«Қазақ тілі» пəнін оқытуда қолданылатын педагогикалық əдіс-
тəсілдер
ҚР білім беру ұйымдары (мектеп, гимназия, лицей т.б.) оқу үдерісінде
«білім алу жолдарын білетін», өздігінен білім алуға, шешім қабылдауға
қабілетті ынталы, қызығушылығы жоғары, өзіне сенімді, жауапкершілігі
жоғары, өзінің жəне өзгенің іс-əрекетіне талдау жасай алатын жеке тұлғаны
қалыптастыруға бағытталған қағиданы ұстанады.
Оқушылардың бойында бұл қасиеттерді түрлі оқыту стратегияларын
қолдану арқылы қалыптастырады жəне дамытады. Атап айтқанда, олар:
диалогтік негіздегі мұғалім мен оқушының өзара біріккен оқу-танымдық іс-
əрекеті үдерісін ұйымдастыру;
- мұғалім мен оқушының «субъект-субъектілік» дидактикалық
қатынаста білім іздеу үдерісіне бірдей енуі;
- оқу проблемаларын шешу барысында мұғалім мен оқушының
ынтымақтасқан шығармашылық ізденіс əдістерін қолдану;
- оқу проблемаларын шешудің əдіс-тəсілдерін оқушыларға дамыта
оқыту ұстанымына сай жолмен құру жəне көрсету;
- оқушының жеке пікірін тыңдау, олардың бұрын меңгерген білімдері
мен қалыптасқан түсініктерін əрі қарай дамыту үшін оны қолданудың
маңыздылығын мойындау, соның негізінде білім беру мен білім алу үдерісін
ынтымақтасқан білім алмасу үдерісіне айналдыру;
- өмірдің түрлі салаларына байланысты тілдік жəне сөйлеу
жағдаяттары мұқият іріктелген тапсырмалар мен оқу іс-əрекет түрлерінің
көмегімен оқушыны қазақ тілін өз бетімен үйренуге ынталандыру;
- оқу ойындарын қолдану;
- ойын жəне зерттеу əдісі;
- қазақ ұлттық салт-дəстүрлерінен, қазақ фольклорынан
театрландырылған үзінділер бойынша рөлдік ойындарды қолдану;
- қоғамдық ресурстарды (кездесулер, саяхатқа шығу) үйлесімді
пайдалану;
- оқушылардың білім алуына «Оқыту үшін бағалау» арқылы қолдау
көрсету;
- жоба əдісі негізінде оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуіне
жəне зерттеу əдіс-тəсілдеріне негізделген белсенді оқуын марапаттау;
- сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту;
- жеке жəне жұптық, топтық, ұжымдық жұмыстарды өзара
үйлесімділікпен қолдану.
- ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (интерактивтік тақта,
компьютер, телефон, теледидар т.б.) орнымен қолдану арқылы оқушылардың
қазақ тілін үйренуге деген қызығушылығын үнемі арттырып отыруды қамту .
- «Қазақ тілі» пəнін оқытуда басшылыққа алынатын ұстанымдар:
- қазақ тілінен оқушылардың ауызша сөйлеу жəне жазу бойынша
функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
- оқушының қатесі үшін жазалап оқытуға болмайды, қателерін түзету
үшін оқыту керек;
- оқушы мен мұғалім арасында сыйластық əрі ынтымақтастық қарым-
қатынас қалыптастыру;
- оқушылардың жеке ерекшелігін ескере отырып, коммуникативтік іс-
əрекет түрлерін меңгертуде арнайы деңгейлік тапсырмалар жүйесін қолдану;
- жоба əдісін қолдана отырып, топтық жұмысқа жағдай туғызу, топта
өзге топ мүшелерімен еркін жұмыс жасауға баулу (мысалы: əр балаға топтың
белсенді мүшесі, кейде топ басшысы болуға мүмкіндік жасау);
- өз ойларын еркін айтуға, жеке шешім қабылдауға мүмкіндік беру;
- тапсырмаларды өмірлік шынайы жағдаяттармен байланыстыра
отырып қолдану жəне өз бетінше білімін жетілдіруге баулу;
- түрлі белсенді шығармашылық, практикалық жұмыстарды қамтитын
оқу дағдыларын қалыптастыру;
- өзіндік ізденіс пен қосымша материал пайдалануды қажет ететін
тапсырмаларды орындау;
- «Не білемін? Не білгім келеді? Нені үйрендім?» түріндегі кері
байланысты жүзеге асыру; рефлексиялық жаттығулар орындату;
- оқушылардың біліміне жүйелі мониторинг жүргізу;
- оқушының өз білімін жетілдіру жəне бағалауға ынталандыратын
мүмкіндіктер жасау;
- оқушыға алған білімін өмірде қолдана білуге үйрету.
Достарыңызбен бөлісу: |