Оқушылар:Асланқызы Ботажан,Тұрсынбекова Күнсұлу, Қайырғазы Шынғыс,Аманғазы Шынғыс Тілеуов Таир,Әбділ Әкпар Мақсаты: - 1)Дұрыс тамақтану өміріміз жақсаруына әкелетіне көрсетеміз
- 2)Пайдалы және зиянды өнімдермен танысу
- 3)Адамдардың тұтынушылық сауаттылығын арттыру
Азық-түлік қауіпсіздігі дегеніміз не? - Азық-түлік қауіпсіздігі – тағамның құрамында адам денсаулығына зиян тигізетін заттардың болуын болдырмауға бағытталған ғылыми негізделген пән, процесс немесе әрекет. Азық-түлік қауіпсіздігі жеуге қауіпсіз тағамдарды өндіруге бағытталған.
Азық-түлік қауіпсіздігінің төрт негізгі аспектісі - Азық-түліктің физикалық қолжетімділігі: азық-түліктің қолжетімділігі азық-түлік қауіпсіздігінің "жеткізу жағына" әсер етеді және азық-түлік өндірісінің, қорлардың және таза сауданың деңгейімен анықталады.
- Азық-түлікке экономикалық және физикалық қол жетімділік: ұлттық немесе халықаралық деңгейде азық-түліктің жеткілікті қоры үй шаруашылықтары деңгейінде азық-түлік қауіпсіздігіне кепілдік бермейді.
- Тамақты қайта өңдеу: қайта өңдеу әдетте ағзаның тағамдағы әртүрлі қоректік заттарды барынша пайдалану тәсілі ретінде түсініледі.
- Уақыт өте келе басқа үш өлшемнің тұрақтылығы: бүгінгі күні сіздің азық-түлік тұтынуыңыз жеткілікті болса да, сіз мезгіл-мезгіл азық-түлікке қол жеткізе алмасаңыз, азық-түлік жоспарында әлі де қорғалмаған болып саналасыз, бұл сіздің азық-түлік мәртебеңіздің нашарлауына әкелуі мүмкін.
- Азық-түлік қауіпсіздігі мақсаттарына жету үшін барлық төрт өлшем бір уақытта орындалуы керек.
Қазақстандағы азық-түлік қауіпзіздігі - Қазақстанның азық-түлік қауіпсіздігінің әлемдік рейтингінде көтерілуі азаматтарды қолжетімді және сапалы азық-түлікпен қамтамасыз ету жөніндегі қадамдар біртіндеп іске асырылып жатқанын көрсетеді. ФАО жіктемесіне сәйкес, Қазақстан бүгінгі күні Қытаймен, Австралиямен, сондай-ақ Еуропа және Солтүстік Америка елдерімен тең дәрежеде азық-түлікпен қамтамасыз ету бойынша мемлекеттердің үшінші қолайлы тобына жатқызылды. Бұл белгілі бір оптимизмді тудырады. Ең бастысы, орталық деңгейде қабылданған шешімдер жергілікті жерлерде тиімді және уақтылы орындалады.
2022 жылы Қазақстан азық-түлік қауіпсіздігі индексінде позициясын 5 тармаққа жақсартып, 32-орынға шықты. Көрсеткіш 72,1 баллды құрады
- Е621 - бұл натрий глутаматы, сірке суының қуатын арттырушы
- Е122 - бояғыш.
- E466 - майонез қатпарланып кетпеуі үшін стабилизатордың қызметін атқарады.
- Е211 - көптеген жағдайда аллергияны арттыратын зат. Көптеген ферменттердің белсенділігін жоғарлатады, ағзаны улайды.
- Е338 - қышқылдық және сілтілік тепе-теңдікті өзгертеді, асқазандағы қышқыл көлемін ұлғайтады, бүйректе тастың жиналуына әкеледі
- Е503 - аммоний карбонаты.жәнеде тағыда басқа қоспалар
Эксперимент - Тәжірибе барысында өтіп бара жатқан адамдарға хот-догтар, гамбургерлер және шоколад батондары кіретін зиянды өнімдер жиынтығымен жақындап, өзін зиянды тағаммен емдеуді ұсынды, оған өнімнің қалай әсер ететіні туралы ақпарат жазылған белгі жапсырылды. денсаулыққа зиян.
- Халықтың реакциясы біржақты болды: 30 адамның 28-і бургер жеуге дайын болды. Және бұл олардың өнімнің қауіптілігі туралы толық ақпарат алғанына қарамастан. Ал тек 2 адам ұсыныстан бас тартып, тамақты қайтарып берді.
- Майлы тағам сіздің салмағыңыздың өсуіне әкеледі, алмастырғыштар, хош иістендіргіштер және бояғыштардың барлық түрлері сіздің денеңізді іштен бұза отырып, улану рөлін атқарады. Айта кету керек, көп мөлшерде тұтынылатын химиямен дене оған жауап беруді тоқтатады, сондықтан сізге денсаулықта бәрі қалыпты болып көрінеді, бірақ көбінесе олай емес
Қалай тамақтануымыз керек - Мүмкіндігінше жақын өндірілген, мүмкіндігінше жергілікті және маусымдық өнімдерді таңдаңыз
- Әртүрлі тағамдарды таңдаңыздар
- Барлығын қалыпты мөлшерде жеу керек
- Ет, сүт және өнімдерді жеу
- Тағамдардың бітуін және оның қалдықтарын азайтуынызға тырсыныз
Қандай тағамдарды ішу керек - Жарма өнімдері
- Жаңғақтар мен тұқымдар
- Сүт өнімдері (сүзбе, айран, йогурт)
- Витаминдерге бай
- Мюсли
- Фитнес батончиктары
- Алма
- Саңырауқүлақтар
- Қызыл балық
- Авокадо
- Зиянды тағамдар:
- «чупа чупс»
- шайналатын кәмпит
- Чипсы
- Шоколад батончиктері
- шұжықтар
- фастфуд
- Тұз
Қортынды - Айта кетейік, әлемде 2,1 миллиардтан астам адам семіздік пен артық салмақтан зардап шегеді. Бұл мәселе Қазақстан халқының 20 пайызын қамтыды. Республика бойынша артық салмақтың орташа таралуы: әйелдерде – 30,6%, ерлерде – 36,8%. Семіздік әйелдердің 27,6% және ерлердің 15,9% зардап шегеді.Сондықтан біз өзіміздің денсаулығымыз қамқорлық жасаңыз
. .
Достарыңызбен бөлісу: |
