша математикаға арналған қысқартылған 
бағдарламасы 

73
1. Оқушы туралы жалпы мәлімет 
а.ж.т: б. туған жылы: 05.04.2011.
сынып: 1 «В»
ата-ананың ажт: 
ата-ананы баланы дамыту мен оқытуда не уайымдатады: ақыл-ой және сөйлеу 
тілінің тежелуі. естудің шамалы төмендеуі (аденоид 2-3ст). бірден ести алмай-
ды және түсінбейді, бірден жауап бере алмайды. Шыдамсыз, ынтасыз. балалар-
мен және ересек адамдармен қарым-қатынас жасаудағы қиындықтар. жоғары 
дауыспен, ескертпей бірден сөйлесуден қорқады. Үй жұмысын орындауда 
жалқаулықты танытады, анасы не істерін білмейді. 
ата-ананың сұранысы:
- оқытуда жеке амалдар: бірінші қатарда отыру, мұғалімнің жеке көмегі ( бөлек 
тапсырма) мен қолдау көрсетуі, сұрақты бірнеше рет қайталау және мысал ретінде 
көрнекі құралдармен көрсету.
- дефектолог, логопед, психолог, тьютормен (жеке көмекші) сабақ өткізу
сынып жетекшінің а.ж.т.:
пмпк-ның қорытындысы мен ұсыныстары: мұғалімнің жеке амалдарымен 
қысқартылған жалпы білім беру бағдарламасы бойынша 1 сыныпта сынап 
оқыту.
Қолдау көрсету қызметкерінің а.ж.т.:
арнайы педагог: т. и.п
психолог: а. е. а
логопед: а. Х. а.
Оқыту формасы: жалпы сыныпта, арнайы сыныпта, үйде (қажеттісін сызу ке-
рек).
жеке және топтық сабақтарға қатысу кестесі:
логопедпен- аптасына 3 рет
педагог-дефектологпен- аптасына 2 рет
психологпен- аптасына 2 рет

74
2. Оқушының жиынтық сипаттамасы
(бастапқы бақылаудың нәтижелерін жалпылау, мұғалімнің 
педагогикалық зерттеуі, мамандардың терең тексеруі, ата-аналардың 
әңгімелесу және сауалнама деректері, коммуникативтік төлқұжаттың 
мазмұны)
Оқытудағы қиындықтарының байқалуы 
мен себептері 
күшті жақтары
қызығушылығы, 
әуестері
психологиялық 
(эмоционалдық, мінез-
құлық) ерекшеліктері
Оқытудағы қиындықтарының байқалуы: 1. 
мұғалімнің сөздік қатынасын қиындықпен 
түсінеді, сұраққа жауап бермейді, айтылған 
сөзді қайталауды және қосымша түсіндіруді 
талап етеді.
2. сынып жұмысына жиі қосылмайды, оқу 
тапсырмаларын өз бетінше орындай ал-
майды, мұғалімнің көмегіне мұқтаж.
3. баяу, тез шаршайды, жылдам басқа 
жаққа назар аударады және бір тапсырма-
дан екінші тапсырмаға қиындықпен ауы-
сады. 
4. Оқуға қажетті дағдылар мен білім көлемі 
жеткіліксіз.
5.Үйде үй тапсырмасын орындағысы 
келмейді, ал анасы тапсырманы балаға 
орындата алмайды. 
себептері: 
1.есту-сөйлеу қабылдауының баяулығы 
(аденоидқа байланысты). жалпы сөйлеу 
тілінің дамымауының 2-деңгейі.
2.есту-сөйлеу жады көлемінің аздығы: (екі 
және үш сөзден құралған сөз тіркестерін 
қабылдайды және түсіне алады). 
3. сөйлеу тілінің және сөйлеуді түсінудің 
бұзылуы (дыбыстарды айту, лексико-
грамматикалық жақтары, байланыстырып 
сөйлеуі).
1.мұғалімнің 
көмегін 
қуана қабылдап, көмек 
көрсетілсе ғана тапсыр-
маны орындайды. 
2. 
егер 
тапсырма 
қолжетімді болса, тыры-
сады және ынталанады. 
3. 
мұғалімнің 
мадақтауын 
оңды 
қабылдайды және оның 
көңілін аударуға ынта-
ланады..
4. қимыл дағдылары 
мен 
кеңістік 
тура-
лы түсініктері жақсы 
қалыптасқан. 
5. сабақта дұрыс отыру 
ережесін 
орындайды, 
тәртіпті, кеңпейіл, са-
бырлы. 
6.жол салуды және 
құрастыруды ұнатады 
(ұзақ уақыт айналыса 
беруі мүмкін), қимыл 
ойындар, компьютерлік 
ойындар.
1.ащы, жоғары дауы-
спен 
сөйлегеннен 
қорқады. 
2. 
тікелей 
қарым-
қатынаста 
шамалы 
кідіреді, қобалжиды. 
3. балармен ойнауды, 
әңгімелесуді жүргізе ал-
майды, шамалы кідіреді, 
байланыс 
шасаудан 
алшақтайды. 
4. мұғалім және сы-
н ы п т а с т а р ы м е н 
қарым-қатынас 
жа-
сауды 
ұнатпайды; 
сыныпта өзі жалғыз 
отырғанды жөн көреді, 
бірақ психологиялық-
педагогикалық қолдау 
көрсету 
кабинетінде 
бір-екі баламен ойнау-
ды жақсы көреді. 5.егер 
оны мадақтап, қолдау 
көрсетсе 
өз-өзіне 
сенімді, белсенді және 
жетістікке жете алады. 

жүктеу/скачать 435,98 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: