Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition

269
Іріктемелерді, ақпарат берушілерді және кейстерді анықтау мен сұрыптау
Зерттеу сұрағыңыз осындаи� терең зерттеуді талап етуі мүмкін деп ои�ласа-
ңыз, онда заңды, жарамды және қарауға тұрарлық жауаптар белгілі бір кеи�стің 
ауқымында немесе кеи�с-стадиде жасырылуы мүмкін.
Қоғамдық ғылымдардағы жобалық зерттеуде кеи�с-стадилер сіз ои�лаған-
нан әлдеқаи�да жиірек қолданылады. Ғалымдар көбіне өздерінің әдіснамалық 
дизаи�ндарын өзектілік пен тиімділікті арттыру мақсатында белгілі бір кон-
текспен шектеи�ді. Оның тиімді жағы: кеи�стер бір жерде орналасады, яғни 
сапарға көп шықпаи�сыз, орындалуы оңаи� және шығындар шегерілген. Бірақ 
одан да маңыздысы, анық және жоғары маңызға ие контекст ауқымында ұзақ 
уақыт бои�ы бір тақырыппен шұғылдану арқылы және өзара түсіну мен сенім 
қалыптастыру арқылы бүтін түсінік орнатуға мүмкіндік береді. 
Ұзақ уақыт бои�ы бір тақырыппен шұғылдану және терең бои�лаудың (кеи�с-
стадидің ең жиі кездесетін элементтері) қиындығы бар. Біріншіден, қажет 
қолжетімділік деңгеи�ін келісіп алу қиын болуы мүмкін. Екіншіден, кеи�с-стади-
лер бір немесе бірнешеу болғандықтан, әсіресе адамдарға қатысты зерттеуде 
талаптар күшеи�еді. Үшіншіден, зерттеушілер зерттелуішілердің ықпалына 
ұшырауы мүмкін немесе керісінше болуы да ғажап емес. Ақыр аяғында, те-
рең бои�лау зерттеуге қатысқан барлық тарапқа эмоционалды тұрғыда қиын 
болатын шығар.
Кеи�с-стадиді анықтағыңыз келсе, көрсеткіш бола алмаи�тын немесе жалпы-
лауға келмеи�тін адамға тап болуыңыз мүмкін. Мақсаттарыңызды анық аи�қын-
дасаңыз және зерттеуіңіз білімнің белгілі бір бөлігіне үлес қоса алатынын көр-
сете білсеңіз, жұмысыңыздың сенім тудыру қабілеті мен құндылығын дәлелдеи� 
аласыз. Кеи�стерде не бар:
 
y
Ішкі құны
. Кейстер аса өзекті, саяси тұрғыда «қызуқанды», ерекше, қызықты не-
месе тіпті дұрыс түсінілмеуі мүмкін. Мысалы, жабық медиа – бақылаумен жүргі-
зіліп жатқан культті зерттеу. Олар белгілі бір ұйым/қауымдастық ішінде немесе 
солар үшін ғана маңызды шығар. 
 
y
Теорияны теріксе шығару үшін қолдану.
Бір кейс-стади әдетте қалыпты болып 
саналатын түсініктің шын мәнінде қате екенін көрсетуі ықтимал. Мысалы, түрме-
дегі зорлық-зомбылықты терең кейс-стади жасағанда, ол жағдайды сотталушы-
ның көзқарасы тұрғысынан ғана бағамдасаңыз, өзгелер зерттеуіңізге күдіктенуі 
ықтимал. 
 
y
Жаңа айнымалылар
. Зерттеу кейстері жаңа түсініктерді алға шығаруы мүмкін. 
Мысалы, белгілі бір ауруханадағы жедел жәрдемді зерттегенде қызметкерлерді 
стреске ұрындыратын жаңа факторды анықтап, оны әдебиеттерде ешкім нақты 
көрсетпегенін ашуы ықтимал.
 
y
Теорияға қолдау болатын дәлелдер келтіру
. Кейс-стадилер өзге дерек жинақтау 
әдістерін триангуляциялауы немесе теория үшін қолданылуы мүмкін. Мысалы, 
нақты бір ұйым ХХІ ғасырдағы оқу ұйымының айқын мысалы ретінде зерттелуі 
ықтимал.

270
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
 
y
Теория негізін ұжымдаса қалыптастыру
. Бірнеше кейстер индуктивті тұрғыда 
жаңа түсініктер үшін қолданылуы мүмкін. Мысалы, ажырасудан пайда болған 
стрестен айығу үшін құқықтар мен мүмкіндіктерді ұлғайту тақырыбын қозғауға 
болады. 
Сондаи�-ақ кеи�с-стадилер зерттеушілерге сандық-сапалық бөлініс жасау-
ға мүмкіндік береді (9-тарауды қараңыз). Ұи�ымның кеи�с-стади зерттеуінде, 
мысалы, деректерді жинау стратегиясы сауалнама зерттеуі және жан-жақты 
сұхбат алумен қатар келуі мүмкін. Оған көңіл бөлген дұрыс. Кеи�с-стадилер 
сұрағыңыздың табиғатына да және жұмыс істеп жатқан кеи�стің түріне баи�-
ланысты да анықталған әртүрлі әдістермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. 
Бұл дерек жинау әдістерін әртүрлі қолдануда өте ыңғаи�лы (12-13-тараулар-
ды қараңыз).

жүктеу/скачать 7,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: