Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition
жүктеу/скачать 7,43 Mb. Pdf көрінісі
|
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)
| Бәсекелес ұстанымдар
Енді сәл кідіріс жасап, әлемді түсінуге көмектесетін жолдар жаи�лы аи�таи�ық, таным арқылы зерттеу процесіне қалаи� ықпал етуге болатынын ұғынаи�ық. Бұл терминдер өзара қарама-қаи�шы ұғымдарды білдірсе, оңаи� түсінер едік. Пәннің сипатына әртүрлі терминдер сәи�кес болып шығады да, оқырманды әуре-сар- саңға салады. Әуелі, қысқаша шолу жасаи�мын, егер әр «изм»-нің табиғатына үңілгіңіз келсе, тарау соңындағы қосымша әдебиеттерді оқып шығыңыз. Бұл үш термин әлемде жалғыз ғана ақиқат бар деген танымға салыстырмалы түрде қарапаи�ым ғана түсінік береді. Зерттеу жүргізген олар «Біздің білетініміз сенсорлық тәжірибеден туындаи�ды, оны ғылыми әдіс көмегімен қолдану керек» деп болжам жасаи�ды. Бұл терминдер Ағарту дәуірінен бері қараи�ғы зерттеудің аи�қын көрінісі тәрізді. Реализм – сыртқы әлем біздің қабыл - дауымыздан тысқары, дербес деген көзқарас. Дәлірек айтқанда, біз көрсек те, көрмесек те, түсінсек те, түсінбесек те, әйтеуір ақиқат бар. 20 ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ Қоғамдық ғылымдар саласында білу- дің тәсілі әлемнің қалаи� паи�да болғаны, қалыптасқаны және нені зерттеу керегі туралы тұжырымдарды қамтиды. Осы тұжырымды ұстанатын әлеуметтанушы- лар нақты бір дәлел іздеуге тырысады: сатылымды жақсарту, тұтынуды арттыру, салмақ тастау, өмір сүру ұзақтығын арт- тыру, шылымды тастау, тест нәтижесін жақсарту т.б. дәлелін тапқысы келеді. Адамдардың бұрынғы және қазіргі ісін, ондаи� қадамға қаншалықты жиі бара- тынын есептеи�ді (реализм, эмпиризм және позитивизм терминдерінің түсін- дірмесін қараңыз). Соңғы онжылдықтарда мәселеге ақ пен қара деп қана қарау күмән туды- ра бастады. Физиктер ғаламдағы көзбен көріп, қолмен ұстауға келмеи�тін хаос пен күрделілікті мои�ындаи�ды. Ал әлеуметтік әлемдегі ақиқат ше? Ол кімнің ақиқатына жатады? Постпозитивизм философтары мен зерттеушілерінің көбі танымның мұндаи� жолына күмән келтіреді, оны ашық сынаи�ды, позитивизмнің негізгі принципіне қарсы шығады және/немесе оны қабылдамаи�ды. Соның нәтижесінде балама эпистемология термині дүниеге келді, оны пост- модернизм немесе постпозитивизм дүниетанымы аясында жіктеуге болады. Танымның мұндаи� жолдары жоғарыда келтірілген нақтылықтың орнына хаос- ты, күрделілікті, белгісіздік пен толымсыздықты, әртүрлілік пен көптүрлілікті, бөлшектену мен әртүрлі шындықты қабылдаудан тұрады. Осындаи� таным ая- сына кіретін түсініктерді релятивизм, әлеуметтік конструктивизм және субъ- ективизм деп жеке қарастырамыз. Қоғамдық ғылымдарда бұл алуан түрлі зерттеу әдістерінің паи�да болуына жол ашты. Мысалы, бала кездегі естелік пен түи�сігіңіз бір-біріне түбегеи�лі қаи�- шы келсе, бала тәрбиелеу сапасы туралы қалаи� төрелік аи�тасыз? Қауіп-қатер тө- ніп тұрса да, адамдардың жылдамдықты арттыруына не себеп? Адамдар күрделі, олардың әлеуметтік жүи�есі де, мінез-құл- қы мен құндылығы да өте күрделі, тіпті адамзаттың қаи�дан паи�да болғаны тура- лы түсініктері де қым-қиғаш. Постмодерн зерттеушілері осы күрделілікке солардың ақиқаты тұрғысынан қарап, зерттеуге тырысады. жүктеу/скачать 7,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|