Баймырзаұлы Балуан Шолақ (1864-1916)



Дата26.12.2019
өлшемі1,49 Mb.
#54907
түріӨмірбаяны
Байланысты:
Балуан Шолақ

Баймырзаұлы Балуан Шолақ

(1864-1916) 

Өмірбаяны

  • Баймырзаұлы, Балуан Шолақ (1864-1919) – қазақтың халық композиторы, ат ойынының түрлі тәсілін меңгерген өнерпазы, күш өнерін көрсеткен спортшысы, жауырыны жерге тимеген балуаны.Шын аты – Нұрмағанбет.
  • Ол 1864 ж.,Жамбыл облысында дуниеге келген Әкесі Баймырза ағаш шебері болған.
  • 14 жасынан бастап күреске түсіп, ат құлағында ойнаған спортшы болған, шауып келе жатқан ат үстінде әр түрлі күрделі жаттығуларды шебер орындаған. Мұның үстіне Балуан Шолақ ән-күйге жасынан құмар болады.

Әкесі Баймырза ағаш шебері болған. Әкесіне қарағанда, шешесі Қалампыр қарулы кісі болған дейді. «Алып – анадан» деген ғой, Балуан Шолақ та осы анасына тартып, теңдессіз алып күштің иесі болған. Көкшетау қаласындағы үлкен жиындарда 51 пұт (830кг-дай) кірдің тасын көтеріп, дүйім жұртты таң қалдырған. 1899 ж. Орыс палуаны Иван Кореньмен күресіп, оның қабырғасын сындырғанда Балуан Шолақ 35-те еді.

Сәбит Мұқановтың «Балуан Шолақ»

Бұл Балуан Шолақ туралы және оның Каронмен күресі туралы айтылған Сәбит Мұқановтың ең жақсы шығармаларының бірі. Балуан Шолақ әйгілі, оны барлық ауылдар білетін. Жақсы күресіп, ән айтты, әр түрлі өнері бар. Достары оған Көкшетауға барып, ең жақсыларымен күресуді ұсынады. Жекпе-жек басталды, шерулер мен цирктер арасындағы күрес, қара маскамен жау, және оны бәрі бірдей біле бермейді, ол өте сау және батыл болды. Балуан Шолақ мұны «қазақ күресі» деп ойлады, бірақ судья оған «француздардың жекпе-жегі және оның ережелері әртүрлі ...» деді. Әңгіме соңында Балуан Шолак жеңіске жетеді, қарсылас өзін-өзі босатады.

Шығармалар

Оның «Көкшетау», «Желдірме», «Ашылы айырық», «Дікілдек», «Қос перне», «Құлан кісінес», т.б. көптеген әндері Арқа өңіріне кеңінен тарап кетеді. Халық Балуан Шолақтың музыкалық шығармашылығын ыстық ықыласпен қабыл алады.


Сарыарқаны сазды әуенімен тербетіп, алып күшімен көз сүйсіндірген сері, елдің мұңын мұңдап, жоғын жоқтаған ақын Балуан Шолақ Баймырзаұлы 1916 жылы Өзектісайда қайтыс болды.

Ескерткіштер



Жайсаң

Тараз


Балуан Шолаққа арналған ескерткіштер

Балуан Шолақ туралы 2019 жылы фильм түсірді

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет