Қазақстан Республикасының Ғылым және білім министрлігі Ш. Уалиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік унивеситеті



бет15/20
Дата03.02.2017
өлшемі11,57 Mb.
#8730
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20

Қорытынды бақылау материалдары

(сұрақтар)

Қорытынды бақылау материалдары.

Мемлекеттік емтихан сұрақтары

1.Қазақстан Республикасында ауылшаруашылық дақылдар селекциясы мен тұқымшаруашылығының дамуы.

2.Отанымыздың селекциясының негізін қалаушылары.

3.Будандастыру жоспарын жасау және оның тәсілдері.

4.Бастапқы материал түрлері және оны алу жолдары (сорт популяциялар, буданды популяциялар, өздік тозаңданатын линиялар, жасанды мутациялар және полиплоидты формалар).

5.Өсімдіктердің мутантты формаларын сұрыптау және алу жолдары.

6.Алыстанған будандастырылуға берілген мысалдар және оның маңызы.

7Қолайсыз топырақ – климаттық жағдайларға төзімділік бағасы.

8. Сұрыптау және оның мәні. Сұрыптау әдістерінің классификациясы

9. Өнеркәсіптік тұқымшаруашылықтың ұйымы (тұқымдардың өндірістік мамандануы және концентрациясы).

10.Арпа сорттануы. Ақмола облысында өндіріске енгізілгенарпа сорттары.

11.Сорт алмастыру және жаңарту, олардың мақсаттары, пинциптері және өткізу уақыты.

12.Элита тұқымдарының өндірісі. Элитті тұқымдардың өсіру схемасы.

13.Картоптың сортжүргізілуі.Ақмола облысында аудандастырылған картоптың сорттары және олардың сипаттамасы

14.Полиплоидия. Практикалықселекциядағы қолданумәніжәнемаңызы.

15.Селекциялықпроцестіңтехникасыжәнеұйымдастыруы

16.Элита, репродукция, класстар, категориялартуралытүсінік.

17.Асбұршақтыңсорттануы.Ақмолаоблысындаөндіріске енгізілген сорттар жәнеолардыңсипаттамасы.

18.Сорттықжәнетұқымдықбақылау.Олардың айырмашылығы

19.Алыс туысты дақылдарды будандастырудың маңызы және үлгілері.

21.Мәдени өсімдіктердің эколого – географиялық жүйеленуі және оны қолдану.

22..Жекелей сұрыптау (мысалы - бидай)

23.Селекциялық процестегі жалғыз айырмашылық принципі және будандары, дәлдігі, типтігі.

24.Жаздық бидайдің сорттануы.(апробация процесі).Ақмола облысында өндіріске енгізілген сорттары және олардың сипаттамасы


Ағымдық емтихан сұрақтары

            1. Ауылшаруашылық дақылдар селекциясы мен тұқымшаруашылығының дамуы.

            2. Шаруашылықта тұқым дайындауға жасалатын жоспарда нені еске алу керек?

            3. Егістік тізім және егу схемасын жасау

            4. Отанымыздың селекциясының негізін қалаушылар.

            5. Гибридизация жоспарын жасау.

            6. Картоп тұқымшаруашылығы. Элитті картоптың өсіру схемасы.

            7. Бастапқы материал түрлері және оны алу жолдары (сорт популяциялар, буданды популяциялар, өздік тозаңданатын линиялар, жасанды мутациялар және полиплоидты формалар).

            8. Көпжылдық астық шөптер апробациясы.

            9. Өсімдіктердің мутантты формаларын сұрыптау және алу жолдары.

            10. Алыстанған будандастырылуға берілген мысалдар және оның маңызы.

            11. Селекциялық үлгілерді сақтау жолдары.

            12. Ауылшаруашылық дақылдардың потенциалдық өнімі дегеніміз не? Солтүстік Қазақстан бойынша мысалдар келтіру.

            13. Будандастыру селекция әдісі, оның типтері.

            14. Күнбағыс апробациясы.

            15. Қолайсыз топырақ – климаттық жағдайларға төзімділік бағасы.

            16. Сұрыптау және оның мәні. Сұрыптау әдістерінің классификациясы.

            17. Өнеркәсіптік тұқымшаруашылықтың ұйымы (тұқымдардың өндірістік мамандануы және концентрациясы).

            18. Жүгері сорттануы. Ақмола облысында аудандастырылған жүгері будандары және олардың сипаттамасы.

            19. Азық сапасы мен өнімділігі, азықтық баға.

            20. Тұқымшаруашылықтың теоретикалық негіздері.

            21. Тары сорттануы. Ақмола облысында аудандастырылған тары сорттары.

            22. Селекциялық материалдың негізгі белгілері және

            23. Гаплоидия, оның мәні және алу әдістері.

            24. Сорт алмастыру және жаңарту, олардың мақсаттары, пинциптері және өткізу уақыты.

            25. Көбейту коэффициенті, оны жоғарылату жолдары

            26. Будандастыруға берілген жиналған ата – аналық жұптар принциптері.

            27. Элита тұқымдарының өндірісі. Элитті тұқымдардың өсіру схемасы.

            28. Картоптың сортжүргізілуі.Ақмола облысында аудандастырылған картоптың сорттары және олардың сипаттамасы




            1. Полиплоидия. Практикалық селекцияда мәні және маңызы.

            2. Асбұршақ апробациясы.

            3. Селекциялық үлгілердің маркировкасы және жоспарлануы.

            4. Будандастыру әдістемесі және техникасы. (Солтүстік Қазақстандағы негізгі дақылдарға мысал ретінде).

            5. Тұқымдар элитасын еккенде, неге көңіл аудару керек?

            6. Зияңкестерге қарсы төзімділік баға.

            7. Селекциялық процестердің ұйымы және техникасы.

            8. Элита, репродукция, класстар, категориялар туралы түсінік.

            9. Асбұршақтың сорттануы.Ақмола облысында аудандастырылған сорттары және олардың сипаттамасы.

            10. Вегетация ұзақтығы мен оның бөлек бөлімдерінің ұзақтық бағасы.

            11. Тұқымшаруашылығы ауыл шаруашылық өндірістің ғылыми және арнайы саласы.

            12. Сортсынау және көшеттердің әдістемесі және салу техникасы.

            13. Жеке дақылдардың бірінші тұқымшаруашылығының ерекшеліктері.

            14. Толық егін көгін қалай анықтауға болады?

            15. Сорттар мен будандардың аудандастырылуы

            16. Отандық және шетелдік селекционерлердің жұмыстары.

            17. Грунт бақылау.

            18. Тұқым тазартқыш операциялардың кезекшілігі.

            19. Негізгі дақылдардың эколого – географиялық жүйеленуі және оны қолдану.

            20. Сорттық және тұқымдық бақылау.

            21. Күшті және нашар бидайлар. Айырмашылық принциптері.

            22. Алыс туыстыларды будандастырудың маңызы және үлгілері.

            23. Тұқымды жинағаннан кейінгі тазалау.

            24. Сорттардың төмендеу себептері

            25. Будандастырудың жоспарын жасау.

            26. Тұқымшаруашылығының теориялықтық негізі.

            27. Бақылау көшеттері, олардың маңызы

            28. Бараев атындағы ғылыми зерттеу институтының жаздық бидай тұқымдары (аттары мен авторлары).

            29. ЦМС дегеніміз не? Оны қай өсімдікке және неге қолданады?

            30. Эксперименттік мутагенез.

            31. Селекциялық процесстің тәсілі.

            32. Конкурстық көшеттерде өсімдіктерді бақылау.

            33. Сорт және буданның айырмашылығы.

            34. .Қарақұмықтың сорттық бақылау ерекшеліктері. Ақмола облысында аудандастырылған сортары және олардың сипаттамасы.

            35. Айқас тозаңдайтын өсімдіктер.

            36. Шайқастырудың типтері.

            37. Мемлекеттік сортсынау.

            38. Мәдени өсімдіктердің эколого – географиялық жүйеленуі және оны қолдану.

            39. Гетерозиске селекция кезінде жиналған ата – аналық жұптардың комбинациялық қабілеті.

            40. Селекциялық материалдың негізгі белгілері және қасиеттері бойынша қойылған бағасы.

