Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition
жүктеу/скачать 7,43 Mb. Pdf көрінісі
|
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)
| Оқыту мақсаты
y Дұрыс сұрақ қоя білудің маңызы ○ Зерттеу сұрағын қоюдың өте маңызды екенін түсіну ○ Зерттеу бағытын анықтап, бағдарды дұрыс ұстану үшін зерттеу сұрағын қол- дана алу y Бастапқы қадам: тақырыпты анықтау ○ Тақырыпты анықтауда креативті болу және шабыт шақырудың маңызын білу ○ Тақырыпқа керек әдебиетті іріктеп алу ○ Зерттеу параметрлерін анықтайтын практикалық аспектілерді есте сақтау y Өзекті тақырыптан зерттеу сұрақтарына ауысу ○ Тақырыпты зерттеуге келетін сұраққа бағыттайтын процесті білу ○ Сұрақ әзірлеудің қайталанбалы табиғатын ұғыну ○ Зерттеу кезінде гипотезаның қалай және қашан қажет болатынын білу y Дұрыс сұрақ дегеніміз не? ○ Қойылатын сұрақтардың тиімділігі мен зерттеуге келетінін бағалауға қабі- летті болу 53 Зерттеу сұрағын әзірлеу Өзім зерттеу сұрақтарын жақсылап әзірлеп алғанды толық қолдаи�мын. Зерттеу жобасы үшін оның маңызы өте зор, сіздің сұрақ қоя білу қабілетіңіз де соншалықты маңызды. Түптеп келгенде, сұрағыңыз қандаи� екенін анықта- масаңыз, сұраққа жауап тапқан-таппағаныңызды қаи�дан білесіз? Есте сақтаңыз, зерттеу жасау – шешім қабылдаи�тын саяхатқа шығу. Шын мәнінде, бұл процесс сізден қисынды, бірізді және түсінікті шешім қабылдауды талап етеді. Ал қисынды, бірізді әрі түсінікті шешім қабылдаудың межесі қаи�да? Зерттеу әлеміне саяхатыңызда табаныңыз тиген жол зерттеу сұрағына жауап беруге бір қадам жақындатса, меже де сол жақта деп біліңіз. Сұрақты нақтылап алмасаңыз, саяхатқа жалғыз шыққан зағип жанның күи�ін кешесіз. Зерттеу сұрақтары маңызды. Себебі: y Зерттеу мәселесін анықтайды . Зерттеудегі дұрыс сұрақ сізге де, оқырмандары- ңызға да жобаңыз туралы ақпарат береді. Ол тақырыпты ашады (жастар ара- сындағы суицид, қоршаған орта жағдайының нашарлауы, секуляризация т.б.); зерттеудің сипатын анықтайды (ашу, анықтау, сипаттау немесе салыстыру); өзекті тақырыпты тауып береді (не, қайда, қалай, қашан, неліктен); концепциялар мен көрсеткіштерді анықтайды (табысы, жасы, білімі, жынысы, өзін бағалауы, қорша- ған ортаны ластауы және т.б.); көрсеткіштер арасындағы байланысты болжайды (өзара қарым-қатынас, арту, кему, байланыс, себептер т.б.). y Шекараны белгілейді. Зерттеу әлеміне саяхат жасағанда жаңа бағыттарды көре- сіз, айналма жол мен бұрылыстарға тап боласыз, ал дұрыс сұрақ шекараны бел- гілеп, жан-жағын сызып алуға ықпал етеді. Жаңа бағытқа тап келгенде өзіңізден «Менің сұрағыма мұның не қатысы бар?» деп сұраңыз. Үш ықтимал жауапқа ке- зігесіз. Олар: 1) қатысы шамалы – мұны қоя тұрайын, кейінгі жобада қарасты- рамын; 2) біршама қатысы бар – бұл туралы ойлап жүрген болсаңыз, демек, қа- тысы бар деген сөз (жұмысқа ерекше жаңа леп әкелуі мүмкін); 3) білгім келетін нәрсені енді тапқандаймын, бәлкім сұрағымды қайта қарауым керек шығар. y Бағдар береді. Нақты тұжырымдалған зерттеу сұрағы жобаңыздың негізіне ай- налады. Ол зерделеуге қажет теорияны көрсетеді; оқып, шолу жасауыңыз керек әдебиетті нұсқайды; жинауыңыз керек деректер мен қолдануыңыз керек әдіс- терді ұсынады. Зерттеу сұрағы дұрыс қойылмаса, әдіснаманы нақты анықтау да мүмкін емес деп ойлаймын. Не білгіңіз келетінін білмесеңіз, оны анықтау жолда- рын да ұға алмайсыз. y Жұмысыңызды бағалаудың негізіне айналады . Сұрақтар бірізділікті қамтамасыз етіп, тұтас зерттеу жұмысының күн тәртібін анықтап қана қоймай, шешім қабыл- дау процесін бағалауға көмектеседі. Жобаңызға қатысты барлық шешімнің кри- терийі «Таңдауыңыз зерттеу сұрақтарына сенімді жауап алуға ықпал ете ме, жоқ па?» деген мәселеге тіреледі. Зерттеу сұрақтары – зерттеу процесін зерделеуден, креативтілік пен икемді- ліктен жұрдаи� қылатын редукционистік құрал дегім келмеи�ді. Мүлде олаи� емес. 54 ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ Зерттеу сұрақтары ашық әрі барлау жасауға арналғандаи� құралуы керек. Оның үстіне зерттеу сұрақтары жобаның бастапқы кезінде өзгеріп, түрленіп, дамып отырады. Солаи� болғаны да дұрыс, себебі әдебиеттермен танысқан саи�ын білімі- ңіз де, ои�лау жүи�еңіз де өзгере береді. Иә, зерттеу сұрақтары зерттеуді анықтап, бағыт-бағдар береді; бірақ сол міндеттерді атқаратын сұрақтарды қою және ои� елегінен өткізіп, қаи�тадан құрастыру – зерттеушінің міндеті. жүктеу/скачать 7,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|