Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ



Pdf көрінісі
бет92/287
Дата26.12.2023
өлшемі3,13 Mb.
#199295
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   287
Байланысты:
ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР

Патогенезі
.
Жәншәудің патогенезі күрделі: токсикалық, септикалық, аллергиялық 
компонеттерден құрылады. Ауру патогенезінде қоздырғыштың өзі, оның эритрогенді 
токсині және эндотоксиндері (стрептолизин, лейкоцидин, энтеротоксин, стрептокиназа, 
гиалуронидаза) роль атқарады. Токсиндер барлық ағзалардың, терінің, шырышты 
қабаттардың ұсақ тамырларының жайылмалы дилятациясынн шақырады. Сондықтан 
терінің, тілдің, жұтқыншақтың айқын гиперемиясы, теріде нүктелі бөртпе дамиды. 
Периваскулярлы инфильтрациямен дерманың ісігінің әсерінен паракератоз дамып
бөртпеден кейін алақанмен табандарда түлеу пайда болады.
Қоздырғыштың 
аллергендері 
кеш 
кезеңінің 
асқынуларын 
туғызады 

гломерулонефрит, миокардит, артрит.
Қоздырғыш гематогенді ағазаларға тарағанда аурудың септикалық ошақтары дамуы 
мүмкін (отит, синусит, лимфаденит).
Ауруды бастан кешкеннен кейін тұрақты емес, антитоксикалық иммунитет 
қалыптасады.
Клиникалық көріністері
.
Жәншәудің жасырын кезеңі 1-11 күнге (жиі 5-6 күнге) 
созылады. Ағымы жеңіл, орташа, ауыр, бұдан басқа, экстрабуккалді (жара, күйік, 
босанғаннан кейінгі), септикалық түрлеріне бөлінген. Жәншәудің кардинальды 3
белгілері бар - қызба, тонзиллит, бөртпе.
Ауру жедел басталады: қалтыраумен қатар, дене қызуы жоғары деңгейге көтеріледі, 
бас ауыруы, жүрек айну, лоқсу болады. Қызба 3-5 күн сақталады. 1-ші сағаттарда жедел 
тонзиллит дамып, жұтыну кезінде тамақ ауырып, ауыз жұтқыншағының шырышты 
қабықтарында айқын гиперемия дамиды. Бұл өзгерістерді ескі авторлар от жалындарымен 
салыстырған. Баспа катаральды, лакунарлы, фолликулярлы және некрозды болуы мүмкін. 
Таңдайдың көмекей бездері ұлғаяды, ауру сезімімен сипатталады.


85 
Аурудың 1-ші тәулігінің аяғы мен 2-ші тәуліктің басында розеолезді, көлемі 1-2 мм 
бөртпелер шығады. Бөртпелер майда дақты, гиперемияланған тері фонында орналасып, 
терінің табиғи қатпарларында айқын көрінеді. Пастиа симптомы тән: механикалық 
жарақат болған жерлерде, шынтақ аймағындағы қатпарларда топтасқан эрозиялар 
орналасады, олар бөртпеден ұзаққа сақталады, ретроспективті диагноз қоюға көмек 
береді. Бөртпенің бетте орналасуы ерекше түрде болады, мұрын үшбұрышы бөртпеден 
бос, терісі бозғылт болады. Бұл симптом жәншәулік үшбұрыш немесес Филатов 
симптомы деп аталады. Науқастың беті қызыл түсті, ал мұрын үшбұрыш аймағында тері 
бозғылт болады, сондықтан Н.Ф.Филатов жәншәу диагнозын науқастың бетіне қарап 
қоюға болады деп жазған. Ауруға ақ дермографизм тән, ол тез пайда болып, ұзақ 
сақталады. Бөртпенің ұзақтығы-2-4 күн. Аурудың жеңіл ағымында бөртпелер тез 
жойылады, ал ауыр ағымда - 1 аптаға дейін сақталады.
Ауруға тілдің өзгерістері тән, таңқурай тәрізіді түсімен сипатталады. 
Ауруға ақ дермографизм тән. 
Аурудың іріңді және аллергиялық асқынулары болуы мүмкін. Біріншісі 
нәрестелерде, ал екіншісі - 2 жастан жоғары балаларда жиі байқалады. Ерте кезеңдегі ең 
қауіпті асқыну - инфекциялы-токсикалық шок, ол аурудың басталуынан 3-4-ші күні 
дамиды. Тым кеш мерзімде гломерулонефрит, лимфаденит, отит, артрит, миокардит және 
синовиттің пайда болуы мүмкін. 
Шеткі қанда нейтрофильды лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   287




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет