XI – ші апта
11 кредит сағат
ОЖСӨЖ мазмұны :
1. Ойын ережесі.
Ойын ережесі.
Ойын басында әр ойыншының тоғыз отауында әрқайсысы 9-дан, барлығы 81 құмалағы болады.
Ойынды солдан оңға қарай жүріспен кез келген отаудан бастауға болады. Ол үшін ойыншы ( ақ жағы яғни төменгі жағы ) жүріс жасалатын отауда бір құмалақ қана қалдырып, басқаларын түгелімен қолына алады да, келесі отаудан бастап, әрбір отауға өз жағының да, қарсыласының да жағына қолындағы құмалақтары біткенше бір-бірден салып шығады. Сонда ең соңғы салынған құмалақ қарсыласының ішінде тақ санды құмалағы бар кез келген отауына түсіп, сол отаудағы құмалақтар санын жұп жасаса, ( 2.,4.,6.,8.,10 т.с.с ), бұл жүріс табысты болып саналып, сол отаудағы барлық құмалақтарды өзқазанына салып алады.
« Тоғызқұмалақ » ойынында қарсыластар алма-кезек жүріп отырады.
Егер жүріс кезінде ойыншылардың ең соңғы құмалағы қарсы жақтың кез келген бір отауына түсіп, сол отаудағы құмалақтар санын тақ жасаса ( 1., 3., 5.,7.,9.,11.,13 т.с.с. ), немесе, өз жағының отауларының біріне тақ-жұбына қарамай келіп түсіп жастса, жай жүріс жасалды деп саналып, ол отаудағы құмалақтар ешбір қазанға алынбайды.
Әдебиеттер :
1. « Тоғызқұмалақ »., Ә.Ақшораев., Алматы : Қазақстан., 1979 жыл. – 19-24 беттер.
2. Таңғажайып тоғызқұмалақ., М.Шотаев., Н.Жұмабаев., С.Ақназаров., Түркістан., 2004 ж. – 14-15 беттер.
3. Қазақтың ұлттық спорт түрлері., М.Болғамбаев., Алматы : Қайнар., 1983 жыл. – 125 – 126 бет.
4. Қазақтың ұлттық ойындары., Б.Төтенаев., Алматы : Қайнар., 1994 жыл. – 111-112 беттер.
Достарыңызбен бөлісу: |