            41. Егістік дақылдардың аудандастырылған сортары және будандары Ақмола облысы бойынша.

            42. Көбейту коэффициенті. Оны жоғарылату жолдары.

            43. Селекциялық процесстің шапшаң әдістері және шаралары.

            44. .Вавиловтың жұмыстары.

            45. Дәннің стандартты ылғалдылығын қалай анықтаймыз

            46. Тұқымдарды егіске дайындау.

            47. .Сорттар және гибридтер. Олардың айырмашылықтары неде?

            48. Бидайдағы жеке сұрыптау.

            49. Элитада, суперэлитада бірінші тұқымшаруашылығындағы көшеттерде тұқымдардың құжаттары.

            50. Егіс жинауға және механизацияға берілген баға.

            51. Будандастыруға берілген жиналған ата – аналық жұптар принциптері.

            52. Эксперименталды мутагенез.

            53. Сорттардың нашарлап қалу себептері.

            54. Селекциялық процестегі жалғыз айырмашылық принципі және будандары, дәлдігі, типтігі.


Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

С.Садуақасов атындағы агро-экономикалық институт

Өсімдік шаруашылығы және топырақтану кафедрасы
«Ауылшаруашылық дақылдарының селекция және тұкымшаруашылығы» пәніне арналған тест сұрақтары

$$$ 1


Өздігінен тозаңданатын селекцияда жеке сұрыптау әдісі ,бірінші қайда және қандай дақылда
қолданылады?


  1. Ақш - майбұршақ

  2. Франция - бұршақ

  3. Ресей - бидай

  4. Швеция-сұлы

  5. Германия - арпа

$$$ 2



«Популяция және таза линия туралы ілімі» еңбегінің авторы кім?

  1. Л. Бербанк

  2. И.В. Мичурин

  3. В. Иогансен

  4. Римпау

  5. И. Кильрейтер

$$$ 3



Н.И. Вавилов мәдени дақылдардың түрішілік систематикасының келесі қайсы схемасын ұсынды?

  1. Түр - ботаникалық әртүрлілік - эколого-географиялық типтер - формалар мен сорттар

  2. Түр - эколого-географиялық типтер - ботаникалық әртүрлілік — формалар мен сорттар

  3. Түр - формалар мен сорттар - эколого-географиялық типтер - ботаникалық әртүрлілік

  4. Түр - формалар мен сорттар - ботаникалық әртүрлілік - эколого-географиялық типтер

$$$ 4


Мына белгілердің қайсысы сорттық өзгешелікте негізгі болып табылады?

  1. Биологиялық

  2. Физиологиялық

  3. Технологиялық

  4. Биохимиялық

  5. Морфологиялық

$$$ 5



Будандастыруға ата-аналық түрдің таңдау принципінің қайсысы Солтүстік Қазақстанда
неғ
ұрлым ауқымды?

  1. Экологиялық - географиялық

  2. Шаруашылық - биологиялық белгілерінің комплексі бойынша

  3. Вегетацияның бөлек кезеңдерінің ұзақтығы бойынша

  4. Ауруларға төзімділігі бойынша

  5. Комбинациялық мүмкіншілігі бойынша

$$$ 6



Қай дақылдың гүлдеуі жабық типті?

  1. Картоп

  2. Бидай

  3. Бүршақ

  4. Арпа

  5. Күнбағыс

$$$ 7



Сәуленің мутация тудыратын иондамайтын түрі?

  1. Ренгенді сәуле

  2. Гамма сәуле

  3. Нейрондар

  4. Ультракүлгін сәулелер

  5. Радиоактивті изотоптар

$$$ 8



Гетерозисті гибридтердің қайсы ұрпағы өндірісте қолданылады?

  1. Бірінші

  2. Екінші

  3. Үшінші

  4. Төртінші

  5. Бесінші

$$$ 9



Өздігінен тозаңданатындардың гибридті комбинациясынан неше рет жеке сұрыптау
жүргізеді?


  1. Бір рет

  2. Екі рет

  3. Үш рет

  4. Төрт рет

  5. Бес рет

$$$ 10



Сорт сынауда негізгі өзгешілік болып не табылады?

  1. Алғы дақыл

  2. Себу мөлшері

  3. Топырақ құнарлылығы

  4. Сорт реакциясының мөлшері

  5. Тұқымды себу тереңдігі

$$$ 11



Өндірісте сорттың нашарлауының алғашқы себебі болып не табылады?

  1. Ажырау

  2. Биологиялық кайта тозаңдану

  3. Мутация

  4. Механикалық ластану

  5. Аурулар

$$$12



Өндірісте дәнді және дәнді-бұршақты дақылдың себілуі қандай репродукциямен
шектеледі?


  1. Үшінші

  2. Төртінші

  3. Бесінші

  4. Алтыншы

  5. Жетінші

$$$ 13



Дәнді дақылдардың апробациялық бау алынатын егістіктің ең үлкен шекті ауданы
кандай, га?


  1. 200

  2. 300

  3. 350

  4. 450

  5. 500

$$$14



Қандай дақылда апробация жүргізгенде, сұрыптау көлденен сатылы бойынша
жүргізіледі?

  1. Бидай

  2. Жүгері

  3. Асбұршақ

  4. Күнбағыс

  5. Картоп

$$$15



Мына белгілі селекционерлердің қайсысы өсімдік селекциясында ата-аналық жұптардың
іріктеудің экологиялық
- географиялық принципін ең алғаш қолданды?

  1. Н.И. Вавилов

  2. И.В. Мичурин

  3. Ч.П. Лукьяненко

  4. А.П. Шехурдин

Е

$$$16



Селекциялық процестегі қай көшетте өсімдік дамуының барлық сатыларында бақылау
жүргізіледі?


  1. Гибридті көшет

  2. Бірінші селекциялык көшет

  3. Екінші селекциялық көшет

  4. Коллекциялық көшет

  5. Конкурсты сортсынау көшет

$$$17



Қай дақыл айқас тозаңдануға жатады?

  1. Бидай

  2. Арпа

  3. Сұлы

  4. Қара бидай

  5. Кұздік бидай

$$$18



Жабайы түріне карағанда, қай дақылдың хромосом саны аз?

  1. Бидай

  2. Арпа

  3. Асбұршақ

  4. Сұлы

  5. Қара бидай

$$$19



Тұқым шаруашылығында, элита тұқымдарын тез алу үшін қандай іріктеу қолданылады? -

  1. Жеке іріктеу

  2. Жеке-туыстық сұрыптау

  3. Туыстық - топтық

  4. Фенотиптік сұрыптау

  5. Массалық сұрыптау

$$$20



Мына әдістердің қайсысы сорт бақылауындағы негізгі әдіске жатады?

  1. Жеке туыстық сұрыптау

  2. Егістік апробация

  3. Жеке сұрыптау

  4. Массалық сұрыптау

  5. Клондық сұрыптау

$$$21



Селекцияда қанықтыру будандастыруды қолдану мақсатының артықшылығы неде?

  1. Сорт өнімділігін жоғарлату үшін

  2. Сорттардың тез пісуі үшін

  3. Сорттардың иммунитеті үшін

  4. Сорттардың сапасын жоғарлату үшін

  5. Жатып қалуға төзімділігін арттыру үшін

$$$22



Полиплоидты форм ұрпақтарын қандай белгімен белгілейді?

  1. М

  2. А

  3. С

  4. Д

  5. В

$$$23



Бидай тұқымдарын сорт тазалығының қандай процентінде өндірістік егісте
жіберілмейді?


  1. 85 төмен

  2. 90 төмен

  3. 95 томен

  4. 97 томен

$$$24



Көп жылдық шөптердің тұқымшаруашылық жүйесі неше звенодан тұрады?

  1. 2

  2. 3

  3. 4

  4. 5

  5. 6

$$$25



Қайта тозаңдану нәтижесінде қай дақылда ксениндік тұқым пайда болады?

  1. Қылтықсыз арпабас

  2. Үрмебұршақ

  3. Бидай

  4. Асбұршақ

  5. Жүгері

$$$26



ЦМС мына бойынша беріледі?

  1. Аталық ұрпақ линиясымен

  2. Аналық линиясымен

  3. Қарапаым будандастыруда

  4. Сатылы будандастыруда

  5. Қанықкан будандастыруда

$$$27



Жүгері тұқымшаруашылық жүйесі неше звенодан тұрады?

  1. 2

  2. 5

  3. 6

  4. 3

  5. 4

$$$28

Асбұршакта апробацияны қай кезенде жүргізеді?

  1. өскін

  2. бүршіктену

  3. гүлдену

  4. толық пісудің аяғында

  5. көптеген өсімдіктерде бұршақтың бұрыл түске енуі


$$$29

Мутанттарда сұрыптау қай ұрпағында жүргізіледі?

  1. Бірінші

  2. Екінші

  3. Үшінші

  4. Төртінші

  5. Бесінші

$$$30



Селекциялық процестің қай көшетінде өсімдік дамуының барлық фазаларының
басталуын бақылауын жүргізеді?


  1. Гибридті көшет

  2. Бірінші селекциялық көшет

  3. Екінші селекциялық көшет

  4. Коллекциялық көшет

  5. Конкурсты сортсынау көшеті

$$$31



Селекционерлердің қайсысы Саратовская 29 жаздық бидайының авторы болып
табылады?


  1. А.У. Шулындин

  2. Ф.Г. Кириченко

  3. А.П. Шехурдин

  4. И.Г. Калиненко

  5. П.Н. Лисицын

$$$32



Қандай көшеттер селекциялық процестің 2 - ші этапын құрайды?

  1. Гибридизация

  2. Гибридті Fl

  3. Гибридті Ғ2 Ғn

  4. Селекциондық

  5. Көптокольді

$$$33



Полиплоидты алу үшін қандай санаққа ілінген химиялық препараттар қолданады?

  1. Этиленимин

  2. Нитрозоэтил мочевина

  3. Колхицин

  4. Этил метан сульфанат

  5. Нитрозометил мочевина

$$$34

СНГ ғалымдарының қайсысы табиғи гетерозисте түсіндірілетін 3 негізгі гипотездің
біреуінің
авторы болып табылады?

  1. Н.И. Вавилов

  2. Д.Д. Брежнев

  3. Б.П. Соколов

  4. Н.В.Турбин

  5. М.И. Хаджинов

$$$35



Cелекциялық процесті тездету кезінде қай жұмыстың қажеттілігі жоқ?

  1. Будандастыру үшін ата-аналық формаларын іріктеу

  2. Зерттелетін сорттар жиынтығының төмендеуі

  3. Жасаңды климат камерасында өсіру

  4. Минералды тыңайтқыштар дозасының жоғарылауы

  5. өсімдіктің клондануы

$$$36



Қант қызылшасы үшін ең жақсы алғы дақыл болып қолданатың

  1. Пар

  2. Көп жылдық шөптер

  3. Күздік дақылдар

  4. Жаздық дақылдар

  5. Сүрлемдік жүгері

$$$37



Сақтаудағы күнбағыс тұқымдарының ылғал нормасы қанша (процентпен)?

  1. 6-8

  2. 9-10

  3. 11-12

  4. 13-14

  5. 15-16

$$$38



Хроматидтің қарама-қарсы жолақтарға жүруі қандай фазада жүреді?

  1. Телофаза

  2. Метофаза

  3. Анофаза

  4. Профаза

  5. Цитогенез

$$$39



Бидайда орта тығыздықты масақтың масақша саны неше болу керек?

  1. 18

  2. 32

  3. 32-35

  4. 17-22

  5. 23-28

$$$40



Солтүстік Қазақстанның жаздық бидайының күшті сорттарының ақуызының пайымдық
құрамы қандай?


  1. 7-10

  2. 10-13

  3. 13-16

  4. 16-19

  5. 19-22

$$$41



Қандай көшеттен немесе сортсынаудан бастап тұқымның себу мөлшері млн. дана/га
саналады?

  1. Селекциялық 1 жылғы

  2. Селекциялық 2 жылғы

  3. Бақылау көшеті

  4. Алдын-ала сорт сынау

  5. Конкурстық сортсынау

$$$42



Символдардың қайсысы моносомикті білдіреді?

  1. 2n

  2. 2n+1

  3. 2n-1

  4. 2n+2

  5. 2n-2

$$$43



Қандай дақылда гетерозис түрішілік будандастыру жүргізілгенде неғұрлым мағыналы
байқалады?


  1. Жүгері

  2. Арпа

  3. Күнбағыс

  4. Бидай

  5. Жоңышқа

$$$44



Тәжірибе дәлдігі қандай формуламен анықталады?

  1. V*Un

  2. V+Un

  3. V-Un

  4. V/Un

  5. Un/V

$$$45



Сорт алмастыруды неше жылдан кейін жүргізу керек?

  1. 2

  2. 3

  3. 5

  4. 8

  5. 10

$$$46



Қазіргі кезеңде ТМД-да өсірілетін күздік бидайдың жақсы интенсивті сорттарының дән
мен сабан массасының қатынасы қандай?

  1. 1:1

  2. 1:2

  3. 1:3

  4. 1:4

  5. 1:5

$$$47



Н.И. Вавилов қанша мәдени дакылдардың пайда болу орталығын кұрастырды?

  1. 6

  2. 7

  3. 8

  4. 9

  5. 10

$$$48



Қатты бидайдың плоидтылығының деңгейі қандай?

  1. 14

  2. 28

  3. 20

  4. 42

  5. 48

$$$49



Қант қызылшасының арасындағы кеңістік изоляциясы қандай, М?

  1. 100

  2. 500

  3. 1000

  4. 2000

  5. 3000

$$$50



Қандай ҒЗИ - да шектелген еркін будандастыру әдісі шығарылған?

  1. СибҒЗИАШ

  2. ҒЗИДШ

  3. БОИ

  4. РЗИАШ

  5. КАШҒЗИ

$$$51



Қандай елде жүгері мен бидайды жақсарту мақсатында халықаралық селекциялық
орталық құрылған және жұмыс істеуде?


  1. АҚШ

  2. Германия

  3. Мексика

  4. Үндістан

  5. Канада

$$$52



ТМД -да сәтті қолданған күрделі сатылы гибридизацияның әдісін алғаш рет құрастырған
селекционерді атаңыз?


  1. П.П. Лукьяненко

  2. В.Н.Ремесло

  3. Ф.Г. Кириченко

  4. А.П. Шехурдин

  5. В.П. Кузьмин

$$$53



Қиын бөлінетін мәдени дақылдардың қоспасы қандай пайызы сорттық егістікке
шектеулі
болып табылады?

  1. 2

  2. 3

  3. 4

  4. 5

  5. 6

$$$54



Бастапқы материалдың қайсысына Педигри тәсілімен сұрыптау жүргізіледі?

  1. Мутация жолымен алынған үрпақта

  2. Полиплоидия жолымен алынған үрпақта

  3. Синтез жолымен алынған ұрпақта

  4. өздігінен тозаңданатын дақылдардың гибридті популяциясының ұрпағында

  5. айқас тозаңданатын дақылдардың гибридті популяциясында

$$$55



Тұкым шаруашылығында элита тұқымын қарқынды шығару үшін қандай сұрыптау
қолданылады?


  1. Жеке сұрыптау

  2. Жеке - туыстық сұрыптау

  3. Туыстық - топтық

  4. Фенотиптік сұрыптау

  5. Жаппай сұрыптау

$$$56



Элитаның тұқымын өндіруде кандай питомник тұқым жинау қызметін атқарады?

  1. 1 жылғы ұрпақты сынау көшеті

  2. 1-4 жылғы ұрпақты сынау көшеті

  3. 2 - жылғы ұрпақты сынау көшеті

  4. элиталар

  5. супер элиталар

$$$57



Кім «Тұкымқуалаушылык өзгергіштегі гомологиялық қатар» туралы заңын кұрастырған
және мәдени дақылдардың пайда
болу орталығын ашқан?

  1. И.В. Мичурин

  2. Н. Кихара

  3. Н.И. Вавилов

  4. Д.Л. Рудзинский

  5. Т.М. Жуковский

$$$58



Қанағатты будандастыруды селекцияда қолданудың мақсаты?

  1. Сорттардың өнімділігін көтеру үшін

  2. Сорттардың тез пісуі үшін

  3. Сорттардың иммундылығы үшін

  4. Дән сапасын көтеру үшін

  5. Сорттардың механизация белділігі үшін

$$$59



Сорттық егістіктер үшін қиын бөлінетін арам шөптер қоспасының қандай шекті болып табылады?

  1. 1

  2. 2

  3. 3

  4. 4

  5. 5

$$$60



Мына тәсілдердің қайсысы сорттық бақылаудың негізгі тәсіліне жатады?

  1. Жеке туыстык сұрыптау

  2. Егістік апробация

  3. Жеке сұрыптау

  4. Жаппай сұрыптау

  5. Клонды сұрыптау

$$$61



Вегетативті көбейетін дақылдарда қандай сұрыптаудың қай түрі қолданылады?

  1. Жеке

  2. Жаппай

  3. Жеке туыстық

  4. Клонды

  5. Фитопотологиялық

$$$62



Қандай дақыл бойынша сусымайтын сорт шығару маңызды селекциялық міндет болып
табылады?

  1. Жүгері

  2. Бұршақ

  3. Бидай

  4. Арпа

  5. Сұлы

$$$63



Жұмсақ бидай дәніндегі ішкі клейковина құрамының қандай пайызы сорттарды күштіге
жатқызуға мүмкіндік береді?


  1. 18

  2. 21

  3. 24

  4. 28

  5. 30

$$$64



Қандай дақылда алғаш рет цитоплазмалық аталық стерильділік (ЦАС) қолданылды?

  1. Бидай

  2. Жүгері

  3. Қант қызылшасы

  4. Пияз

  5. Тары

$$$65



Сорттарды өндірістік сынау неше қайталанымда жүргізіледі?

  1. 1

  2. 2

  3. 3

  4. 4

  5. 6

$$$66



Қандай звено бидайдың бастапқы тұқымшаруашылығын аяқтайды?

  1. П-1

  2. П-2

  3. Р-2

  4. Р-1

  5. Р-3

$$$67



Күздік дақылдар тұқымынын өту фондының мөлшері қандай?

  1. 20

  2. 40

  3. 60

  4. 80

  5. 100

$$$68



Қандай мәдени өсімдіктің тұқымдары асбұршак тұқымының негізгі массасынан қиын бөлінеді?

  1. Бидай

  2. Арпа

  3. Майбүршақ

  4. Сиыр жоңышқа

  5. Ноқаттық

$$$69



Картоп апробациясын қай фазада жүргізеді?

  1. Көктеу

  2. Гүлдену

  3. Бүршіктену

  4. Сабақтардың қалыптасуы

  5. Сабақтың солуы

$$$70



Қандай себеппен Солтүстік Қазақстанда күздік бидайдың нақты таралуын таба алмайды?

  1. Вегетациялық мерзімнің жеткіліксіздігі

  2. Ылғалдануы

  3. Шіруі, кызуы

  4. Үсуі

  5. Дүмпуі

$$$71



Қазіргі кезеңде жаңа сорттар шығару саны бойынша сорт бөлудің қайсысы пайдалы
болып табылады?

  1. Популяция сорты

  2. Сызықтық сорт

  3. Клондық сорт

  4. Гибридті сорт

  5. Мутантты сорттар

$$$72



Берілген жүгері гибридтерінің қайсысының өнімділігі жоғары?

  1. (А*В)

  2. (А*Б)*(В*С)

  3. (А*Б)*В

  4. (А*Б)*(В*С)*(Г*Д)

  5. (сорт*А)

$$$73



Шаруашылықта тұқымды сақтау қорының мөлшері қандай?

  1. 5 дейін

  2. 10дейін

  3. 15дейін

  4. 20 дейін

  5. 25 дейін

$$$74



Бір жылда екі ұрпақты алуға колданылатын құрал:

  1. фитотрон

  2. торлы үйшіктер

  3. арнайы лабораторияда

  4. қараңғы жер

  5. вегетациялық үйшіктер

$$$75



Конкурсты сортсынаудағы жарамсыздық проценті:

  1. 90-95

  2. 5-20

  3. 80-85

  4. 70-80

  5. 50-75

$$$76



Зерттеу жұмысындағы бағаны бақылаудағы колданатын негізгі журнал:

  1. апробациялық

  2. егістік

  3. вегетациялық

  4. комплексті

  5. далалық

$$$77



Қандай көшеттедәнді дақылдарда сынама алаңдарды бөледі?

  1. Коллекциондық

  2. Гибридті

  3. Гибридизациялық

  4. Бақылаулық

  5. Конкурсты

$$$78



Фракцияда бау үлгіні мынау үшін таңдайды:

  1. Сорттық тазалық

  2. өнгіштік

  3. өсу энергиясы

  4. өнгіштік толымдылығы

  5. комбинация саны

$$$79



Өнімділік анализінің негізгі мақсаты:

  1. көбею коэффициенте

  2. стандартан жоғары үлгілерді бөлу

  3. өнімділік түптілігі

  4. аурулармен зақымданған

  5. зияңкестермен зақымданған

$$$80



Алғаш материал алуда кандай әдісте тозаңқаптың жиналуы жүргізіледі:

  1. еркін тозаңдану

  2. шектеулі - еркін

  3. «твел» әдісі

  4. күштеп тозаңдану

  5. полиплоидты

$$$81



Мына сорттардың қайсысы күздік бидайға жатады?

  1. Омская 18

  2. Омская 19

  3. Безостая 1

  4. Казахстанская раннеспелая

  5. Алмаз

$$$82



Алшақтанған гибридизация теориясының негізін салушы?

  1. П.П. Лукьяненко

  2. Н.И. Вавилов

  3. С.Г. Кириченко

  4. И.В. Мичурин

  5. А.Ф.Шульгин

$$$83



Қандай тозаңдануда изолятордың керегі жоқ?

  1. Күштеу

  2. Шектеулі - еркін

  3. Еркін

  4. «твел» әдісі

  5. фертильдінің қалпына келуі

$$$84



Физикалық мутаген:

  1. кофейн

  2. диметил сульфат

  3. азотты қышқыл

  4. гамма сәулелер

  5. альдегид тотығы

$$$85



Химиялық мутаген:

  1. этиленемин

  2. рентген сәулелер

  3. гамма сәулелер

  4. ультракүлгін сәулелер

  5. радиациялық сәулелер

$$$86



Жаздық бидайдың қай сорты мутагеннің әсерлесу жолымен құралған:

  1. Саратовская 29

  2. Омская 9

  3. Новосибирская 67

  4. Иртышанка 10

  5. Казахстанская раннеспелая

$$$87



Арпаның қандай сорты мутагеннің әсерлесу жолымен кұралған:

  1. Кедр

  2. Омская 87

  3. Донецкий 8

  4. Целинный 5

  5. Темп

$$$88



Жасаңды мутагенез көмегімен мыналарды жеңуге болады:

  1. Түр ішілік будандаспаушылықты

  2. Түр аралық будандаспаушылықты

  3. Туыс аралық будандаспаушылықты

  4. Алшақ туыстардың будандаспаушылығын

  5. 11 ұрпақ гибридтерінің қарапайым будандаспаушылығын

$$$89



Қандай сұрыптауда нашар өсімдіктерді алып тастайды?

  1. Жасаңды

  2. Табиғи

  3. Позитивті

  4. Негативті

  5. Санасыз сұрыптауда

$$$90



Жасаңды және табиғи сұрыптау туралы ілімді кім шығарды?

  1. Н.И. Вавилов

  2. П.П. Лукьяненко

  3. Ч. Дарвин

  4. И.В. Мичурин

  5. Шехурдин

$$$91



Бидайда жеке сұрыптауды жүргізу фазасы:

  1. Балауызданып nicy

  2. Түтіктену

  3. Түтікке шығу

  4. Масақтану

  5. Гүлдену

$$$92



Дақылдардың кайсысына үздіксіз сұрыптау қолданылады?

  1. Бидай

  2. Арпа

  3. Сұлы

  4. Қант қызылшасы

  5. Жүгері

$$$93



Қандай дақылда ерте пісетін аналықтардың протеоролиниясы аталықтармен
салыстырғанда байқалады?


  1. Бидай

  2. Сұлы

  3. Жүгері

  4. Картоп

  5. Арпа

$$$94



Бөлек жыныстылардың гүлі:

  1. Картоп

  2. Бұршақ

  3. Сиыр бұршақ

  4. Күнбағыс

  5. Жүгері

$$$95



Дәнді дақылдардың апробациялық бауын неше фракцияға бөледі:

  1. 8

  2. 5

  3. 6

  4. 10

  5. 9

$$$96



Қамба апробациясын жүргізеді:

  1. арпа

  2. күздік бидай

  3. жүгері

  4. сұлы

  5. картоп

$$$97



Солтүстік Қазақстанда селекциялық жұмыстың басталуы:

  1. 1920ж

  2. 1936ж

  3. 1950ж

  4. 1927ж

  5. 1940ж

$$$98



Бидайдың қандай сорты Солтүстік Қазақстанда түраралық сатылы будандастыруда
шығарылған:

  1. Саратовская 29

  2. Мильтурум 45

  3. Ласточка

  4. Жаңа қызыл

  5. Грекум 176

$$$99



ЦМС тек қана мына жолмен беріледі:

  1. Аталық линияның ұрпағы бойынша

  2. Аналық линия бойынша

  3. Түр аралық будандастыруда

  4. Қарапайым будандастыруда

  5. Сатылы будандастыруда

$$$100



Солтүстік Қазақстандағы қылтанақсыз арпабастың аудандастырылған сорты:

  1. Степной

  2. СибНИИСХоз 189

  3. Донецкий

  4. Безенчукская 9

  5. ВИР-6

$$$101



Қарабидайдың сорттық егістігінің кеңістіктік изоляциясы (м):

  1. 200

  2. 300

  3. 500

  4. 600

  5. 150

$$$102



Күнбағыстың бірінші ұрпағының гибридінің және гибридті популяциясының тұқымын
өсіруде кім айналысады:


  1. ҒЗИ

  2. ОПХ

  3. 1 -2 топ түқымшаруашылығы

  4. совхоздар

  5. басқа да ауылшаруашылық ұжымдары

$$$103



Гетерозис тиімділігін анықтауда диаллелді будандастыруды жүргізуде қолданатын
формула:

  1. П-1

  2. 1-n

  3. n/n-1

  4. n+n-1

  5. n-n-1

$$$104



Картопты өндірістік егіске қолдану қандай репродукциямен шектеледі:

  1. үшінші

  2. төртінші

  3. бесінші

  4. алтыншы

  5. жетінші

$$$105



Адамда хромосома жиынтығы қанша?

  1. 66

  2. 36

  3. 48

  4. 40

  5. 46

$$$106



Маркировка немесе номерацияның қайсысы гибридті комбинацияның номерін
білдіреді:


  1. КП-81

  2. СП-1-156

  3. h - 187

  4. СП-1-127-2

  5. СП-1-22875

$$$107



Дәнді-бұршақ дақылдар үшін қандай көлем сынау көлеміне сәйкес келеді?

  1. 1/12м2

  2. 1/3 м2

  3. 1/5м2

  4. 1/6м2

  5. 1/8м2

$$$108



Сорттардың негізгі айырмашылық белгілері:

  1. биологиялық

  2. физикалық

  3. технологиялық

  4. биохимиялық

  5. морфологиялық

$$$109



Алқа тұқымдастарының гаплоидты хромосом саны:

  1. 5

  2. 4

  3. 7

  4. 6

  5. 8

$$$110



Казахстан республикасында кеңінен өсірілетін, жұмсақ бидай хромосомдарының жиынтығы:

  1. 2n

  2. 1n

  3. 42

  4. 56

  5. 70

$$$111



Полиплоидтен туындайтын тұқым қуалау өзгергіштігі деп:

  1. құрғақшылыққа төзімділік

  2. суықка төзімділік

  3. жасушалар көлемінің үлғаюы

  4. зияңкестерге төзімділігі

  5. тамыр жүйесінің үлғаюы

$$$112



Қант қызылшасында плоидтің қай дәрежесі тіршілікке қабілетті:

  1. гексаплоидті

  2. октаплоидті

  3. тетраплоидті

  4. диплоидті

  5. триплоидті

$$$113



Полиплоидты формалар мынадай бұзылулардың нәтижесінен пайда болады:

  1. анофаза

  2. метофаза

  3. интерфаза

  4. телофаза

  5. профаза

$$$114



Тұқымсыз сорт Арбуздың авторы кім?

  1. Н.В. Цыцин

  2. Д.В. Тер-Аванесян

  3. К.Кихара

  4. В.Е.Писарев

  5. У.Х.Хасенов

$$$115



Табиғи популяциядан бөлінген, бір элитті өсімдік ұрпағы:

  1. Номер

  2. Үлгі

  3. Сызықтық

  4. Гибрид

  5. Мутант

$$$116



Картопта апробацияны қай фазада жүргізеді?

  1. Көктеу

  2. Бұтақтану

  3. Гүлдену

  4. Бітеу гүлдену

  5. Сабақтың өлуі

$$$117



Третикальдегі қиын бөлінетін арам шөптер:

  1. Қара сүлы

  2. Итқонақ

  3. Дала щырмауығы

  4. Татар қарақүмығы

  5. Жалаңаш триходелла

$$$118



Көпжылдық дәнді шөптердің шектеулі апробация көлемі/га:

  1. 200

  2. 300

  3. 100

  4. 4010

  5. 150

$$$119



Массалық іріктеуде элиттік тұқымдарды өсіру схемасы неше звенодан тұрады:

  1. 5

  2. 6

  3. 3

  4. 4

  5. 2

$$$120



Репродуктивті процессте сортта қандай өзгеріс болады?

  1. өнімділіктің жоғарылауы

  2. бидай сапасының жоғарылауы

  3. тамыр жүйесінің нашарлауы

  4. генотиптік мүмкіншіліктің нашарлануы

  5. басқа өзгерістер

$$$121



Бірінші тұқымшаруашылығының қай көшетінде элиттік өсімдік таңдауын жүргізеді:

  1. суперэлита

  2. элита

  3. 1 жылдық көбею көшеті

  4. 2 жылдық көбею көшеті

  5. 1 жылдық ұрпақ сынау көшеті

$$$122



Жатып қалу төзімділігін қашан анықтайды?

  1. Жатып калғаннан соң 4 күннен кейін

  2. Жатып қалғаннан соң 6 күннен кейін

  3. Eriс жинау алдында

  4. Жатып қалу күні

  5. 10 күннен кейін

$$$123

Суыққа төзімділік бойынша бақылауда тұрған дақыл:

  1. жүгері

  2. картоп

  3. жоңышқа

  4. жаздық бидай

  5. сұлы

$$$124



Қысқы кезеңде өсімдіктің өлуіне әкеп соғатын негізгі фактор:

  1. үсу

  2. дүмпу

  3. ылғалдануы

  4. мүзды қабаты

  5. шіруі

$$$125



Картоптың қай репродукциясының тұқымдық материалы алмастыруға

  1. 1

  2. 2

  3. 5-6

  4. 3

  5. 4

$$$126

Вирусты аурулардың сыртқы белгілерінің шығуы:

  1. сабақтың солуы мен шіруі

  2. сақиналы шіру

  3. жапырақтың ширатылуы

  4. түйнектердің зақымдалуы

  5. гүлдердің түсінің өзгеруі

$$$127



Сорттардың қандай белгілері жүгеріге тән:

  1. масақ пішіні

  2. сіпсебас пішіні

  3. ботқа татымы

  4. собықтың пішіні

  5. қылтықтың белгісі

$$$128



ХПП-сы тұкымды жібергенде қолданылатын құжат:

  1. апробация акті

  2. форма 200 жарамсыздық акті

  3. тұқымға берілетін аттестат

  4. тұқым құжаты

  5. 199 формасының сорттық және гибридті егісі

$$$129



Мутация сұрыптауын қандай ұрпакта жүргізеді:

  1. Мі

  2. М2

  3. Мз

  4. М4

  5. М5

$$$130



Селекциялық материал баға көрсеткішінің кайсысы жанама болып табылады:

  1. Қыстап шыққан өсімдік саны

  2. Аурумен зақымдану дәрежесі

  3. Шашылып қалған дән саны

  4. 1000 тұқымының массасы

  5. клейковина проценті

$$$131

Өндірісте дәнді және дәнді-бұршақ егісі қандай репродукциямен шектеледі:

  1. үшінші

  2. төртінші

  3. бесінші

  4. алтыншы

  5. жетінші

$$$132



«Твел» әдісі бойынша шектеулі-еркін тозаңдану әртүрлілігін қай ғалым ұсынды?

  1. Н.И. Вавилов

  2. Н.Борлау

  3. А.Р. Шехурдин

  4. И.В. Мичурин

  5. У.Х.Хасенов

$$$133



П.М. Жуковский неше мәдени орталығын ашты?

  1. 8

  2. 10

  3. 12

  4. 4

  5. 16

$$$134



«Табиғи сұрыптау жолымен түрлердің пайда болуы», «Мәдени дақылдармен үй
жануарларының өзгеруі» жұмыстарының
авторы кім?

  1. Найт

  2. Г. Мендель

  3. Т. Морган

  4. Ч.Дарвин

  5. Н.И. Вавилов

$$$135



Кандай дақылдың гүлденуі жабық типті:

  1. Картоп

  2. Бидай

  3. Асбұршақ

  4. Арпа

  5. Күнбағыс

$$$136



Гетерозис терминін ең алғаш кім енгізді:

  1. И. Кельрейтер

  2. Т.Шелл

  3. Д. Бил

  4. Д. Джонс

  5. Р. Дэвис

$$$137



Күнбағыстың гибридті ұрпағының 1-ші тұқымын және гибридті популяциясын өсірумен
кім айналысады:


  1. НИИ

  2. ОПХ

  3. Тұқымтану шаруашылығының 1 және 2 тобы

  4. Совхоздар

  5. Басқа ауыл шаруашылық ұйымы

$$$138



Бидайдың кұрғақ тұқымын ренгент және гамма сәулелермен шағылдырғанда қауіпті
мөлшері кандай болатынын көрсетіндер:


  1. 10-15

  2. 5-15

  3. 80-150

  4. 15-20

  5. 5-8

$$$139



Қандай мәдени дақылдың хромосом саны жабайы түріне қарағанда төмен:

  1. бидай

  2. арпа

  3. асбұршақ

  4. сұлы

  5. қара бидай

$$$140



Тұкым шаруашылығының қандай звеносында картоптың суперэлитасын өндіреді:

  1. ғылыми зерттеу мекуемелерінде

  2. бастапқы тұқымшаруашылыгы бойынша маманданған шаруашылықтар

  3. элитхоздар

  4. тұқымшаруашылық егістіктері

  5. өнімдік егістіктер

$$$141



Картопты жалпы өнімдік егістіктерге қолдану кандай репродукциямен шектеледі:

  1. үшінші

  2. төртінші

  3. бесінші

  4. алтыншы

  5. жетінші

$$$142



Қанығатын будандастыру тәсілін алғаш рет кім ашты:

  1. А.Ф. Шулыдин

  2. Г.К. Мейстер

  3. П.И. Лисицын

  4. В.Я. Юрьев

  5. А.А. Сапегин

$$$143



Бұршақ апробациясында өсімдікті неше пунктен алады:

  1. 150

  2. 25

  3. 100

  4. 50

  5. 200

$$$144



Қазіргі кезеңде сорттың бөлінуінің қайсысы жаңа сорт шығару саны бойынша негұрлым
мағыналы болып табылады:

  1. сорт популяциялар

  2. линиялы-сорттар

  3. сорт-илондар

  4. гибридті сорттар

$$$145



Дәнді дақылдардың қандай туысы барлық түрдің бірдей хромосома жиынтығы бар?

  1. сұлы

  2. арпа

  3. қара бидай

  4. бидай

  5. жүгері

$$$146



Селекциялық процестің жылдамдатуына қажеттілік тумайды:

  1. будандастыруға ата-аналық түрлерді тандау

  2. зерттелетін сорттардың сұрыптауының

  3. жасанды климат камерасы

  4. минералды тыңайткыштардың мөлшерінің жоғарлауы

  5. өсімдіктерді клондау

$$$147



Коллекцияны мұқият зерттеу неше жыл жүргізіледі?

  1. 1-2

  2. 2-3

  3. 3-4

  4. 4-5

  5. 5-6

$$$148



Конкурсты сорт сынау питомнигі селекциялық процестің қай кезеніне жатады?

  1. 1

  2. 2

  3. 3

  4. 4

  5. 5

$$$149



Селекциялық үлгілерді маркировкалаудың негізгі мақсаты:

  1. номерін жоғалту

  2. туыстық үлгіні бақылау

  3. мөлтек саның аңықтау

  4. үлгінің, линияның жеке номерін тіркеу

  5. стандартты сорттардың номерін корсету

$$$150



Жаздық бидаймен жұмыс кезінде коллекциялық питомникте мөлтек ауданы қандай 2)?

  1. 2-3

  2. 3

  3. 4

  4. 1-2

  5. 5


$$$ 151

18-ғасырдағы селекционерлер:

  1. Лекутер

  2. Мичурин

  3. Барбалик

  4. Морган

  5. Дарвин


$$$ 152

Сорт терминінің анықтамасы:

  1. Дақыл өсімдіктер әртүрлі

  2. Әртүрлі топырақ-климат жағдайларында шығарылган будандар

  3. Қолайсыз жағдайларға тезімді болатындар

  4. Әртұрлі агротехникалық жағдайларда алынған желілер

  5. Сорт құрамына кіретін өсімдіктердің шығу тегі ортақ


$$$ 153

Аллогамдық тұрлерді жеке сұрыптауда кедергілер мәселелері:

  1. Жақыи туыстық тозаңданбау

  2. Инцухт-дипрессиясы

  3. Толырақ-климат жағдайы

  4. Өздігінен тозандану

  5. Селекциялық үрдістің айқас анықталмауды

  6. Мөлдектердің үлкен көлемі


$$$154

Аллогамдық сор селекциясында жеке талдаудың кедергілері:

А) Топырақ қүнарлығыныңтөменділігі

B) Инцухт-дипрессиясы

С) Жақын туыстық тозандану әсерінен инцухт- депрессиясының болмауы

D) Кеш гүлдену

Е) Селекциялық сызбаға сэйкестігі

Ғ) Мөлдектердің шағын көлемі
$$$ 155

Бастапқы материал түрлері:

  1. Жасанды сыртқы жағдайларды пайдаланумен алынған материал

  2. Трансгресивтік будандастырумен алынған өсімдік

  3. Аталық аналықтарынын, қүнды белгілерін алған өсімдіктер

  4. Комбииациялық

E) Өсімдіктің вегетативтік жұптары мүшелері

F) Өсімдіктің ерекше белгілері
$$$156

Өсідіктердің табиги сұрылталуының сипаты:

  1. Белгілі бір ортаға бейімделіп ұрпақ беру

  2. Белгілі бір ортаға бейімделіп ұрпақ бермеу

  3. Қоршған орта бейімделіп микоризаның сақталуы

  4. Икемделмеген фузариумнің организмдердің жойылып кетуі

E) Ауру жайылатын құбылыс

$$$157

Беккросстың будандастыру әдісін пайдаланған ғалымдар:

  1. И.Г. Кельрейтер

  2. Х.В. Харлан

  3. И.В. Мичугин

  4. В.П. Кузьмин

E) С.С. Сәдуақасов
$$$158

Жасушалық инженерия әдістемелері:

  1. Ұлпаларды қарқынды өсіру

  2. Жоғары сатыдағы өсімдік селекциясына бастапқы материал алу

  3. Жасушаларды қарқынды өсіру

  4. Төменгі сатыдағы организмдерді өзгерту

E) Жасушаларды тез көбейту
$$$159

Тұқым шаруашылығында шешілетін мәселелер:

  1. биотехнология әдістерін игеру

  2. сорттың белгілері мен қасиеттерін азайту

  3. сорт жаңарту

  4. өсімдіктердің жаңа тұрлерін шығару

E)тұқымның өнімділік сапасын сактау

F) жоғары сапалы сорттық тұқымдарды көбейту
$$$160

Табиғи популяциялары пайдалану әдісімен алынған бастапқы материал
түрлері:


