Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition


Нақты әрі тексерілетін зерттеу есебінің болуы



Pdf көрінісі
бет96/503
Дата01.04.2022
өлшемі7,43 Mb.
#137498
түріБағдарламасы
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   503
Байланысты:
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)

Нақты әрі тексерілетін зерттеу есебінің болуы
Зерттеу жүргізу – өте күрделі процесс. Оны дұрыс жүргізу де оңаи� емес. 
Зерттеуші зерттеу нәтижесінің жалған болмауына немесе өзгелерді адастыр-
мауға жауапты. Осы мақсатта зерттеу тәсілі ашық болуы керек және зерттеуші 
есеп беріп тұруға тиіс. Бұл туралы физик Ричард Феи�нманның пікірі мынадаи�: 
«Зерттеу жасағанда өзіңіз дұрыс санаған нәрселерді ғана емес, [
зерттеуіңізді

жарамсыз қылатын дүниелер туралы да баяндаңыз... Түсініктемеңізге күмән 
келтіретін мәліметтер де (олар туралы білсеңіз) берілуі керек» (1997). Олқылық 
кеткенін, шектеу қои�ылғанын ескерткен дұрыс, ол зерттеуді кеи�іннен қаи�та 
қарауға болады. Негізінде, этика кодексі, зерттеушіден өңделмеген деректерді 
5–7 жыл бои�ы сақтауды талап етеді, сонда оларды ешкім «алаяқтық жасады» 
немесе «деректерді бұрмалады» деп аи�ыптаи� алмаи�ды. 
Алаяқтықтың салдары ауыр болатынына қарамастан (алдау арқылы мақса-
тыма жетем деген студенттердің көбі түбінде ғылыми дәрежесінен бас тартуға 
мәжбүр болады), деректерді бұрмалап, алаяқтық жасауға тырысатындар да 
бар. Зерттеушілердің (студенттер ғана емес) мынадаи� бұрыс қадамдар жасаған 
кездері болған:
y
Деректі көпе-көрінеу қолдан жасау немесе нәтижесін ойдан шығару.
y
Бір жағдайды жасырып қалу немесе істі маңызды деп көрсету үшін цифрлармен ойнау.


88
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
y
Бастапқы автор(лар)ын көрсетпей мақалалардан не кітаптардан үзінділер беріп, 
плагиат жасау.
y
Жалған авторды көрсетіп, авторлықты бұрмалау; бірнеше автор атсалысқан ең-
бекті тек өзі иемдену немесе зерттеуге қатыспаған адамды қосалқы автор етіп 
көрсету. 
Сондықтан да есептің тексерістен өтуі маңызды. Зерттеу кезінде жасалған 
қорытындыны басқалардың қаи�талауы және көшіріп алуы мүмкін болғандық-
тан, тексерістен өткен зерттеу есебі жұмыстың шынаи�ы екеніне кепіл болады, 
оны тексеруге болатынын растаи�ды (басқалар нәтиженің қалаи� алынғанын 
көре алады). Сіз қолданған әдіс-тәсілдерді бәрі анық білсе, деректерді ои�дан 
шығару, нәтижені бұрмалау, болған жағдаи�ды жасыру, цифрларды ои�нату, пла-
гиат жасап, авторлықты өтірік көрсету мүмкін емес. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   503




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет