Қазақстан, Түрікменстан, Қырғызстан, Ӛзбекстан, Тәжікстан



Pdf көрінісі
бет5/27
Дата19.05.2023
өлшемі1,01 Mb.
#177229
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Байланысты:
1 bolim

Жауабы:1-А, 2-Ә, 3-Б
 
 
 
Б.з.б. ІІІ-ІІ мыңжылдықтарды қамтитын дәуір:
 Энеолит (тасты-мысты дәуір) 
Энеолит дәуірінің хронологиясы: 
Б.з.б. ІІІ–ІІ мыңжылдықтың аралығы 
Энеолит дәуірінің ерекшелігі:
 жылқыны алғаш қолға үйрету
Әлемдік ӛркениетке Ұлы Дала кӛшпелілерінің қосқан үлесі: 
жылқыны алғаш қолға үйрету 
Әлем тарихында алғаш жылқының қолға үйретілгенін дәлелдеген мәдениет:
Ботай 
1980 жылы Ботай мәдениетін зерттеген ғалым: 
В.Ф. Зайберт 
Солтүстік Қазақстандағы Ботай-Терсек археологиялық мәдениеті
 
қалыптасқан дәуір:
Энеолит 
(Тасты-мысты дәуірі) 
Ботай (Ботай-Терсек) мәдениетінің адамзат тарихына қосқан үлесі
: жылқы ӛсірушілердің 
алғашқы мәдениеті. 
Б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасында Солтүстік Қазақстан даласындағы Ботай-Терсек 
мәдениетінде басталды:
Жылқыны қолға үйрету
Ұлы Даланың малшаруашылығы ӛркениетінің негізі:
Ботайлықтар
Археологиялық мәдениеттерді ертеден кейінге қарай ӛмір сүру ретімен орналастырыңыз: 
1)Сынтасты (б.з.б.ХХІ
-
ХVІІІғғ), 2)Тасмола(б.з.б.VІІ-ІІІғғ),
3)Беғазы-Дәндібай(б.з.б.Х
-
VІІІғғ),
4)Ботай-Терсек (б.з.б.3700-3100жж); 
Жауабы: 4,1,3,2 
Қазақстан аумағындағы ежелгі археологиялық мәдениеттерді дәуірлермен сәйкестендіріңіз:
1)Беғазы-Дәндібай, 2)Тасмола , 3)Ботай-Терсек.А. Ерте темір дәуірі; Ә.Қола дәуірі; Б.Энеолит 
дәуірі 
Жауабы: 1-Ә, 2-А, 3-Б 
 
1 сұрақ 


«Ботай (Ботай-Терсек) мәдениеті – адамзат тарихындағы жылқы ӛсірушілердің 
алғашқы 
мәдениеті
. Ботай қонысы б.з.б. 3700-3100 жылдары ӛмір сүрді. Ботайлықтар жылқы ӛсірумен 
айналысты. Жылқы еті мен қымыз олардың негізгі азықтары болды. Олардың жылқыны қолға 
үйретуі мен атқа салт мінуін Ботай қоныстарынан табылған ат әбзелдері, 
тұсауға арналған 
ілмектер
 мен басқа да заттар дәлелдейді. Жылқыны қолға үйрету б.з.б. ІV мыңжылдықтың 
ортасында Солтүстік Қазақстан даласында басталды. Энеолит дәуіріндегі ботайлық жылқы ӛсіру 
мәдениеті Ұлы Даланың малшаруашылығы ӛркениетінің негізі және қазақтардың кӛшпелі 
мәдениетінің алғашқы бастауы болды. Олардың бұл мәдениеті болашақтағы қазақтардың 
кӛшпелі ӛркениетінің тікелей негізі саналады. Ботайлықтар мыс қорытуды білмеді, бірақ тастан 
және сүйектен құрал жасауды жақсы меңгерді. Олар ағаш бӛренесінен жартылай дӛңгелек 
баспана 
тұрғызып
, оның жіктерін шӛппен және мүкпен тығыздап бітеді. Тӛбесін сазбалшықпен 
сылап, 
шыммен жауып
, түтін шығатын тесік қалдырды. Қабырғаларға ет сақтайтын орындарды 
ойып жасады. Б.з.б. ІІІ мыңжылдықта Ботай мәдениеті 
ӛз ерекшелігін жоғалтты
. Бұған 
табиғаттың қуаңшылыққа ұшырауы және жылқы басының азаюы себеп болды. Ботайлықтар 
ӛз 
қоныстарын тастап
, Оңтүстік Орал мен Шығыс Қазақстандағы балық аулау мен аңшылықты 
кәсіп еткен тайпалар арасына сіңіп кетті».


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет