1.4. ТЕРІДЕГІ
ЖӘНЕ АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ КІЛЕГЕЙ
ҚАБАТЫНДАҒЫ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕР
Оларды біріншілік (қуыссыз және қуысты) және екншілік
элементтер деп бөледі.
Біріншілік морфологиялық элементтерді жалпы сипаттамасы
және олардың екіншілікке ауысу эволюциясы
1-кестеде
көрсетілген.
1
КЕСТЕ
.
Б
ІРІНШІЛІК ЭЛЕМЕНТТЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨЗГЕРУІ
Біріншілік
элемент
Сипаттамасы
Өзгеруі (мүмкін
болатын екінші-
лік элементтер)
Дақ
(1-
сурет)
Терінің шектелген
аймағында терінің түсінің
өзгеруі. Тері деңгейінен
жоғары шығып тұрмайды,
қуысы жоқ, із қалдырмай
жазылып кетеді немесе
тұрақты сақталады.
Эпидермистегі, дермадағы,
Қабыршақтар,
екіншілік
пигментті дақ
гиподермадағы өзгерістер
нәтижесі.
Күлдіреуік
Терінің деңгейінен жоғары
шығып тұратын, тез пайда
болып, тез жойылып кететін,
терінің емізікше қабатының
ісінуінен пайда болатын,
қуыссыз элемент.
Екіншілік
элементтері
болмайды.
Папула
Теріден жоғары шығып
тұратын, ізсіз жазылып
кететін қуыссыз элемент.
Эпидермисте немесе
дермада пайда болады.
Қабыршақ,
екіншілік
пигментті дақ,
лихенизация,
жарықтар.
Төмпешік
(tuberculum)
– 2-сурет
Терінің деңгейінен шығып
тұратын, тыртық
қалдыратын немесе
тыртықтық атрофия
қалдырып жазылатын, қуыс-
сыз элемент. Дермада немесе
гиподермадан байқалады.
Қабыршақ, жара,
қабық,тыртық,
тыртықтық
атрофия, кейде
вегетация
Түйін
(nodus) –
3-сурет
Терінің деңгейінен шығып
тұратын, тыртық қалдырып
немесе ізсіз жазылатын
қуыссыз элемент.
Гиподермада байқалады.
Жара, қабық,
тыртық, екіншілік
пигментті дақ
Көбікше
(vesicula) –
4-сурет
Шектелген, қуысты,
диаметрі 0,1–0,5 см
құрылым, із қалдырмай
жазылады. Эпидермисте
дамиды.
Эрозия, қабық,
қабыршақ,
екіншілік пигметті
дақ.
Сулы
(күлдір)
бөртпе
(bulla)
–
5-сурет
Диаметрі 0,5 см-ден артық
қуысты элемент, терінің
деңгейінен шығып тұрады.
Ізсіз немесе тыртық
қалдырып жазылады.
Эпидермисте немесе
Эрозия, қабық,
қабыршақ,
екіншілік пигметті
дақ, кейде
вегетация.
дермада пайда болады.
Пустула
(іріңді
бөртпе)
Ішінде іріңі бар қуысты,
терінің деңгейінен шығып
тұратын эпидермисте немесе
дермада пайда болатын,
элемент
Қабық, эрозия,
пигментті дақ,
ойық жара, тыр-
тық, вегетация.
Екіншілік морфологиялық элементтердің сипаттамасы 2-
кестеде берілген.
Достарыңызбен бөлісу: |