Б а л а ш т ү с І п қ а л и е в дерматовенерология ОҚулық

Candida albicans
ашытқы тәрізді саңырауқұлақтары – 
салыстырмалы үлкен көлемді, овальды, дөңгелек, кейде овальды-
созылмалы болып келетін бір клеткалы микроорганизмдер. Олар 
псевдомицелийлар (ұзын клеткалы жіпшелер), бластоспоралар 
(псевдомицелий жалғамаларына (перетяжкаларына) отыратын 
бүйрек клеткалары) және екі қабатты споралар түзеді. 
Candida
туыстығының 
саңырауқұлақтары 
шынайы 
псевдомицелий 
ашытқыларынан аскоспораларының (клетка ішілік қалталардағы 
споралар) жоқтығымен және биохимиялық ерекшеліктерімен 
ажыратылады.
Candida
туыстығының саңырауқұлақтары жиі нәресте өмірінің 
алғашқы сағаттарында немесе күндерінде, сонымен қатар 
құрсақішілік кезеңде енеді. Ұрықтың құрсақішілік инфициялану 
мүмкіндігі 
саңырауқұлақтардың 
қағанақ 
суында, 
бала 
жолдасында, кіндік қабында анықталуы. Кейіннен жаңа туған 
нәрестенің жұқтыруы босану жолдарынан өткен кезде, ауыз 
қуысының кілегей қабатынан, ему кезінде емшек ұшы терісінен, 
күтім кезінде қол терісінен жұғуы мүмкін. Кандидоз қоздырғышы 
орта есеппен әрбір 3-ші адамнан ішектерінен, жыныс 
жолдарынан, 
бронхиальды 
секреттен 
бөлінеді. 
Candida 
туыстығының саңырауқұлақтары адам организміне тұрмыстық 
құралдар, ыдыстар, сонымен қатар тағаммен енуі мүмкін. Осы 
саңырауқұлақтар шикі етте, сүтті тағамдарда, әсіресе ірімшік, 
қаймақ, сонымен бірге жеміс-жидектерде анықталады. Кандидоз 
инфекциясының көзі – кандидозбен ауыратын адамдар мен 
тасымалдаушылардан басқа, үй жануарлары, әсіресе бұзау, 
мысық, бота, сонымен бірге үй құсы болып табылады. 
Патогенез. 
Барлық 
Candida
туыстығы шартты-патогенді 
саңырауқұлақтарға жатады, сондықтан кандидоз инфекциясының 
патогенезінде 
шешуші 
болып 
қоздырғыш 
қана 
емес, 
макроорганизм жағдайы да маңызды. Саңырауқұлақтың 
патогенділігі аурудың дамуында белгілі бір роль атқарады.
Candida
туыстығының саңырауқұлақтарының патогенділік 
факторларына 
протеолитикалық 
ферменттер 
және 
гемолизиндердің секрециясы, дерматонекротикалық активтілігі 
және адгезивтілігі (эпителий клеткаларына жабысу мүмкіндігі) 

жатады. 
Candida 
albicans
штаммалары 
макроорганизм 
гомеостазының 
әртүрлі 
өзгерістерінде 
өзінің 
патогенді 
қасиеттерін 
күшейтетіндігі 
анықталды. 
Candida 
саңырауқұлақтарының 
шартты-патогенді 
вируленттілігінің 
белсенділігіне қоршаған орта факторлары саңырауқұлақтардың 
организмге енуіне көмектесетін (экзогенді), микроорганизм 
қарсылығын төмендететін эндогенді факторлар, саңырауқұлақтың 
өзінің вирулентті қасиеттері, олардың патогенділігін қамтамасыз 
ететін факторлары алып келеді. Қоршаған ортаның қолайсыз 
факторларының арасында дене қызуы, тері мацерациясы мен 
тершеңдік, теріге және кілегей қабаттарына кәсіби зиянды 
әсерлер (қышқылдар, сілтілер, цемент, еріткіштер), кондитерлік 
өндірістерде, ақуыз синтездейтін гидролиздейтін цехтарда ауа 
құрамында саңырауқұлақ спораларының көп болуы, тері 
жарақаттары, әсіресе консервалық өндірістік шикі заттарда осы 
саңырауқұлақтардың болуы, тиімсіз гигиеналық режимге алып 
келеді. 
Кандидозға қантты заттармен және жидек шырындармен, 
қымыздық, алма, лимон, сүт қышқылдары мен сілтілер тері 
мацерациясына алып келетін кондитерлік және консервалық 
өндірістердің жұмысшылары ауырады. Жақсы қоректік ортада 
(монша, 
бассейндер, 
тағам 
өндірісінің 
жұмысшылары)
саңырауқұлақ вируленттілігі жоғарлайды. Тері мацерациясы 
сонымен қатар сатушыларда да болады. 
Эндогенді факторлар өте көп. Бірінші орынға иммундық 
жетіспеушіліктер, 
метаболизм 
аурулары 
(қант 
диабеті, 
диспротеинемия, жаралы колиттер, дисбактериоз, семіздік) 
шығады. Ауруға созылмалы инфекциялық процесстер, қан жүйесі 
аурулары, жаңа түзілістер, микседема, тиреотоксикоз, Иценко-
Кушинг 
ауру, 
жоғары 
тершеңдікпен 
вегетодистония, 
авитаминоздар алып келеді. 1 жасқа дейінгі балалардың өмірінде 
кандидоздың патогенезінде ашытқы флорасының тіршілігінің 
тежелуіне, сонымен қатар сілекей бөлінудің физиологиялық 
жетіспеушілігі және сілекейде ашытқыға қарсы лизоцим 
активтілігінің төмендеуіне, қан сарысуындағы фунгистазының 
активтілігінің төмендеуі маңызды роль атқарады. 1 жасқа дейінгі 

балаларда 
кандидоздың 
дамуына 
Candida
туыстығының 
саңырауқұлақтарының өсуіне қолайлы орта болып ауыз қуысына 
асқазан ішіндегі қышқылды жиі лоқсу алып келеді. 

жүктеу/скачать 7,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: