Б. Мағзұмов МӘтін лингвистикасы
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
Á. Ìà?ç?ìîâ Ì?ò³í ëèíãâèñòèêàñû
- Бұл бет үшін навигация:
- Регистр ақпараттық
- Регистр реактивтік
- Суреттеу
- Тақырып
- Тұтастық мәтіннің
- Тұтастық күрделі фразалық
- Уақыт концептуалды
| Прагматикалық – коммуниканттардың сөйлеу жағдаятын ескере отырып, айтылым мақсаты мен бір-біріне және ақпарға қатынасын білдіретін категория.
Проспекция – (лат.prospicere-«алға қарау») – оқиғадан соң не болатынына тілдік құралдар арқылы сілтеме жасайтын категория, ол уақыт және кеңістікпен тығыз байланыста. Рема – (грек.rhema-сөз) – сөйлемнің актуалды бөлігі; хабардағы бастапқы бөлік – тема жөнінде айтылатын және ойдың аяқталмаған көрінісін жасаушы. Регистр сөйлеудің немесе мәтін түрлері – мәтіндердің тілдік ұйымдастырылуы: Регистр ақпараттық – айтушы өзі білетін оқиғалар мен фактілерді хабарлайды; Регистр волюнтивтік – айтушы адресатты белгілі бір іс-әрекетке жұмсайды; Регистр генеритивтік – айтушы ой елегінен өткізген және өмір тәжірибесінен жинақталған ақпаратты береді; Регистр реактивтік – тыңдаушының жағдаятты бағалауы; Регистр репродуктивтік – айтушы көргенін, естігенін, сезгенін хабарлайды. Ретроспекция – (лат.retrospicere-артқа қарау) – бұрынғы айтылғанға (жазылғанға) оралу. Суреттеу – болмыстың белгілі бір қалпын, күй-жайын толықтайтын, көрсететін композициялық баяндау формаларының бірі. Сюжет – (фр.sujet-шығарманың кейіпкерлері мен оқиғаларын баяндайтын негізгі мазмұн) – тақырып пен композиция қатынасының нәтижесі. Тақырып – автордың құбылысқа қатынасын шығармасында зерттеу, көрсету үшін сұрыптап алған негізгі ойы немесе ой жиынтығы. Тәсіл – композиция мен тілдің арақатынасын көрсететін амал. Тұтастық мәтіннің – мәтін ішіндегі сөйлем, абзац, тарау, бөлім мазмұндарының тұтастығы. Тұтастық күрделі синтаксистік – ерекше синтаксистік-стилистикалық бірлік құрайтын бірнеше сөйлемдер жиынтығы. Тұтастық күрделі фразалық – мәтін құрайтын тіл бірлігі. Уақыт – мәтінге тән категориялардың бірі, ол қатарлас нәрселердің бірін-бірі ауыстыруын көрсетеді: Уақыт концептуалды – оқиға өтетін уақыт; жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|