Бағдарламасы студенттері үшін шымкент, 2023 2

187 
Негізгі тізбектен жан-жағынан таралған тармақтары бар макромолекулалар 
тармақталған
полимерлер деп аталады. Олардың тармақтарының саны мен ұзындығы өте 
кең аралықта өзгеруі мүмкін. Тармақталған бөлікті қосалқы тізбек деп те атайды.
Сызықты полимерлер (а) 
 
сызықты 
 
 
сатылы
спирополимерлер 
Тармақталған полимерлер (б) 
 
 
тарақ тәрізді 
 
 
 
 
жұлдыз тәрізді аса тармақталған
 
Торланған полимерлер(в) 
 
 
 
 
 
сирек торланған жазықтықта 
 
 
 
 
 
кеңістікте 

188 
 
1-сурет.
 
Әр түрлі макромолекулалардың сызбаұсқасы: а-сызықты; б-тармақталған;
в-торланған.
 
Мысалы, жоғары қысымдық полиэтилен молекуласын мына сызбанұсқа түрінде 
көрсетуге болады:
│ 
CH
₂
 
│ 
CH
₂
 
│ 
негізгі тізбек │ 
CH
₂
 
│ 
CH
₂
 
│ қосалқы(бүйір) тізбек
 
−CH
₂
Ұзын тізбекті макромолекулалар бір-бірімен көлденең байланыстармен қосылса, 
торланған немесе кеңістіктік полимерлер түзіледі. Мұндай полимерлер материалдарға, 
мысал ретінде алмазды, фенолформальдегид шайырын, резеңкені, төменде көрсетілген 
формулаға сәйкес Na – бутадиенді каучукты атауға болады: 

жүктеу/скачать 4,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: