БАҒдарламасы өскемен қ., 2016 жыл Туризм

Өскемен қ., 2016 жыл

Туризм

Шығыс Қазақстан өңірдегі климаттық ерекшелікке қарамастан¹, туризм саласын дамытуда зор әлеуеті бар, облыста 1,7 млн. га құрайтын жалпыұлттық маңызы бар 24 табиғатты қорғау зоналары, 600 - ден астам тарихи ескерткіштер және 100 - ден астам туристік ескерткіштер тіркелген.

Қазақстандық Алтайдың аумағы биологиялық әртүрлілікке және бірегей ланшдафтқа ие болуына байланысты «WWF Living Planet» халықаралық ұйымы анықтаған дүниежүзіндегі екі жүз басым экологиялық аймақтардың біріне кіреді.

2015 жыл қорытындысы бойынша облыс орналастыру орындарының саны жағынан бірінші орында және ішкі туризм көлемі бойынша Астана Алматы қалаларынан кейінгі үшінші орында болып табылады.

Облыста туристік қызметті 70 туристік фирма (27 туроператорлар және 43 турагенттер) жүзеге асырады, орналастыру орындарының саны - 371 нысан (2013 ж. - 277), нөмерлер қорының саны - 6 593 (2013 ж. - 5 349), және олардың біржолғы сыйымдылығы 22 184 төсек-орын (2013 ж. - 17 401)² (19 кесте).

19 кесте – 2013 - 2015 жылдардағы туризм саласы дамуының динамикасы

	Көрсеткіштің атауы	Өлшем бірлігі	2013 жыл	2014 жыл	2015 жыл	ҚР/ШҚО үлесі
1	Орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілер саны/өткен жылмен салыстырғандағы өсу қарқыны: резиденттер	мың адам	368,2/ 98,6 %	433,8/ 117,8 %	403,7/ 93,1 %	3 115,4/ 13 %
	резиденттер емес	мың адам	18,8/ 102,2 %	19,3/ 102,7 %	20,6/ 106,7 %	692,3/ 3 %
2	Орналасатыру орындарының саны/өткен жылмен салыстырғандағы өсу қарқыны	бірлік	277/ 118,4 %	331/ 119,5 %	371/ 112,1 %	2 338/ 15,9 %
3	Орналастыру орындарымен көрсетілген қызмет көлемі/өткен жылмен салыстырғандағы өсу қарқыны	млн. теңге	2 940,3/ 92,4 %	3 677,8/ 125,1 %	3 290,4/ 89,5 %	73 108,6/ 4,5 %

Сала өңір экономикасы үшін маңызды болып табылады: 2015 жылы туризм саласында қызмет көрсету көлемі жалпы облыс бойынша қызмет көрсету саласының 2,4 % құрады³. Салада жұмыспен қамтылғандар саны 2 489 адамды құрады (өңірдегі жалпы жұмыспен қамтылғандардың 0,82 %).

Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі туристік саласын дамытудың тұжырымдамасына сәйкес, аймақтың солтүстік және шығыс бөліктері туристік кластерді құру үшін әлеуеті жеткілікті (7 сурет).

7 сурет – Қазақстандағы туризмнің кластерлік даму моделі

Тұжырымдамада 6 басым дестинациялар анықталған, олар: Бұқтарма су қоймасы, Ертіс өзені - Зайсан көлі, Катонқарағай табиғи ұлттық паркі, Марқакөл көлі және Қалжыр каньоны, Риддер – Анатау және Иванов таулары, Алакөл табиғи мемлекеттік қорығын, «Берел» мемлекеттік мәдени-тарихи қорығын қоса алғанда, Семей қаласына дейінгі кластердің ұлғайуы.

Облыстың қала және аудандары үшін туризм саласы бойынша келесі ерекшеліктер тән:

1. 
   экологиялық туризм (Катонқарағай, Күршім аудандарында, Риддер қ.);
   
2. 
   мәдени - танымдық (Өскемен қ., Семей қ., Абай, Тарбағатай және Ұлан аудандарында);
   
3. 
   емдік - сауықтыру және медициналық (Семей қ., Катонқарағай, Үржар аудандарында);
   
4. 
   жағажай (Зырян, Ұлан, Күршім және Үржар аудандарында);
   
5. 
   таушаңғы (Глубокое, Зырян аудандары және Риддер қ.);
   
6. 
   ауылдық туризм (Катонқарағай, Күршім аудандарында және Риддер қ.).
   

Қазақстан Республикасының 2013 - 2015 жылдарға арналған туристік индустриясының басым бағыттарын дамыту бағдарламасы шеңберінде, облыста:

1. 
   «Алтай Альпісі» және «Нұртау» таушаңғы базалары жаңартылды;
   
2. 
   Үржар ауданының Алакөл көлінде «Arasan Alakol Resort Hotel»
   қонақ - үйі және «Керуен» демалыс базасы ашылды;
   
3. 
   Зайсан ауданында «Бәйтерек» спорттық - сауықтыру кешені ашылды.
   

Шығыс Қазақстан облысының 2015 - 2017 жылдарға арналған Туризмді дамыту жол картасын жүзеге асыру барысында 2015 жылы 417 млн. теңгені құрайтын 13 жоба іске асты.

Шығыс Қазақстан аумағында туристік жобаларды іске асыру үшін ірі еуропалық инвесторларды тарту мақсатында ШҚО делегациясының Цюрих қаласына сапары барысында швейцариялық «Фоглер Траст» компаниясымен меморандумға қол қойылды, сондай - ақ Қазақстан - Швейцария экономикалық палатасы арасында Еуропадан әлеуетті инвесторларды тарту мақсатында ынтымақтастық жөнінде келісімге қол қойылды.

Туристік кластерлерді құрудағы тәжірибесі мол ірі инвесторларды іздестіру Шығыс Қазақстан облысы мен Қытай Халық Республикасының Шыңжан - Ұйғыр автономиялық ауданы арасындағы ынтымақтастық шеңберінде жүзеге аспақ.

ҚР Инвестициялар және даму министрлігі мен ҚХР Туризм істері жөніндегі мемлекеттік басқармасы арасындағы Қазақстан Республикасына қытай азаматтарына арналған топтық туристік сапарларды жеңілдету туралы Меморандумға қол қойылды.

Туристік қызметтердің 1/3 бөлігі онлайн режимде жүзеге асыралатындықтан, сондай-ақ облысқа келуші туристер ағынын арттыру мақсатында ШҚО турпакеттерін сату бойынша «TourEast.kz» интернет порталы іске қосылды. Портал 4 тілде (қазақша, орысша, ағылшынша, қытайша) қызмет етеді. Порталда 14 туроператордың 28 туристік маршруты берілген, олардың ішінде онлайн сатылымға 17 турмаршрут қосылған.

«IT - Юрта» турпакетті және ШҚО өнімін жылжытуға арналған интерактивті кешені әзірленді. Кешен үнемі қызмет ететін, автономды көрмелік алаң және бірегей жарнамалы-презентациялық нысаны болып табылады. Аталған кешен ШҚО туристік әлеуетін туристер арасында таратуға арналған.

Туризм саласында облыстың 4 жоғарғы оқу орнында және 5 колледждерінде мамандар даярланады.

Саланың проблемалары:

1. 
   орналастыру орындарының материалдық базасының ескіруі;
   
2. 
   транспорттық инфрақұрылымның нашар жағдайы;
   
3. 
   рекреациялық зоналардың санитарлық жағдайы;
   
4. 
   жергілікті туристік өкілдерінің кәсіби ассоциациялар шеңберінде әлсіз байланысуы;
   
5. 
   орналастыру орындарында қызмет көрсету деңгейінің төмендігі;
   
6. 
   туристік өнімдерге деген жоғарғы баға.
   

7 мақсат. Туризм индустриясын дамыту

Қол жеткізу жолдары:

1. 
   «Шығыс Қазақстан» туристік кластерін дамыту;
   
2. 
   қолда бар орналастыру орындарын қайта құру және жаңаларын салу;
   
3. 
   туристік нысандарға инженерлік - коммуникациялық және көліктік инфрақұрылымын дамыту;
   
4. 
   туристік нарықтағы жергілікті қатысушылардың ынтымақтастығы мен әріптестігін нығайту;
   
5. 
   туристік өнімдерді стандарттау және сертификаттау;
   
6. 
   туристік дестинациялардың маркетингі мен менеджментін дамыту;
   
7. 
   туристік салада қызметкерлердің біліктілігін көтеру;
   
8. 
   2016 - 2020 жылы 9,6 млрд.теңгеге 34 жобалардың іске асырылуы жоспарлануда.