5. Әйелдерге амбулаториялық-емханалық медициналық көмекті ұйымдастыру
Амбулаториялық акушерлік-гинекологиялық көмек көрсету амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін медициналық ұйымдарда, оның ішінде МСАК пен КДК-да жүзеге асырылады.
Әйелдер консультациясында әйелдерге медициналық көмек көрсету акушерлік, гинекологиялық стационарлармен, балалар емханаларымен (консультацияларымен), отбасын көбейту және жоспарлау орталықтарымен, облыстық медициналық-генетикалық, консультациялық-диагностикалық орталықтармен, дермато-венерологиялық, онкологиялық, эндокринологиялық диспансерлермен және т. б. тығыз өзара іс-қимылда жүргізіледі.
Әйелдер консультациясы (ӘК) қызмет көрсетілетін әйелдер халқының санына, көрсетілетін медициналық көмектің мамандануына, әкімшілік бағыныстылық сипатына қарай дербес ЕАҰ, сондай-ақ перзентхананың, аумақтық емхананың, медициналық-санитариялық бөлімнің (МСБ) құрылымдық бөлімшесі бола алады.
Акушер-гинеколог дәрігер жүктілік кезінде, босанғаннан кейін әйелдерге акушерлік-гинекологиялық көмек көрсетеді және ұйымдастырады, отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулығын қорғау бойынша қызметтер көрсетеді, сондай-ақ ұрпақты болу жүйесінің гинекологиялық ауруларының профилактикасы, диагностикасы және емдеуін келесі жолдармен жүзеге асырады:
- "қауіп факторлары бойынша" әйелдерді бөле отырып, жүктіліктің, босанудың және босанғаннан кейінгі кезеңнің асқынуларының алдын алу және ерте анықтау мақсатында жүкті әйелдерді диспансерлік бақылау";
- пренаталдық скрининг жүргізу – құрсақішілік ұрықтың хромосомдық патологиясы және туа біткен даму кемістіктері (бұдан әрі-ШДҚ) бойынша тәуекел тобын анықтау мақсатында жүкті әйелдерді кешенді тексеру;
-перинаталдық көмекті өңірлендіру қағидаттарын сақтай отырып, күндізгі стационарларға, акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін стационарлық деңгейдегі медициналық ұйымдардың жүктілік патологиясы бөлімшелеріне, экстрагениталдық патологиясы бар бейінді медициналық ұйымдарға уақтылы емдеуге жатқызуды қажет ететін жүкті әйелдерді анықтау;
– жүкті, босанатын және босанған әйелдерді медициналық бақылаумен, оның ішінде жоғары технологиялық медициналық қызметтерді (бұдан әрі-ЖТМҚ) қолдана отырып мамандандырылған көмек алу үшін республикалық деңгейдегі медициналық ұйымдарға жіберу;
- жүкті әйелдерді босануға, оның ішінде серіктес босануға дайындау бойынша босануға дейінгі оқытуды жүргізу, жүкті әйелдерді алаңдатушылық белгілері, тиімді перинаталдық технологиялар, қауіпсіз ана болу, бала емізу және перинаталдық күтім қағидаттары туралы хабардар ету;
- көрсетілімдер бойынша жүкті және босанған әйелдерге патронаж жүргізу;
- отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулығын сақтау мәселелері бойынша консультациялар беру және қызметтер көрсету;
- бейінді мамандарға жіберу үшін жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың (бұдан әрі – ЖЖБИ) профилактикасы және анықтау;
– фертильді жастағы әйелдерді (бұдан әрі- ФЖӘ) тағайындау арқылы тексеру, қажет болған жағдайда қосымша әдістерді пайдалана отырып және экстрагениталды, гинекологиялық патологияны уақтылы анықтау және оларды диспансерлік есепке алу үшін бейінді мамандарды тарта отырып, тереңдетілген тексеру;
- зерттеп-қарау нәтижелері бойынша әйел ана мен бала үшін жүктіліктің нәтижелерін жақсарту мақсатында жоспарланған жүктілікке уақтылы дайындалу үшін ұрпақты болу және соматикалық денсаулық жағдайына байланысты ұрпақты болу жасындағы әйелдерді динамикалық бақылау тобына (бұдан әрі - ФЖӘ тобы) қосылады;
- экстрагениталды ауруларды ерте анықтау мақсатында әйел адамдарға профилактикалық тексерулерді ұйымдастыру және өткізу;
- гинекологиялық науқастарды қазіргі заманғы медициналық технологияларды пайдалана отырып тексеру және емдеу;
- мамандандырылған медициналық ұйымдарға емдеуге жатқызуға дайындау үшін гинекологиялық науқастарды анықтау және тексеру;
-оңалту мен санаторий-курорттық емдеуді қоса алғанда, гинекологиялық науқастарды диспансерлеу;
- заманауи медициналық технологияларды пайдалана отырып, шағын гинекологиялық операцияларды орындау;
- жүкті әйелдерді, босанған әйелдерді және гинекологиялық науқастарды тексеру мен емдеудегі өзара іс-қимыл сабақтастығын қамтамасыз ету;
- жүктілігі, босануы және гинекологиялық аурулары бойынша еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, қызметкерді денсаулық жағдайы бойынша басқа жұмысқа уақытша немесе тұрақты ауыстырудың қажеттілігі мен мерзімдерін айқындау, еңбекке қабілеттілігінен тұрақты айырылу белгілері бар әйелдерді медициналық-әлеуметтік сараптамаға белгіленген тәртіппен жіберу;
- дәлелді медицина қағидаттарын ескере отырып, қазіргі заманғы қауіпсіз диагностикалық және емдеу технологияларын, аурулардың алдын алу және оңалту шараларын практикаға енгізу;
-қызметкерлер мен пациенттердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, инфекцияның таралуын болдырмау үшін санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды орындау;
-саламатты өмір салтының түрлі аспектілері бойынша халықты ақпараттандыру және санитариялық мәдениетін арттыру, әйелдердің ұрпақты болу денсаулығын сақтау, ана болуға, емшек сүтімен қоректендіруге дайындық, отбасын жоспарлау, түсіктер мен жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың, оның ішінде АИТВ инфекциясы мен басқа да әлеуметтік мәні бар аурулардың алдын алу саласында іс-шаралар өткізу;
-акушерлік-гинекологиялық бөлімшелер (кабинет) жұмысының көрсеткіштеріне талдау жүргізу, статистикалық есепке алу, медициналық көмектің тиімділігі мен сапасын бағалау, акушерлік-гинекологиялық көмекті жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу;
- халыққа, дәрігерлер мен акушерлерге мынадай нысандарда білім беру жұмыстарын жүргізу: жеке және топтық әңгімелер, дәрістер, витраждар, баспа және электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау (теледидар, радио және интернет). Білім беру жұмыстарын жүргізу салауатты өмір салтын қалыптастыру орталықтарымен бірлесіп жүзеге асырылады.