Қазіргі заман мәдениеті
жүктеу/скачать 3,43 Mb.
|
Mukhan Araylym
- Бұл бет үшін навигация:
- ЕУРОПАДАҒЫ РЕФОРМАЦИЯ
- ЖАҢА ЗАМАН СТИЛЬДЕРІ
- XX ҒАСЫР МӘДЕНИЕТІ
ҚАЗІРГІ ЗАМАН МӘДЕНИЕТІ Мұхан АрайлымЖАҢА ЗАМАН ЕУРОПАЛЫҚ МӘДЕНИЕТІ - ЕУРОПА ҮШІН ЖАҢА ЗАМАН (XVII—XIX ҒАСЫРЛАР) МӘДЕНИЕТТІҢ ДАМУЫНДАҒБҰЛ ДӘУІРДІҢ ӘР ҒАСЫРЫ ТАРИХИ УАҚИҒАЛАРҒА, МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІСТЕРГЕ ТОЛЫ. XVII ҒАСЫР ҒЫЛЫМИ РЕВОЛЮЦИЯ — АДАМЗАТ БАЛАСЫНЫҢ ӨЗІН ҚОРШАҒАН ДҮНИЕНІ ТАНЫП-БІЛУГЕ ДЕГЕН ҚҰЛШЫНЫСЫНЫҢ ЖЕМІСІ БОЛДЫ. ҒЫЛЫМНЫҢ ҚАРЫШТЫ ҚАДАММЕН АЛҒА БАСУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОҒАМДЫҚ ӨМІРДІҢ БАРЛЫҚ САЛАСЫНА БІРТІНДЕП КІРЕ БАСТАУЫ РАЦИОНАЛИЗМНІҢ ҚАЛЫПТАСУ ПРОЦЕСІН АЯҚТАУҒА МҮМКІНДІК БЕРДІ. РАЦИОНАЛИЗМ ЖАҢА ЗАМАН АДАМЫНЫҢ ӨМІРІ МЕН БЕТ-БЕЙНЕСІН ЖАН-ЖАҚТЫ АЙҚЫНДАЙ ОТЫРЫП, ХАЛЫҚ САНАСЫНАН ЕРКІН ОРЫН АЛДЫ. РАЦИОНАЛИЗМ ҚОҒАМДАҒЫ ОРЫН АЛҒАН ТАРИХИ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, ХРИСТИАН ДІНІНІҢ КАТОЛИКТІК ТАРМАҒЫМЕН, ОНЫҢ ДҮНИЕНІ ҚҰДАЙДЫҢ ЖАРАТҚАНДЫҒЫ ТУРАЛЫ ІЛІМІМЕН ДЕ САНАСЫП ОТЫРДЫ.ЖАҢА ЗАМАН ЕУРОПАЛЫҚ МӘДЕНИЕТІ - ЕУРОПА ҮШІН ЖАҢА ЗАМАН (XVII—XIX ҒАСЫРЛАР) МӘДЕНИЕТТІҢ ДАМУЫНДАҒБҰЛ ДӘУІРДІҢ ӘР ҒАСЫРЫ ТАРИХИ УАҚИҒАЛАРҒА, МӘДЕНИ ТӨҢКЕРІСТЕРГЕ ТОЛЫ. XVII ҒАСЫР ҒЫЛЫМИ РЕВОЛЮЦИЯ — АДАМЗАТ БАЛАСЫНЫҢ ӨЗІН ҚОРШАҒАН ДҮНИЕНІ ТАНЫП-БІЛУГЕ ДЕГЕН ҚҰЛШЫНЫСЫНЫҢ ЖЕМІСІ БОЛДЫ. ҒЫЛЫМНЫҢ ҚАРЫШТЫ ҚАДАММЕН АЛҒА БАСУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОҒАМДЫҚ ӨМІРДІҢ БАРЛЫҚ САЛАСЫНА БІРТІНДЕП КІРЕ БАСТАУЫ РАЦИОНАЛИЗМНІҢ ҚАЛЫПТАСУ ПРОЦЕСІН АЯҚТАУҒА МҮМКІНДІК БЕРДІ. РАЦИОНАЛИЗМ ЖАҢА ЗАМАН АДАМЫНЫҢ ӨМІРІ МЕН БЕТ-БЕЙНЕСІН ЖАН-ЖАҚТЫ АЙҚЫНДАЙ ОТЫРЫП, ХАЛЫҚ САНАСЫНАН ЕРКІН ОРЫН АЛДЫ. РАЦИОНАЛИЗМ ҚОҒАМДАҒЫ ОРЫН АЛҒАН ТАРИХИ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, ХРИСТИАН ДІНІНІҢ КАТОЛИКТІК ТАРМАҒЫМЕН, ОНЫҢ ДҮНИЕНІ ҚҰДАЙДЫҢ ЖАРАТҚАНДЫҒЫ ТУРАЛЫ ІЛІМІМЕН ДЕ САНАСЫП ОТЫРДЫ.ЕУРОПАДАҒЫ РЕФОРМАЦИЯ