  1. Мәдени өсімдіктердің жергілікті сорттары

  2. Формалары

  3. Жасанды мутация және полиплоид номірлері

  4. Сорттарды айкас тозандандыру арқылы алынған

E)Экспедицияларда алынған үлгілері

F) Будандастыру тозандандыру арқылы алынған
$$$161

Жаздық бидайдың селекциялық нөмірлердің сынақтан өткізу әдістері:

А) Күздік егісте

В) Қыс басындағы егісте

С) Будандастыру питомнигінде

D) Алдын ала сынау питомнигінде

Е) Егістік жағдайда

F) Лабораторияда
$$$162

Алшақ будандастырудың киыншылықтары:

А) аллополиплоидтар алуга болмауы

В) ата-апалықтарда жоқ белгілердің пайда болмауы

С) алшак түрлерідіи генегикалық бірдейлігі

D) алшақ түрлерідің сиыспауы

Е) тозандардын ұрықтандыру қабілетініц ұзак сақталмауы

F) будандык тұқымның өнбеуі

G) түрдің гаксономикалық біркелкілігінің бұзылуы
$$$163

Будандық идиотиптегі әртүрлі митохондрийдің әсері:

А) ауруларға төзімділігі артады

В) энзималық белсенділікің күшейсіздік

С) тыныс алу нашарлайды

D) зат алмасу төмендейді

E) фотосинтез тоқтайды

F) тез жарақаттанады

G) газ алмасу күшейеді
$$$164

XIX ғасырда түр және туыс аралық будандастыруды алғаш қолданған ғалымдар:

  1. И.В. Мичурин

  2. В.Римпау

  3. Е.Ш. Шаханов

  4. П.П. Лукьяненко Е)И.С.Сур

F) Н.И. Вавилов

G) Р.А. Уразалиев
$$$165

Мутация құбылысын зерттетен ғалымдар:

  1. К.Карлсон

  2. А.Блексли

  3. Л.Стадлер

  4. И.В. Мичурин

E) Г.С. Филипов

F) А.Хагберг

G) Ғ.А. Надсон
$$$166

Колхициннің сипаты:

  1. спиртте ерімейді

  2. көк ұнтақ

  3. хлорофилде жақсы ериді

  4. сарғыш үнтақ

E) спиртте ериді
$$$167

Гетерозистік селекцияның мәні:

  1. Өнімділігі немесе жеке белгілері тиімді трангрессиялар алу

  2. Өнімділігі және басқа белгілері жақсарған бірінші будан ұрпақ aлy

  3. Жалпы комбинативтік қабілеті жоғары желілердегі будан ұрпақтар алу

  4. Арнайы комбинативтік қабілеті жоғары желілердегі будан ұрпақтар алу

E) Өнім мөлшері мен сапасы жоғары бірінші ұрпақ будандарын құрастыру
$$$168

Гетерозистік селекция әдістері қолданылатын дақылдар:

  1. мақта

  2. күріш

  3. сұлы

  4. Тары

  5. қант қамысы


$$$169

Тозаң дәндерін тозаңқаптан шығарып алудың әдістері:

  1. Өздігінен шығу

  2. Изогендеу

  3. Сүзу

  4. Моногендеу

E) Гомогендеу

F) Тіліп aлy
$$$170

Селекциялық нөмірлер алу және бақылау әдістері:

  1. Лабораториялық

  2. Негативтік сұрыптау

  3. Супер - элита питомнигінде

  4. Жекелей сұрыптау

E) Қонкурстық сынақ өткізу
Ғ) Лабораториялық - егістік
$$$171

Айқас тозанданатын өсімдіктердің тұрлері

  1. Бес үйлік

  2. Екі үйлік

  3. Терт үйлік

  4. Үш үйлік

E) Қос жынысты
Ғ) Бір үйлік
$$$172

Қоректік орта құрамына қосылған заттар:

  1. Сутегі

  2. Индолил сірке қышқылы

  3. Құмырсқа қышқылы

  4. Дихлорфенолсірке қышқылы

E) Сірке қышқылы

F) Спирт

G) Нафтил сірке қышқылы
$$$173

Астық тұқымдастарының сұрыпталатын физиологиялық белгілері

  1. Фотосинтез бен тыныс алу арасындағы қатынас

  2. Фотосинтездік потенциал

  3. Фотосинтездік коэфициент

  4. Фотосинтездік кезең ұзақтығы

E) Фотосинтез бен жалпы өнім мөлшерінің арақатынасы

F) Фотосинтез өнімділігі

G) Фотосинтездің леп тесіктерінің санына әсері
$$$174

Сортсынақ инспекциялары мен учаскелерінде жасалатын сынақтар

  1. Өндірістік

  2. Экологиялық

  3. Зертханалық

  4. Конкурстық

E) Тұқым куалаушылық

Ғ) Технологиялық-экономикалық

G) Мемлекеттік
$$$175

Бидай, қара бидай, тритикале егістіктері тұқымдық алу мақсаттары жарамсыз жағдайлары:

  1. Сорттық тазалығы 100%

  2. Сорттық тазалығы 95% төмен

  3. Егістік тозаңды қара күйемен 2,0%, қаракүйемен 2,0% зақымдауы

  4. Қиын бөлінетін мэдени өсімдіктер қоспасы 3% жоғары, арамшөпте қоспасы 3% жоғары

E) Егістік тозанды қара күйемен 0,5%, қаракүйемен 0,3% зақымдауы

F) Егістік тозанды қара күйемен 1,0%, қаракүйемен 1,0% зақымдануы

G) Қиын бөлінетін мәдени өсімдіктер қоспасы 5% жоғары, арамшөпте
қоспасы
5% жоғары
$$$176

Сорттың қолайсыз жағдайларға икемділігі:

  1. Ғарыш жағдайларына төзімділігі

  2. Биологиялық қолайсыз жағдайларына төзімділік

  3. Сыртқы орта жағдайларының күрт өзгеруіне

  4. Ылғалдылыкқа төзімсіздік

Е) Құрғақшылыққа төзімсіздік
$$$177

Селекциядағы жартылау әдісі:

А) Сұрыптау жасамау

В) Өздігінен тозандандыру

С) Ұрпақтардың бір бөлігін сұрыптауға пайдалану

D)Ұрпақтардың екі бөлігін сұрыптауға пайдалану
Е) Өсімдіктерді бір-бірімен тозандандыру
$$$ 178

Гомологияның анықтамасы:

  1. Гүлде аталық пен аналықтың қатар жетілуі

  2. Аталық пен аналықтың кезек дамуы

  3. Аталық пен аналықтың эртүрлі мезгілде дамуы

  4. Аталықтың бірінші дамуы

Е) Аталық пен аналықтың дамымай қалуы

F) Аналықтың аталықтан бұрын дамуы
$$$179

Бастапқы материал түрлері:

А) Табиғи өсімдіктер

В) Трансгресивтік будандастырумен алынған өсімдік

C) Өсімдіктің вегетативтік жұптары мүшелері

D) Аталық аналаларының қүнды белгілерін алган өсімдіктер

E) Өсімдіктің ерекше белгілері

F) Комбинациялық
$$$180

Өсімдіктердің табиги сұрыпталуының сипаты:

  1. Тез өтетін құбылыс

  2. Ауру жайылатын кұбылыс

  3. Икемделмеген фузариумнің организмдердің жойылып кету

  4. Қоршаған орта бейімделіп микоризаның сақталуы

E) Белгілі бір ортаға бейімделіп ұрпақ бермеу

F) Икемделген аскохитоздың ұрпақ беру
$$$181

Өндірісте қолданылатын будандардың типтері:

  1. Араныкомбинациялық

  2. Линияаралық

  3. Экотиптің

  4. Гетерозистік

E) Рецессивтік
$$$182

Астық дақылдарының әр будандық комбинациясынан:

  1. 350-370 жұп құру

  2. 100-200 тұқым алу

  3. 50- 70 жұп құру

  4. 10-20 масақтың аталығын жою

E) 1000-2000 тұқым алу
$$$183

Аутогамдықтың өсімдіктерге әсері:

  1. Биологиялық ерекшеліктеріне байланыстыру

  2. Будандыруының аллельдік қарым-қатынастары мен өміршендігіне жоғартыру

  3. Будандыруының гетерозиготалылығын

  4. Жасын тамамдау

E) Өнімділікте
$$$184

Жұгері селекциясындагы будандастыру әдісі:

  1. линияаралық

  2. диаллельдік

  3. диганплоизия

  4. инбридинг

  5. гаплоидия

F) гомозиготикалық
$$$185

Биотехнология әдістері пайдаланылатын ғылыми өндіріс салалары

  1. Фунгицидтер өндірісі

  2. Ара шаруашылығы

  3. Өсімдік селекциясы

  4. Өсімдік шаруашылығы

E) Гирбицидтер өндірісі

F) Марал шаруашылығы
$$$186

Тұқым шаруашылығының міндеттері:

  1. өсімдіктің жаңа будандарын шығару

  2. бастапкы материал алу

  3. тұқымның егістік сапасын зерттеу

  4. өсімдіктердің жаңа турлерін шыгару

E) тұқымдарды өндіру, дайындау

F) өсімдіктің жаңа сорттарын шыгару
$$$187

XVIІІ-ғасырдың 2-жартысында ағылшын егіншілері ашқан жаңалықтар:

  1. Тоғыстыру тәсілін ғылымға енгізді

  2. Өсімдіктерді жаппай сұрыптауды жұргізді

  3. Өсімдіктерді жаппай будандастыру әдістемесі

  4. Бетегенің 20-дан астам сорттарын шығарды

E) Өсімдіктердің жаңа сорттары

Е) Өсімдіктерді қолдан будандастыру әдістемесі

G) Бидайды жеке сұрыптауды алгаш рет қолданды
$$$188

Бастапқы материал aлy жолдары:

  1. Табиғи популяцияларды жинау

  2. Инцухт - желілер

  3. Клондык талдау

  4. Жеке вегетатаивтік мүшелер

E) Семьялық талдау

F) Өздігінен тозаңдандыру

G) Жеке талдау
$$$189

Табиғи сүрыптау құбылыстары:

  1. Жаңа турлері туындауы

  2. Инцухт депрессияға ұшырау

  3. Инбредтік желілердің пайдалануы

  4. Өзгеріске ұшырамау

E) Гетерозисті будан пайда болуы

Ғ) Диплоиты өсімдіктердің туындауы

G) Инцухт депрессияга үшырамау

$$$190

Популяцияларды сұрыптау әдістері:

  1. сионтиндың будандастыру

  2. мутогенез

  3. модификация әдісі

  4. мутация әдісі

Б) туыстардың сұрыптау

Ғ) полиплоидия әдісі

G) типтері
$$$ 191

Алшақ будандастыру әдісінің қиыншылықтары:

  1. буданның ұрықсыздығы

  2. алынған тұқымның енбеуі

  3. алшақ түрлердің тез будандасуы

  4. алшақ тұрлердің будандаспауы

E) алынған тұқымның тез өнуі
$$$ 192

Мутация типтері:

  1. Доминанттық

  2. Сорттық

  3. Аллельдік

  4. Гендік

E) Хромосомдық
$$$ 193

Полиплоидия үрдісінің ерекшеліктері:

  1. Жас көшеттерді пайдалану

  2. Сабақтарды өндеу

  3. Жапырақтар, бүршіктерді өндеу

  4. Бұталарды пайдалану

E) Ұрықтық тамырлардың өсу нүктелерін өндеу
$$$ 194

Гетерозистік селекция әдістері қолданылатын дақылдар:

  1. Арпа

  2. Жүгері

  3. Майбұршақ

  4. Сұлы

E) Күріш

F) Мақта

$$$195

Lu Vitno өсірудің суспензиялық әдісінің талаптары:

  1. Зарарсызданған реацивтерді пайдалану

  2. Ұлпаны көбейту

  3. Құрамы белгісіз қоректік орта жасау

  4. Құрамы белгілі сұйық қоректік орта жасау

E) Зарарсызданбаған реацивтерді пайдалану

F) Өсетін жеке жасушалар мен жасуша топтарын көбейгу
$$$196

Тозан дәндерін тозаңқаптан шығарып алудын әдістері:

  1. Өздігінен шығу

  2. Сүзу

  3. Қыру

D) Тіліп aлy

E) Гомогендеу

F) Изогендеу
$$$197

Селекциялық материалмен жұмыс жүргізу сипаты:

  1. фенотипіне байланысты тұқым себу тәсілін анықтау

  2. дақылды пайдалану бағдарына қарай сұрыптау әдісін белгілеу

  3. селекционердің жеке ерекшеліктеріне байланысты сұрыптау тәртібін белгілеу

  4. сортқа байланысты осіру тәсілдерін жасау

E) (генотипіне байланысты тұқым себу тәсілін анықтау

F) будандастыру түріне байланысты топырақ өндеу

G) аймаққа байланысты икемдеп сұрыптау
$$$198

Өндірісте қолданылатын будандардың типтері:
А)Триплоидтық


  1. Конвергенттік

  2. Линияаралық

  3. Популяциялық

E) Линиялык-сорттык

F) Мутациялык

G) Гаплоидтық
$$$199

Мемлекеттік сортсынақ әдістемесінің талаптары:

  1. Тәжірибенің уақыт бойынша қайталануы

  2. Тәжірибенің уақыт бойынша қайталанбауы

  3. Мөлдектердің формалары мен жалпы және есепке алынатын көлемдері қол жұмыстарын механикаландыруға, есеп, бақылау жұмыстарын жүргізуге қолайлы болуы

  4. Тәжірибе нысандарын кеңістікте қайталамау

E) Арнайы азон тасылмауы

F) Сорітарды белгілі бір рендомизация тәсілімен орналастыру

G) Тәжірибе нысандарын кеңістікте қайталау
$$$200

Тауарлық өнім алу үшін себілетін тұқымның ерекшеліктері:

  1. өсірілетін 1 -ші репродукция тұқымдары сорттық тазалығы бойынша I категориядан жоғары емес

  2. жалпы егістікке арналған тұқымдар III категориядан томен болмауы

  3. қиын бөлінетін арамшөптер өсімдіктер қоспасы 3 %-дан томен

  4. жалпы егістікке арналған тұқымдар III категориядан жоғары емес

E) өсірілетін 1 -ші репродукция тұқымдары сорттық тазалығы бойынша I категориядан томен болмауы

F) қиын бөлінетін мәдени өсімдіктер қоспасы 3 %-дан төмен

G) II және келесі репродукциялар тұқымдары II категориядан жоғары емес

Қосымша

Өтте күшті селекционды техника.

Өркендеудің көзі жақсы тұқымда.



Ауыл шаруашылығының қарамасындағы зерттеулер,сонымен қатар селекциялық шаруашылық процесстеріне зор міндеттер тұр.Топырақтың эрозиясы, халық санының жаһандық өсуі,биоэнергетика және климаттың өзгеруі,сенімді жауап беруге талап еткен өте көкейкесті сұрақтарының кейбірі ғана,бұл реттегі ұран жариялауы керек;тағы айқынырақ,тағы сендімдірек,тағы өнімдірек.Және клиенттердің талаптарын есептей отырып ыңғайлы болып отыр.Яғни барлық қажеттіліктер бойынша әлемдік лидердегі WINTERSTEIGER компаниясы техника саласында селекционды тұқым себуіш үрдістерді жасады.

Егісті толықтай тез жинап алуға арналған толық бағдарлама.


Delta

Селекциялы-тұқым өсіруші комбайн сорттық және тәжірбиелік телімдер үшін,соның ішінде собықты бастыруға арналған.





фSplit

Бір жүрістегі екі телімдерде егістікті жинауға арналған селекционды комбайн.



Classic


F3 селекциялық телімдерде орын ауысып кетпейтіндей дән-бұршақ және дақылдарды жинау үшін селекциялы аз габаритті астықжинағыш комбайн.

Селекционды комбайндар.

Classic ST

Кез келген бастырлатын дақылдарды бастыруға арналған стационарлы комбайн.







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет