сыныптағы:8.1.5.1адамныңзәршығаружүйесімүшелерініңқұрылысыменқызметтерінсипаттау;8.1.5.2бүйректіңқұрылымдықбөліктерін танып білу; 8.1.5.3 терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағымаңызын сипаттау; 8.1.5.4 тері ауруларын және оның алдын алу шараларынтүсіндіруоқу мақсаттарымен;
«Қозғалыс» бөлімінде:
сыныптағы 9.1.6.1 қол бұлшық еттерінің максимальды жұмыс күшін және күшке төзімділігін зерттеу; 9.1.6.2 бұлшық еттің жиырылужиілігіне бұлшықет жұмысының тәуелділігін зерттеу оқу мақсаттарын
8-сыныптағы: 8.1.6.5бұлшық ет ұлпасының қызметтері түрлері менолардың қызметтерін сипаттау 8.1.6.6 адам бұлшық еттерінің құрылысы менбұлшықеттоптарыноқыптануоқумақсаттарымен; «Микробиология және биотехнология» бөлімінде: 8-сыныптағы:
8.4.3.1 қарапайымдылар, бактериялар, саңырауқұлақтар, вирустармен туындайтын аурулардың ерекшеліктері мен алдын алу шараларын сипаттау оқу мақсатын
7-сыныптағы: 7.4.3.1бактерияларформаларыныңәртүрлілігінсипаттау; 7.4.3.3антибиотиктер,антисептиктермензалалсыздандыруөнімдерініңқолданылуынсипаттау;7.4.3.4вирустардыңтіршіліктіңжасушасызформасыекендігінтүсіндіруоқумақсаттарыменбіріктіругеболады.
«Биология» пәні бойынша білімдегі олқылықтарды жою үшін сабақты ұйымдастырудың бірнеше формасын қолдануға болады. Мысалы «Саябақтағы сабақ», «Таза ауадағы сабақ», «Табиғат аясында» деген сияқты формалар негізінде әлеуметтік арақашықтықты да сақтап, денсаулықты да нығайтуға болады.
«Биология» пәні мұғалімдеріне білім алушылардың денсаулығын сақтау мақсатында тазаауадажүргізугеболатынтақырыптартізіміұсынылады:
«Тазаауадағысабақтар» сыныпта:
Ортаның экологиялық факторлары: абиотикалық (температура,жарық,рН,ылғалдылық)биотикалық(микроағзалар,жануарлар,өсімдіктер). Зертханалық жұмыс «Жергілікті жердің экожүйелерін зерттеу(мектеп ауласымысалында)»; Өсімдіктерде макроэлементтердің тапшылығы;Жапырақтыңқұрылысыменқызметі; Өсімдіктердіңөсуімендамуынажарықтыңәсері.Жарықтыңтүсудеңгейінеқарайөсімдіктердің бейімделуі; сыныпта:
«Дене жаттығуларының жүрек жұмысына әсерін зерттеу»;Тынысалудыңминуттық көлемі; Ашықтұқымдыжәнежабықтұқымдыөсімдіктердіңтіршілікциклі; Адамныңтабиғаттағыролі.Табиғаттытиімдіпайдалану.Табиғаттықорғау. «Медбикемен сабақ» формасын мектептегі медициналық кабинетте шағын топтармен жүргізуге болады.
