этикалық, ағартушылық
идея-ларына тоқталуға кезек келді. Ол
ойшылдың негізгі еңбегі -
«Үш анықты»
- басынан аяғына шейін самғап өтетін негізгі идея.
Алғашқыда ақын екі анықты сөз қылады. Бірінші - ол
гылымдағы ақикаттар,
оған
адамзаты мыңдаған жылдар бойы ізденіп, зерттеп жетті. Екінші -
діннің берген аяндары.
Бұл, әрине, философия саласында мыңдаған жылдар созылып келген «ақыл-ой мен сенім
ақиқаттары», олардың ара-қатынасы. Осы екі «аныққа» ойшыл
үшінші - ар-ркданды
қосып оның іргелілігін баса айтады. Яғни, Шәкәрім Абайдың «жүрек», «нұрлы ақыл»
категорияларын әрі қарай тереңдетеді. Оның ойынша ар-ұжданға
ынсап, әділет, мейірім
кіреді. Шәкәрімнен кейін жарты ғасыр өткен шақта австрияның ұлы ғалымы В.Франкл ар-
ұжданды
«адамның ішкі Қріайы»
(В.Франкл. Человек в поисках смысла. М.Д99О,с.9О), -
деген болатын. Мұның өзі де бабамыздың өз заманын озған ғұлама екенін Дәлелдемей ме ?
Ақынның ойынша, ар-үждан - рухтың өзегі, сондықтан бүкіл
Достарыңызбен бөлісу: |
