Б а л а ш т ү с І п қ а л и е в дерматовенерология ОҚулық
жүктеу/скачать 7,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Дерматовенерология
- Бұл бет үшін навигация:
- Этиологиясы.
|
2.1.2.2. Алапес Алапес (Лепра) – ұзақ инкубациялық кезеңі бар, торпидті ағымы ұзаққа созылатын және кезеңді өршу (лепрозды реакция) байқалатын созылмалы инфекциялық ауру. Бұл ауру теріні, кілегей қабаттарды, нервтер мен ішкі мүшелерді зақымдайтын жүйелі процесс. Дүние жүзінде 12-15 млн адам ауырады. Дүние жүзі денсаулық сақтау ұйымы бойынша жылда 500-800 мың жаңа жағдайлар тіркелуде. Этиологиясы. Алапес қоздырғышы бацилла. 1874 ж Норвегия дәрігері G. Hansen ашқан, Mycobacteri-aceae түріне жататын , Mycobacterium leprae hominis деп аталады. Алапес бацилласы Циль-Нильсон, Эрлих және анилин бояуларымен боялады. Бактериоскопиялық зерттеу үшін Марциновский бояуын қолдануға болады. Алапес микобактериясы түйіршікті және фильтрлі пішінді болып келеді. Биоптаттарда микобактериялар соңғы ұшы сәл ғана 1-7 мкм ұшталған таяқшалар тәрізді диаметрі 0,2-0,5 мкм, микроскоппен қарағанда «қорапшадағы темекіге (сигарета)» ұқсас топтасқан жиынтық. Көбеюі өте жай (бір бөлінуі 12 тәулікті қамтиды), көлденеңінен 2-3 жасушаны қамтиды. Алапес микобактериясы спора түзбейді, капсуласы жоқ. Жасанды қоректік ортада таза культураны өсіріп шығару мүмкіндігі жоқ, екпе жасау бронь тасымалдаушылар мен кейбір тәжрибелік жануарларға (маймыл, көртышқандар, тышқандар) мүмкін болды. Рентген сәулесімен сәулелендіру немесе кортикостероидты препараттар беріп жануарлардың иммунитеттерін төмендетіп, ауруды жұқтыруын жеңілдетеді. Жатырдағы ұрықтың жұқтыруы туралы мәлімет жоқ. Лепрамен ауру адамнан туылған нәрестені бірден бөлектесе, сау күйінде қалуы мүмкін. Инфекцияға жоғары табиғи резистенттілік болуы мүмкін, алапеспен карым катынаста ұзақ болғандардың барлығы да ауырмайды, кейбірінде жасырын инфекция түрінде өтуі мүмкін. Жақында алынған мәліметтерге жүгінсек, алапестің тек науқас адамнан емес, сонымен бірге су, топырақ, маймыл мен мүйізтұмсықтылардан да жұғуы мүмкін. Инкубациялық кезеңі, орташа алғанда, 4-6 жыл, бірақ инкубациялық кезең 2-3 айдан 10- 50 жылға созылуыда мүмкін. Алапес аз контагиозды, туберкулезге қарағанда аз жұғады. Балалар ересектерге қарағанда өте сезімтал, ұзақ қатынас барысында олар тез инфицирленеді. Жіктелісі. 1953 жылғы мадрид жіктелісі бойынша алапестің 2 полярлы түрін ажыратамыз: лепроматозды және туберкулоидты, 2 аралық түрін: жетілмеген және аралық (диморфты). Соңғы жіктеліс (1973) Ридли-Джоплинг бойынша, дәлірек айтсақ дамып келе жатқан мадридтік жіктеліс субполярлық типтер туралы түсінік енгізді – аралық полярлық туберкулоидты немесе лепроматозды және аралық туберкулоидпен немесе лепроматоздымен арасындағы аралық түрлері деп бөледі. Клиникалық түрлерінің арасында нақты шекара болмауына байланысты оларды тек клиникалық тәжірибеде лепроматозды, туберкулоидты, жетілмеген немесе аралық түрлерін ажыратуға болады. Осы әр типтің ағымында төрт саты байқалуы мүмкін: үдемелі, ауруханалық, регрессиялық және қалдық көріністер. Өршитін және ауруханалық кезеңдерінде тиімді ем жүргізу барысында да негізгі ошақтардың өршуімен және екіншілік аллергиялық бөртпелермен бірге алапестік реакциялар байқалады. Аурудың бастапқы көрінісі болып жіктелмеген алапес, содан соң организмнің иммунобиологиялық резистенттілігіне байланысты процесс бір полюске қарай ығысады. Астеникалық фоны бар және иммуножетіспеушілік байқалатын науқастарда алапес сынамасы теріс мәнді, көбіне қатынасты түрі – лепроматозды болып келеді. Жоғары иммунды реактивтілігі жоғары, оң мәнді алапес сынамасы бар науқастарда – туберкулоидты түрі дамиды. жүктеу/скачать 7,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|