сыныпта:
Адамныңтынысалужолдарыныңқұрылысыменгазалмасумүшелері; Тыныс алу мүшелерінің аурулары. Тыныс алу мүшелерінің ауруларыныңсебептері мен алдын алу жолдары (өкпе обыры, астма, бронхит, туберкулез,тұмау; Зертханалықжұмыс«Тізерефлексі»; Зертханалықжұмыс«Антибиотиктер,антисептиктержәнезалалсыздандыруөнімдерін қолданудызерттеу» сыныпта:
Тістің құрылысы мен қызметі, сүт тістердің тұрақты тістергеауысуы.Тіс гигиенасы; Жұқпалыауруларжәнеолардыңалдыналу:амебалыққантышқақ,фитофтороз,оба,күл,лейшмания,герпес; Гиподинамия. Сымбаттың бұзылуы және жалпақтабандылықтыңпайда болу себептері; Көрумүшелерініңқұрылысы.Көрудіңмаңызы.Көруқызметініңбұзылуы. Көругигиенасы. Зертханалық жұмыс «Көру жітілігі мен көру аймағының шегінзерттеу»; Естумүшесініңқұрылысы.Естудіңмаңызы.Естудіңбұзылусебептері. Естумүшесініңгигиенасы. Зертханалықжұмыс«Дыбысты қабылдауерекшеліктерінзерттеу».(құлақтыңесту қабілетінанықтау); сыныпта медбике кабинетіне қыз балалармен мына сабақтарды жүргізу ұсынылады:
Менструалдықцикл:менструалдықциклындағыэстрогенменпрогестеронгормондарының маңызы; Контрацепциятүрлері; Жыныстықжолменберілетінаурулар «Биология» пәнін оқытуда ең басты мақсат білім алушылардың функционалдық білім мен практикалық дағдыларын қалыптастыру болуы керек. Мысалы биологиялық білімнің нәтижесінде денсаулықты сақтау, нығайту, әртүрлі жұқпалы аурулардан қалай қорғану, алғашқы жәрдем көрсете білу, дұрыс тамақтану, тағам құрамындағы дәрумендердің түрлерін біліп, соған қарай тамақтану рационын құру, ауру туғызатын бактериялар мен вирустадан сақтану, үнемі иммунитетті көтеріп жүру сынды өмір бойы өзіне қажетті білімді алуы тиіс. Әрі қарай үлгі ретінде алдын ала болжаммен күрделі деген тақырыптар бойынша қосымша сабақтардың жоспарлары ұсынылады.
сыныпқа арналған «Биология» оқу пәнінен күрделі тақырыптар бойыншафокусжоспарүлгісі
№
Тақырыптар
Оқумақсаттары
Жұмысформасы
Қорытынды
1-тоқсан
1
Экологиялық сукцессиялар: Бірінші және екінші реттік сукцессиялар. Экожүйелердің
алмасуы
Азық-түліктердегі органикалық заттар: нәруыздар, майлар, көмірсулар. Зертханалық жұмыс «Азық-түліктерде көмірсулар, нәруыздар және майлардың бар болуын
зерттеу»
7.4.1.3 азық– түліктерде көмірсулар, нәруыздар және
майлардың бар екендігін дәлелдеу
7.1.3.5 флоэма мен ксилеманың элементтерін құрылысын салыстыру
бейнематериа лдар көрсету
сурет салу
2
Модельдеу «Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тынысалу жүйесі мүшелерін салыстыру»
7.1.4.4 омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерін салыстыру
шағын топтарда модельдеу жұмысы
сурет салу
3-тоқсан
1
Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейронның құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері
7.1.7.2 жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атау
өзара ынтымақтаст ық
(9-сынып оқушыларын тарту)
тест
2
Жүйке жүйесінің орталық және шеткі бөлімдері. Жұлын. Ми. Ми бөлімдерінің құрылысы мен қызметтері: сопақша ми, артқы (ми көпірі, мишық), орталық және аралық ми.
Үлкен ми сыңарлары
7.1.7.4 орталық
жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметтерін салыстыру
тренажер- сабақ
шығармашыл ық есеп
4-тоқсан
1
Жүре пайда болған және тұқымқуалайтын белгілер. Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы ДНҚ жайлы түсінік
7.2.4.1 адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу
интегралды сабақ- мектеп медбикесін тарту
сұрақ-жауап
2
Жануарлардағы тура және түрленіп даму онтогенез типтері. Бунақденелілердің шала және толық түрленіп
дамуына мысалдар.
7.2.3.3 өсімдіктер мен жануарлардағы онтогенез кезеңдерін ажырату