Энеолит. Ботай мәдениеті Энеолит

жүктеу/скачать 343,24 Kb.

Дата	02.12.2023
өлшемі	343,24 Kb.
	#194592

Байланысты:
Энеолит.Ботай мәдениеті
Саурбаев Қазыбек М-35 (матфиз), Саурбаев Қазыбек М-35 (МОА), 10 -17, pdfcoffee.com oxford-english-file-intermediate-plus-students-book-4th-editionpdf-5-pdf-free, 03fc506b1ca51ce8e549ec4bcd05ddec

Энеолит. Ботай мәдениеті

Энеолит

Адамзаттың алғашқы пайдаланған металы – мыс
Адамдар мысты игеруді бұдан 5 мың жыл бұрын игерді
Энеолит ол – мыстытас дәуірі дегенді білдіреді
Ескерткіштерінің ең көрнектісі – Ботай мәдениеті

Ботай мәдениеті Көкшетау облысының Ботай бекеті жанындағы қоныстың атымен аталады.

Ботай мәдениеті Көкшетау облысының Ботай бекеті жанындағы қоныстың атымен аталады.
Мерзімі – б.з.б. ІІІ-ІІғғ.
Ескерткіш 1981ж бастап қазыла бастады
Ботай мәдениетін археолог В.В.Зайберт ашты
Бұл тұрақ 15 га жерді алып жатыр
Тұрақты қазған уақытта 158 тұрғын үй табылған.

Ботайлықтар жылқы малын қолға үйреткен

Ботайлықтар жылқы малын қолға үйреткен
Қазба жұмыстары кезінде 70мыңнан астам жылқының бас сүйектері табылған.
Маңғыстау жеріндегі энеолиттік ескерткіштер Шебір елді мекенінде де кездеседі.
Ол жерден сазбалшықтан жасалған түбі жұмыртқа тәріздес ыдыстар табылған.
Шебірліктер негізінен аң аулаумен айналысқан.

БОТАЙ МӘДЕНИЕТІ — энеолит дәуірінде Солтүстік Қазақстанды мекендеген тайпалар мәдениеті
Тастан жасалған ПЫШАҚ, ҚАНЖАР, ЖЕБЕНІҢ, НАЙЗАНЫҢ ҰШТАРЫНЫҢ көптеп табылуы қоғам өмірінде аңшылықтың рөлін айқын көрсетеді.
Сонымен қатар ГАРПУН, ИНЕ, ЖУАЛДЫЗ, ТЕСКІШТЕР, ТҰМАР және ӘШЕКЕЙ бұйымдардың кездесуі шаруашылықтың әр саласынан хабар береді. Ботай мәдениетінің қалыптасуына АТБАСАР неолиттік мәдениетін жасаған тайпалары араласқан. Ботай мәдениеті ЖАЙЫҚ пен ЕРТІС өзендерінің аралығын қоныстанған тайпалар мәдениетіне жатады.
Ескерткіш 15 га алаңды алып жатыр. Ботай мәдениеті ежелгі адамның алғаш рет жылқыны қолға үйреткендігімен әлемге әйгілі. Бұл мәдениеттің өмір сүру уақытты б.ғ.д. V-IV ғасырларда өтті. Зерттеулердің тарихи маңызы - жылқыны алғаш қолға үйретудің жер жүзінде ең басты орталығы Қазақстан болып саналуында. Ботай әлемдегі – ертедегі Еуразия жылқы өсірушілерінің ғажайып қонысы.
Мұнда 60 000 сүйек пен тастан жасалған бұйымдар, тастан жасалған балталар мен пышақтар, жебе және найза ұштары, сүйектен жасалған инелер, қыштан жасалған ыдыстар және т.б. табылды.
Тастан, ағаштан және балшықтан жасалған ботайлықтардың қонысы дөңгелек пішінге ие болған.
Жоғары жақтан түтін шығатын, қазақтардың киіз үйлеріне ұқсас. Ботай қонысын тамашалаған кезде, ежелгі адамдардың қоңыстанған орнынан археологиялық қазбаларды кездестіреміз. Археологиялық Ботай ескерткіші ЮНЕСКО қорғауына алынды. Еуразияның дала және орманды дала ендігінің тұрақты мәселесін өңдеуде Ботай ескерткіші әлемдік маңызға ие

Алған білімді бекіту

Адамзаттың алғашқы пайдаланған металлы –
Адамдар мысты игеруді бұдан неше жыл бұрын игерді?
Энеолит ол –нені білдіреді?
Ескерткіштерінің ең көрнектісі –
Мерзімі –
Ескерткіш нешінші жылдан бастап қазыла бастады?
Ботай мәдениетін қай археолог ашты?
Бұл тұрақ қанша жерді алып жатыр?
Тұрақты қазған уақытта не табылған?.

Ботайлықтар малдың қай түрін қолға үйреткен?

Ботайлықтар малдың қай түрін қолға үйреткен?
Қазба жұмыстары кезінде нешеден астам жылқының бас сүйектері табылған.?
Маңғыстау жеріндегі энеолиттік ескерткіштер қай жерде кездеседі.?
Ол жерден не табылған.?
Шебірліктер негізінен немен айналысқан?

Үйге тапсырма.
§ 3. Тақырыпты оқу.
“Ботай мәдениеті”тақырыбына ізденіс жұмысы.

жүктеу/скачать 343,24 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: