Моральдық міндеттемелер
Мораль туралы аи�тқанда, ненің дұрыс, ненің бұрыс екенін және қоғамдық
нормалар мен құндылықтар жаи�лы әңгімелеи�міз. Зерттеуде бұл мәселе жеке
тұлға мен мәдени топтардың ар-намысы және хал-ахуалы алдындағы жауап-
кершілікке келіп тіреледі. Яғни зерттеу жұмысында зерттеу нысандарын қор-
лап, кекетіп, ар-намысына тимеу керек, ешкімнің өміріне қауіп төнбегені жөн.
Шын мәнінде, зерттеу жұмысы ешкімге психологиялық және дене зақымын
келтірмеуге тиіс.
Зерттеу жүргізген кездегі кеи�бір моральға қатысты түсінік мыналарды
қамтиды:
y
Саналылық
. Зерттеу жүргізуге қатысты кез келген шешім қабылдау кезінде, ең
алдымен, респонденттер мен қатысушылардың мүддесін қаперде ұстау керек.
Зерттеушінің белгілі бір билікке ие екенін есте ұстасаңыз, сол билік зерттеу жо-
басына қатысушылардың хал-ахуалы қамтамасыз етуде маңызды рөл ойнайды.
y
Әділдік
. Халықтың белгілі бір бөлігін ғана зерттеу нысанына айналдырып, ал бас-
қаларына қарамау мәселесі бар. Мысалы, түрмедегілер, студенттер, балалар
мен азшылық өкілдері зерттеу нысанына жиі айналады. Сол зерттеу нысанына
айналған топ өздерін «тәжірибе жасалатын қоян» сезінбеуі керек.
y
Шыншылдық
. Зерттеушілердің респонденттерді алдап, алдағы жағдай туралы өті-
рік айта салатын, неліктен зерттеу жасалып жатқанын жасыратын уақыт баяғы-
ның еншісінде қалған. Зерттеуші ашық, шыншыл болуы керек, зерттеу процесі
айқын болсын.
Достарыңызбен бөлісу: |
