Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of



Pdf көрінісі
бет362/530
Дата18.09.2024
өлшемі30,13 Mb.
#204657
түріБағдарламасы
1   ...   358   359   360   361   362   363   364   365   ...   530
Байланысты:
Бринкерхоф Әлеуметтану негіздері

ОТБАСЫ
319
Назар
аударыңыз
Қызойнақ кештеріне
түсінік беру
БАҚЖӘНЕ МӘДЕНИЕТ
Б
үрынғы кездері қалыңды қтардың 
көбі түрм ы сқа шығар алдында 
қүрбыларын жинап, отырыс жасайтын 
болған. Мүндай кештерде құрбылары 
және туыстары болашақ келінге ыдыс- 
-аяқ, төсек орын, іш киім сыйлаған. 
Көңілді ойындар ойнап, жеңіл ас ішіп, 
әйел болу, ана болу турасында кеңес- 
терін айтқан. Қазір де «ақ» және орта 
тапқа жататын қалы ңды қтар (сондай- 
-ақ жыл сайын көбейіп келе жатқан 
тағы басқалары) той алдында арнайы 
қы зо й н а қке ш ін өткізеді.
Қ ы зойнақ кешін үш нәрсе сипат- 
тайды: қүрбы қыздар, сп ир ттік іш імдік 
және ж ы н ы сты қ қаты нас атмосфера- 
сы (Montemurro, 2006). Мүндай кеш- 
терді қалы ңды қ қүрбыларымен бірге 
өткізеді. 
«Жағажайдағы ж ы н ы сты қ 
қатынас» деген сияқты әтаулары бар 
кештерде қыэдар сп ир ттік іш імдіктер 
ішіп, ерлердің жалаңаштана билеуін 
тамашалайды. Тіпті оларды тізесі- 
не оты рғызы п, қалы ңды қтан бейта- 
ныс еркекпен сүйісу немесе олардың 
киім індегі зат белгісін тістеу тектес 
шарттар талап етілетін түрлі ойындар 
ойналады.
Ы дыс-аяқ сыйлайтын түстен ке- 
йінгі шайдың алдында жалаңаш еркек 
билейтін жағдайға қалай ж еттік? Әлеу- 
меттанушы Бет М онтемурроның (2006) 
айтуынша, мүндай қы зойнақтар әйел
өмірічдегі және гендерге деген мәдени 
көзқарастым өэгергендігін байқатады. 
Біріншіден, бүл кештер ертеректегі- 
дей әйел - ер азаматты ң махаббаты 
жолында достарынан бас гартады де- 
генді емес, әйелдер арасындағы дос- 
ты қты ң 
маңыздылығын 
көрсетеді. 
Екіншіден, қы зойнақтар қалы ңды қты ң 
ж ы н ы сты қ түрғыдан ынтызар әрі бел- 
сенді болуы керектігінен белгі береді. 
Демек, әйелдің үстамдылығы жайлы 
бүрынғы көзқарас кәдімгідей өэгерген. 
Соңғысы, екі ж а қта гендерлік теңдікке, 
соның ішінде әйелдер ерлерінен тәуел- 
сіз, еркін өмір сүру ке р е ктігі туралы 
идеяға сенім діліктерін білдіреді. Бір 
жас келіншектен әйелдердің қы зо йна қ 
үйымдастыруы неден басталғанын сү- 
рағанда былай дел жауап беріпті:
«Менің ойымша, ерлерде бойдақтықпен 
қоштасу кеші болғандықтан шығар... 
Бурын біэде тек уйге қажетті бүйым- 
дар сыйланатын тускі отырыс қана 
болатын еді. Ал ерлерде шаруашылық- 
та қажет болатын балға немесе басқа 
қүрал-саймандар тарту етілетін оты­
рыс болтаны жайлы ешқашан естімей- 
сіз... Олар жыныстық қатынас жасау, 
ішіыдік ішу мен кеніл катергеннен де 
артық көрінетіндей еді. Ал мундайдан 
әйелдердің сырт қалуы дүрыс емес» 
(Montemurro 2006,125)
Қыэойнақ кештері ішінара әйел- 
дердің 
ж ы н ы сты қ тартымдылығын 
айғақтауға арналғанымен, қалыңдық- 
тың ж ы н ы сты қ еркіндіктен айырыла-
ты ндығы н да меңэейді Қыздар ара- 
сындағы д о сты қ қанш алықты мықты 
болғанымен, некеге түрған соң бүл 
байланыс әлсірейтіндігін көрсетеді 
Әйел еркіндігін және гендерлік тең- 
д ікті айқындағанымен, жақын арада 
қалы ңды қты ң күйеуіне бағынышты 
болатынын байқатады.
Жалпы қы зойнақ кештері әйелдер- 
дің некеге екіүшты көзқараста екендігін 
танытады. Монтемурра әңгімелескен 
әйелдер ж ы ны сты қ еркіндікті некеге 
айырбэстау әрі қуанышты, әрі өкінішті 
екенін айтқан. Қызойнақ кештері эйел- 
дерге осы екіүшты көзқарасты мойын- 
дауға және жеңуге көмектесетін жаңз 
мәдени рәсім болып отыр
Жергілікті неке нарығы да аралас неке мөлшерлемесіне ықпал етеді: 
аз ұлт өкілдері өз тобынан жұбай табу мүмкіндігі мол болса неке құру- 
ға асықпайды. Мысалы, Сиэтлде тұратын азиат нәсілді америкалықтар 
Айова тұрғындарымен салыстырғанда өз гобындағылармен жиірек неке- 
леседі, өйткені онда олар тығыздау орналасқан.
11.2-сызбада көрсетілгендей, азиат нәсілді америкалық әйелдер- 
дің өз тобынан бөлек адамдарға тұрмысқа шығуы жиі кездеседі (Qian 
& Lichter, 2007; Passel, Wang & Taylor, 2010). Гендерлік стереотиптерге 
байланысты азиат нәсілді америкалық әйелдер (негізінен, гиперфе- 
мин стереотипті), азиат нәсілді америкалық ерлерге қарағанда, азиат 
емес жұбай табуға тырысады. Дәл осылай афроамерикалық ерлер (не- 
гізінен, гипермаскулин стереотипті) афроамерикалық әйелдерге қара- 
ғанда, жұбайды өзге топтардан іздейді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   358   359   360   361   362   363   364   365   ...   530




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет