Қысқартылған сөздер тізімі

БДҰ -Біріккен Дүниежүзілік Денсаулық Ұйымы

ДКК -дәрігерлік кеңес комиссиясы

КБР -комплемент байланыстыру реакциясы

МӘС -медико-әлеуметтік сараптама

МӘСК - медико-әлеуметтік сараптама комиссиясы

МСЭҚБ -Мемлекеттік санитарлық эпидемиологиялық қадағалау басқармасы

ОЖЖ -орталық жүйке жүесі

ӨӨС -өкпенің өмірлік сыйымдылығы

СБ -созылмалы бронхит

ШБ -шаңды бронхит

ШРЕК -шектеулі рұқсат етілген концентрация

ДПЖ -демнің пиктік жылдамдығы

ФДК -форсирленген демнің көлемі

СТАҚ -сыртқы тыныс алу қызметі

ЕДШ -емдік дене шынықтыру

ГБО -гипербариялық оксигенация

ЭТЖ -эритроциттің тұну жылдамдығы

АҚ -артериалдық қысым

ҚҚ -қан қысымы

АІТ -асқазан ішек трактысы

ТАМЖ -тыныс алудың максималды жылдамдығы

ТШМЖ -тыныс шығарудың максималды жылдамдығы

ӨҚК -өкпенің қалдықтық көлемі

ПГАР -пассивті гемаглютинация реакциясы

СБА -С белсенді ақуыз

ЭАА -экзогендік альвеолярлық альвеолит

КБА -кәсіптік бронхылық астма

АЛҚ -амино-ливулин қышқылы

КП -копропорфирин

ПП -протопорфирин

Д-ПАМ -Д-пенициллин аламин

КФ -креатин фосфокиназа

АТФ -аденозинтрифосфат

ДДТ -дихлор-дифинил-трихлорэтан

ЭЭГ -электроэнцефалограмма

ЭКГ -электрокардиограмма

РЭГ -риоэнцефалограмма

ЭМГ -электромиограмма

ФГДС -фиброгастродуоденоскопия

АВС -астено-вегетативный синдром

ОКГ -оптикалық квантты генератор

ЭӨҚ -электромагнитті өрістің қуаты

ҚТ -қысқа толқындар

УҚТ -ультра қысқа толқындар

УЖТ -ультра жоғары толқындар

ЖЖЭТ -жоғары жиілікті электр толқындар

ТЭҚ -тетроэтилқорғасын

ТМК -тыныс алудың минуттық көлемі

АЛАТ -аланинаминотрансфераза

АМФ -альвеолярлы макрофагтар

АО -антиоксидант

АОҚ -антиоксидантты қорғаныш

БАЖ -бронхоальвеолярлы жұғынды

БФС -бронхофиброскопия

КАТ -каталаза

КХ -катехоламин

ЛДТ -лактатдегидрогеназа

БРТ -бос радикальді тотығу

ФГС -фиброгастроскопия

ФИ -фагоцитарлы индекс

СОБ -созылмалы обструктивті бронхит

ХЭ -холинэстераза

УДЗ -ультрадыбысты зерттеу

Жиі кәсіптік патологияға – тыныс алу, көру, жүйке, жүрек – тамыр жүйелерінің, тері, қан аурулары жатады. Өндірістік ортаның көп түрлері және өзіне тән этилогиялық факторлары, әсерлесуі және түсу жолдарына байланысты кәсіптік патологиялардың организмде дамуы мен ағымы ерекшелінеді.

Еңбек жағдайының қолайсыз әсерінен (шаң, химиялық заттар, әр түрлі физикалық және биологиялық факторлар) жұмысшылар организмінде патологиялық процесстер дамиды және еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне әкеледі.

Өндірістік ортаның зиянды факторлары кәсіптік аурулар тудырып қана қоймай, басқа да этиологиялық жағынан байланыссыз әртүрлі ауруларға әсерін тигізеді. Өз кезегінде жалпы аурулар кәсіптік аурулардың дамуына, ағымына және асқынуына әсер етеді.

Оқу-әдістемелік құралдарда өндірістік аймақта жұмыс жасаушылардың деңсаулығын бақылау, агро-кешенді және өндірістік әртүрлі салаларды гигиеналық бақылау, эко өндірістік факторлардың диагностикалауға, дәрігерлік-еңбектік зерттеу мен кәсіптік ауруларды емдеуге кешенді әсер етуі сұрақтарын қарастырады.

№ 1 Дәріс