Күн – Күн жүйесінің орталығы. Күн - Әлемдегі өзге миллиондаған жұлдыздар сияқты жұлдыз. Бұл – дүмпуден кейін артынан газ бұлттарын қалдырған ескі және үлкен жұлдыздың «туындысы». Күннің ішінде – үлкен қысыммен жиырылған сутегі атомдары гелийге айналатын ядролық отын бар. Бұл ядролық реакция кезінде орасан молэнергия бөлініп шығады.
Күнді өзгеше жұлдыз ететін не?
Оның өзге жұлдыздарға қарағанда бізден не бары 150 миллион км жақын тұрғаны.Күн жалпы алғанда – қатардағы жұлдыз ғана. Ол орташа көлемді және орта жасты. Бірақ Күн болмаса, Жер түнек тартқан, суық және тіршіліксіз әлем болар еді. Күнге ешқашан тура қарамаңдар, өйткені оның өте жарық сәулелері көзіңе нұқсан келтіруі мүмкін.
Күн сәулесі бізге дейін 8 минутта 20 секундта жетеді.
Күнге 4,6 миллиард жыл болды деп есептеледі.Жерге де осы шама беріледі.
Күн туралы таңғажайып фактілер
Күннің диаметрі шамамен 1 392 000 км, Жердің диаметрінен жүз еседен де артық шамадан асады.
Күн жүйесінің бүкіл материясының 98,8 %-ы Күнде шоғырланған.
Күн туралы таңғажайып фактілер
Күн Айға қарағанда бізден 400 есе алыс.
Күнің беткі қабатының температурасы 5 500 0 С ға жуық.
Ядроның температурасы ыстығырақ, 15 миллион 0 С-қа жуық болады.
Мақсаты: Оқушыларды адам туралы қызықты деректермен таныстыру
Мақсаты: Оқушыларды адам туралы қызықты деректермен таныстыру
Көрнекілігі: суреттер
Адам ДНК – сы 80000 геннен тұрады.
Адамдар ұйықтаса да, ояу жүрсе де жүрегі күн сайын 12 000 рет соғады. Ересек адам минутына шамамен 18 рет дем алады, яғни тәулігіне 25000 реттен астам дем алады.
Адамның 1 жылғы жүрек соғысының саны – 36 800 000 тең.
Адам өмірге келген кезде оның денесінде 300 сүйек болады екен, ал жасы ұлғайған кезде оның саны 260- ғана қалады екен.
Адам ағзасында өмір сүретін бактериялардың жалпы саны – 2 килограмды құрайды. Адамдардың тырнағы 1 аптада 1 миллиметрдей өседі екен. Қолға жабысқан микробтың 95 пайызына дейін тырнақ астында жиналады, оның 1 грамында 380 миллионға дейін микроб болады.
Адамның бойының ұзындығы, таңертен ұйқыдан тұрғанда 2-3 см ұзын болады.
Адам ағзасында ең күшті бұлшық еті - тіл
Адамның жан – жануарлардан бір айырмашылығы бар – тік сызықты сыза алатынында екен.
Адам ағзасы 25 жасқа дейін толық жетіліп бітеді. Тек қана мұрын фмизикалық өлімге дейін жайлап өсе береді екен.
Адамның 1 жылғы жүрек
соғысының саны - 36 800 000 тең
Адам ұйықтаса да, ояу журсе де
жүрегі күн сайын 12 000 рет соғады.
Ересек адам минутына шамамен 18 рет
дем алады, яғни тәулігіне 25 000
реттен астам дем алады.
Адам ағзасында ең күшті
бұлшық еті -
тіл
Адам өмірге келген кезде оның
денесінде 300 сүйек болады екен,
ал жасы ұлғайған кезде оның саны
260-ы ғана қалады екен.
Адам ағзасы 25 жасқа дейін
толық жетіліп бітеді.
Тек қана мұрын физикалық өлімге
дейін жайылып өсе береді.
Адамның бойының ұзындығы,
таңертен ұйқыдан тұрғанда
2-3 см ұзын болады
1 – есеп
1 – есеп
Ересек адамға 1 кг дене массасына бір күнде 2 г белок керек. Өз салмағыңды біле отырып, өзіңе бір тәулікте қанша белок керек екенін анықта.
2- есеп
70 жыл жасаған адам ағзасында 200 рет белоктың жанаруы болған, сенде неше рет жаңару болды? Есепте.
Мақсаты: Дүниетану пәнінен алған білімдерін тексеру, анықтау, қосымша білім беру;
Мақсаты: Дүниетану пәнінен алған білімдерін тексеру, анықтау, қосымша білім беру;
Ойлау қабілеттерін, тілін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру, шығармашылық тапсырмалар арқылы ақыл – ойын дамыту;
Табиғатты аялай білуге үйрету.
Түрі: сайыс
Көрнекіліктер: суреттер, әріптер.
Барысы:
Ал қанеки қаралық,
Мына жақта жаналық.
Бүгінгі кеш төрінде,
Білімнің еліне.
Дүниетану тілінде
Тапсырманы шешіп, жарысып
Шабыт тасып, шалқысып
Көңілді кеш жасайық
Құрметті балалар, ұстаздар! Бүгін бізде дүниетану пәні апталығының қорытынды кеші «Табиғат білгірлері» атты сайысымызды бастаймыз.
Сайыс 7 кезеңнен тұрады. Сайыс болған соң міндетті түрде әділ қазылар бағалайды. (Әділқазылармен таныстыру)
Сайысты бастамас бұрын топтарыңды таныстырып өтсеңдер.
І топ – «Алғырлар» «Білімдіге дүние жарық., білімсіздің күні кәріп»
ІІ топ – «Тапқырлар» - «Ақыл азбайды, білім тозбайды.»
І кезең «Бәйге»
І кезең «Бәйге»
І топ
Табиғатқа не жатады?
Ауаның температурасын өлшейтін құрал.
Қар жылдың қай мезгілінде жауады?
Көктемде ең бірінші жарғанат па, әлде бунақденелер шыға ма?
Ең кішкентай құс.
«Ақ алтын» (мақта)
Ұлудың тісі қай жерде орналасқан? (тілінде)
Екі ботаның аяқтары нешеу? (8)
Жауын-шашынның түрлерін атаңдар (жаңбыр, бұршақ, қар)
Конституцияның 7 – бабында «ҚР .... (мемлекеттік тіл – қазақ тілі)
ІІ топ
Табиғаттың тірі денелерін ата.
Айналадағы дүниеде неше тұс бар?
Жеміс – жидек қашан піседі?
«Қара алтын»
Ненің құлағы аяғында орналасқан? (шегірткенің)
Керіктің алдыңғы аяғы ұзын ба, әлде артқы аяғы ұзын ба? (бірдей)
Балықтар қайда өмір сүреді ?
Табиғаттағы су неше күйде болады?
Өсімдіктердің 3 түрі
Конституцияның 27 бабында «Неке мен отбасы......(ана мен әке және бала мемлекеттің қорғауында болады)
ІІ кезең«Не? «Қандай?»
Көздерін жұмып дорбаның ішінен жануарды (ойыншығын) алып шығып ол не? Және қандай? Сұрақтарына жауап береді. Алып шыққан жануарлар туралы қызықты деректер айту:
Піл - төрт тізесі бар жалғыз аң,
Зебра – қара жолақтары бар ақ аң.
Иттің шынтағы бар.
Жолбарыстың жүні ғана емес, терісі де жолақ.
Жылқының сүйегі адамдікінен 18 – ге артық.
Жердегі жануарлардың ішінде ең жүрегі үлкен және қан қысымы ең жоғары аң – керік
