Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition
жүктеу/скачать 7,43 Mb. Pdf көрінісі
|
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)
| Позитивист индикаторлар
Постпозитивист индикаторлар Субъективтілік мойындалды ма және ол басқарыла ма? Объективтілік – бақыланатын құбылысқа негізделген қорытындылар. Эмоция, жеке тұлғаның өз пікірі немесе оның субъективті көзқарасына тәуелді емес. Бейтараптық субъективтілік нәтижені/ қорытындыны бұрмаламайтындай анықталады және келісіледі. Ашықтықпен қатар қолданылатын субъективтілік – субъективті жағдайды қабылдау және анықтау; жасалған қорытындыны ескере отырып, оның зерттеу процесіне ықпалын білу. «Нақты табиғаты» ашылды ма? Жарамдылық – шынайы құндылыққа қатысты, яғни «дұрыс» қорытынды. Сондай- ақ қолданылған әдіс-тәсіл, тетіктердің зерттелетін дүниеге қатысты болуын есепке алады. Аутенттілік бірнеше ақиқаттың болуы мүмкін екенін ескере отырып, ақиқаттың құндылығына қатысты қолданылады. Тәжірибе үшін «дұрыс» деп есептелетін тәжірибе/құбылыстың терең құрылымын сипаттауға да қатысты қолданылады. 89 Этика талаптарына сай, сенім тудыратын зерттеу жүргізу Әдістерді қолдануда бірізділік сақталған ба? Сенімділік – ішкі сәйкестікке байланысты, яғни дерек/нәтиже жиналды ма, сараланды ма, әлде қайталама сынақ нәтижесінде бірдей болды ма деген сауалдарға жауап іздеу. Сенімді орнықтыру қабілеті әлеуметтік мәселені зерттеуде сенімділік мүмкін емесін мойындайды. Бірақ әдістердің жүйелі болуында, дұрыс құжатталуда және дизайндауда зерттеу субъективтілігі туралы есеп беруге бағытталады. Дәйектер орынды әрі сәйкес пе? Жалпылау іріктеме жиынтықтан, жағдайдан немесе топтан алынған нәтижені/жасалған қорытындыны негізгі жиынтыққа, басқа жағдайға не топқа қолдануға бола ма деген сауалға жауап іздейді. Тасымалдау іріктеме жиынтықтан, жағдайдан не топтан алынған нәтижені/жасалған қорытынды негізгі жиынтық үшін, басқа жағдай не басқа топ үшін пайдалы ма деген сауалға жауап іздейді. Зерттеу нәтижесін тексеруге бола ма? Репродукциялау мүмкіндігі бірдей/ұқсас мазмұндағы өзге зерттеуде осындай әдіснама қолданылса, алынған нәтиже/ жасалған қорытынды сақтала ма деген сауалға жауап іздейді. Бақылау мүмкіндігі зерттеу мазмұнының маңызды екенін түсінеді, сондықтан осындай нәтиже жасау себебін басқалар көруі үшін әдістерді толық түсіндіруге тырысады. Сапалық зерттеу сандық зерттеу сияқты сенім тудыра ала ма? Не десем екен?.. Күрделі сұрақ. Сауалыңызға «жоқ» деп жауап беретін зерттеушілер көп. Олар: «Іріктеме шектеулі болса, статистикалық маңызды индикаторларды ала алмаи�сыз, демек, зерттеу нәтижесін жалпылау мүмкін емес», – деи�ді. Осындаи� дәи�ек келтірсе, олардың уәжімен де келісуге болар. Сапалық зерттеуді ұдаи�ы жалпылау мүмкін емес. Бірақ мақсатымыз сол ма? Сапалық зерттеуде мәселеге тереңнен қарап, түп-тамырымен толық қазбалау керек. Яғни сапалық зерттеу постпозитивистік тұжырым талап ететін сенім тудырудың қатаң стандарттарына саи� келеді. Яғни сандық зерттеу критерии�лерімен бағаласақ, сапалық зерттеу әр кез сәтсіздікке ұшыраи�ды. Сұрағым бар |