ЖАҢА ЗАМАНДА ЕУРОПАЛЫҚТАРДЫҢ КҮШ-ЖІГЕРІ ТАБИҒАТТЫ МЕҢГЕРУГЕ ЖҰМСАЛДЫ, СОНДЫҚТАН ДА БОЛАР XVII ҒАСЫРДА ҒАЛЫМДАРЫНЫҢ БАСТЫ НАЗАРЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСТАРЫН ҒЫЛЫМИ ТҰРҒЫДАН ЗЕРТТЕУГЕ БАҒЫТТАЛДЫ. СОНЫМЕН ҚАТАР XVI—XVII ҒАСЫРЛАР ҚАЛЫПТАСҚАН ҰЛТТЫҚ, МЕМЛЕКЕТТІК, ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ САЯСИ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРДЫҢ НЕГІЗІНДЕ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ САЯСИ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ТЕОРИЯЛАР ӨМІРГЕ КЕЛДІ. ОЛАРДЫҢ АВТОРЛАРЫ ҒАСЫР ОЙШЫЛДАРЫ: ГОББС, ДЖОН ЛОКК, СПИНОЗА, ГУГО, ГРОЦИЙ ЖӘНЕ Т.Б. БОЛДЫ.ЖАҢА ЗАМАНДА ЕУРОПАЛЫҚТАРДЫҢ КҮШ-ЖІГЕРІ ТАБИҒАТТЫ МЕҢГЕРУГЕ ЖҰМСАЛДЫ, СОНДЫҚТАН ДА БОЛАР XVII ҒАСЫРДА ҒАЛЫМДАРЫНЫҢ БАСТЫ НАЗАРЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСТАРЫН ҒЫЛЫМИ ТҰРҒЫДАН ЗЕРТТЕУГЕ БАҒЫТТАЛДЫ. СОНЫМЕН ҚАТАР XVI—XVII ҒАСЫРЛАР ҚАЛЫПТАСҚАН ҰЛТТЫҚ, МЕМЛЕКЕТТІК, ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ САЯСИ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРДЫҢ НЕГІЗІНДЕ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ САЯСИ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ТЕОРИЯЛАР ӨМІРГЕ КЕЛДІ. ОЛАРДЫҢ АВТОРЛАРЫ ҒАСЫР ОЙШЫЛДАРЫ: ГОББС, ДЖОН ЛОКК, СПИНОЗА, ГУГО, ГРОЦИЙ ЖӘНЕ Т.Б. БОЛДЫ.Томас Гоббс Гроций Гуго Бенедикт Спиноза Джон Локк XVIII ҒАСЫРДАҒЫ ЕУРОПАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ — XVII ҒАСЫРДАҒЫ МӘДЕНИЕТІНІҢ ЗАҢДЫ ЖАЛҒАСЫ БОЛУМЕН ҚАТАР, ӨЗІНІҢ ТҮРІ, МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ МӘНІ ЖАҒЫНАН ЕРЕКШЕ МӘДЕНИЕТ. XVII ҒАСЫР РАЦИОНАЛИЗМНІҢ ҚАЛЫПТАСУ КЕЗЕҢІ БОЛСА, АЛ XVIII ҒАСЫР АҒАРТУШЫЛЫҚ ҒАСЫРЫНА АЙНАЛДЫ.XVIII ҒАСЫРДАҒЫ ЕУРОПАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ — XVII ҒАСЫРДАҒЫ МӘДЕНИЕТІНІҢ ЗАҢДЫ ЖАЛҒАСЫ БОЛУМЕН ҚАТАР, ӨЗІНІҢ ТҮРІ, МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ МӘНІ ЖАҒЫНАН ЕРЕКШЕ МӘДЕНИЕТ. XVII ҒАСЫР РАЦИОНАЛИЗМНІҢ ҚАЛЫПТАСУ КЕЗЕҢІ БОЛСА, АЛ XVIII ҒАСЫР АҒАРТУШЫЛЫҚ ҒАСЫРЫНА АЙНАЛДЫ.XVIII ғасырдағы Франция мемлекеті Еуропаның рухани өмірінің негізгі ошағына айналды. Француз халқының философиясында, әдебиетінде, өнерінде және т.б. жаңа леп, соны бағытгар аңғарыла бастады. Осы уақытқа дейін ездерін Францияның қарсыласымыз деп есептеп келген Испания, Германия, Польша, Ресей, кіші Англия сияқты өркениетгі елдер француз мәдениетін мойындауға мәжбүр болды. ЖАҢА ЗАМАН СТИЛЬДЕРІXVIII ғасырда бароккомен қатар Батые Еуропа өнерінде кеңінен тараған стильдердің бірі — рококо болды. Ол сарай зиялылары мөдениетімен тікелей байланыста қалыптасты. Рококо эстетикасының басты ұраны — «Өнер — рахаттану құралы». Бұл ұран сол бір кезеңдегі «ертеңгісін ойламайтын аристократтардың (ақсүйектердің) дүниеге көзқарастарын дәлме-дәл көрсетеді. «Бізден соң не болса да мейлі» деген Людовик XV нің ұраны да осы дәуірде шыққан. ЖАҢА ЗАМАН МӘДЕНИЕТІНДЕ XIX ҒАСЫР МӘДЕНИЕТІ ЕРЕКШЕ ОРЫН АЛАДЫ. «КЛАССИКА ҒАСЫРЫ» ДЕП АТАЛАТЫН БҰЛ КЕЗЕҢДЕ БУРЖУАЗИЯЛЫҚ ӨРКЕНИЕТ КЕМЕЛДЕНУ ШАҒЫНА АЯҚ БАСУМЕН ҚАТАР, ТОҚЫРАУ КЕЗЕҢІН ДЕ БАСЫНАН КЕШІРДІ. МҰНДАЙ ӘДІЛ БАҒАНЫҢ АВТОРЛАРЫ ЗАМАНЫМЫЗДЫҢ ҰЛЫ ОЙШЫЛДАРЫ: О. ШПЕНГЛЕР, Й. ХЕЙЗИНГА, X. ОРТЕГА-И-ГАССЕТ ЖӘНЕ Т.Б. XIX ҒАСЫР, МӘДЕНИЕТІ — БҮКІЛ ЖАҢА ЗАМАН МӘДЕНИЕТІНЕН РУХАНИ НӘР АЛЫП, КӨНЕ ДӘУІР МӘДЕНИЕТІНІҢ НЕГІЗІНДЕ ҚАЛЫПТАСТЫ.ЖАҢА ЗАМАН МӘДЕНИЕТІНДЕ XIX ҒАСЫР МӘДЕНИЕТІ ЕРЕКШЕ ОРЫН АЛАДЫ. «КЛАССИКА ҒАСЫРЫ» ДЕП АТАЛАТЫН БҰЛ КЕЗЕҢДЕ БУРЖУАЗИЯЛЫҚ ӨРКЕНИЕТ КЕМЕЛДЕНУ ШАҒЫНА АЯҚ БАСУМЕН ҚАТАР, ТОҚЫРАУ КЕЗЕҢІН ДЕ БАСЫНАН КЕШІРДІ. МҰНДАЙ ӘДІЛ БАҒАНЫҢ АВТОРЛАРЫ ЗАМАНЫМЫЗДЫҢ ҰЛЫ ОЙШЫЛДАРЫ: О. ШПЕНГЛЕР, Й. ХЕЙЗИНГА, X. ОРТЕГА-И-ГАССЕТ ЖӘНЕ Т.Б. XIX ҒАСЫР, МӘДЕНИЕТІ — БҮКІЛ ЖАҢА ЗАМАН МӘДЕНИЕТІНЕН РУХАНИ НӘР АЛЫП, КӨНЕ ДӘУІР МӘДЕНИЕТІНІҢ НЕГІЗІНДЕ ҚАЛЫПТАСТЫ.рационализм антропоцентризм сциентизм еуроцентризм Декаданс Мистицизм Романтизм Натурализм символизм импрессионизм XX ҒАСЫР МӘДЕНИЕТІАдамзат тарихында XX ғасыр мәдениетінің алатын орны ерекше. Өйткені, бұл кезең тарихи оқиғаларға, қантөгіс соғыстарға, санқилы дағдарыстарға толы сындарлы заман болды. Ғасыр аяғында планетамызда парасаттылық пен ізгіліктің кеңінен өріс алуы жалпы адамзаттық мәдениеттің дамуына және оның ұлттық түрлерінің нәрленуіне, олардың өзара қарым-қатынастарының жаңа арнаға түсуіне ерекше әсер етті. жүктеу/скачать 3,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|