-дәріс. Жүк аулалары, олардың қызметі және техникалық қамтамасыз етілуі

Дәріс мазмұны:

1. 
   Жүк аулаларының типтері.
   
2. 
   Жүк аулаларының техникалық қамтамасыз етілуі.
   

Жүк аулалары біріктірілген және жеке жүктерді өңдеу үшін арнайы болады. Неғұрлым кең таралған тұйықталған типтегі жүк аулалары.(5- сурет). Көптеген жүк аулаларын өткінші типті, сонымен қатар тұйықталған және өткінші жолдармен кобинирленген схемамен жабдықтайды.

Қоймаларды, қызметші бөлмелерін және жүк құрылғыларын орналастыруда, жұмыстың технологиялық процесін, автокөлік қозғалысының графигін және маршрутын, құрылымның жақындау габаритін, өртке қарсы ережелерді және техникалық қауіпсіздік ережелерін ескеру керек.

Жүк аулаларын қорғанмен қоршайды және күзет сигнализациясының қажетті техникалық құрылғыларымен жаьдықтайды. Өту, кіру және шығу үшін арнайы тексеру постылармен күзетілетін қақпа қояды.

Рельс жанындағы қоймалар жалпыға пайдалану және жекелей пайдалану қоймалары болып бөлінеді. Жалпыға пайдалану қоймалары барлық жіберушілер мен қабылдаушыларға арналған.Жекелей пайдалану қоймаларына теміржолдан арендаға алатын қоймалар немесе станция маңында орналасқан кәсіпорын немесе ұйым: бидай қоймалары, элеватор, тоңазытқыштар жатады.

Сақталатын жүктің түріне байланысты, қоймалар әмбебап және арнайы деп бөлінеді. Арнайы қоймаларда жүктің бір түрі ғана сақталады, ал жалпы да бір біріне зиянын тигізбейтін әртүрлі түрлері сақталады.

5- сурет. Тұйықталған жүк ауласының схемасы: 1- вагоннан автомобилге жүкті қайта тиеуге арналған жол; 2- өзіжүретін жүктерге арналған платформа; 3- минералды-құрылыс жүктеріне арналған қойма; 4-жоғарылатылған жол; 5- ауыр салмақты жүктерге арналған алаң; 6- жүкті ыдысқа –орауға арналған қойма; 7- контейнерлік платформа.

6- сурет. Өткінші жүк аулаларның схемасы: 1- минералды-құрылыс жүктеріне арналған қойма;2- вагоннан автомобилге жүкті қайта тиеуге арналған жол;3- өзіжүретін жүктерге арналған платформа;4- жүкті ыдысқа –орауға арналған қойма;5- жоғарылатылған жол;6- ауыр салмақты жүктерге арналған алаң; 7- контейнерлік платформа.

Өзін тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Құжаттарыд(Накладной) толтырудың міндеті және реті
   
2. 
   Жүкті тасмалдауға дайындау.
   
3. 
   Жүкті марклеудің қызметі және мазмұны.
   

Дәріс мазмұны:

1. 
   Тауар кеңселерінде орындалатын операциялар.
   
2. 
   Есептеулерге арналған тауар кеңселері.
   

Тауар кеңселерінде тасымалдауды ұйымдастырушы келушілерге жеке оқшауланған бөлме бөледі. Тауар кеңселерінің жұмыс реті жайлы хабарламалар, әртүрлі құжаттарды толтыру үлгілері, ұсақ жіберуменжіберілген жүктерді қабылдау күндерінің кестесі және тағы да басқа қажетті ақпараттарды іледі. Әрбір кассаның терезесіне орындайтын операциясы жайлы операциялар көрсеткішін іледі. Осында шағым және алғыстар кітапшасы болады.

Тауар кеңселерінің жұмысшыларының бөлмесі жұмыс істеуіне ыңғайлы болуы керек және тасымалданатын,есептелінетін және ақшалық құжаттар сенімді сақталынатындай болуы керек. Бұл бөлмелерге сейфтер, информатор үшін телефон кабинасын, архивтік материалдарды сақтауға арналған шкафтар қояды. Құжаттарды басып шығару үшін басу машиналары және осында мөрлер жиынтығы болады. Тауар кассирінің (7- сурет) және таксировщиктің жұмыс орнын екі тумболы столмен және приставкалы столмен және көтеріліп-айналатын орындықпен жабдықтайды. Жұмыс орнының орналасуы құжаттарды жасау және өңдеу ағымын қамтамасыз ету керек.

Тауар кеңселерін есептеу орталықтарымен байланыстыру құралдарымен және санау,есептеу және тағы да басқа операцияларды автоматизациялау, сонымен қатар мехаизациялау үшін оргтехникалармен жабдықтайды. Тауар кассирінің жұмыс орны.

7-сурет. Тауар кассирінің жұмыс орны: 1- приставкалы жұмыс столы; 2- құжаттарды жасауға арналған терезе;3- көтеріліп- айналатын орындық; 4- кеңсе шкафы; 5- есептеу- пернелік машина; 6- телефон; 7- кестелеге төсеніш.