«Балалар психологиясы» пәнінің дәріс материалдары
жүктеу/скачать 192,71 Kb.
|
Дәріс балалар психологиясы (2) (2) (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- 3 жасқа қарай баланың белсенді сөздік қоры 1000-1500 сөзге жетеді
- 3.Сәбидің сөйлеуге түсінуі және алғашқы сөздері.
- 1 жастың соңында 18-25 активтік сөз болса, 3 жаста 1000-1200 сөз.
| Автономды сөйлеу балада тез ( әдетте жарты жыл көлемінде) өзгеріске түсіп, жылдам жойылып кетеді. Айтылуы және мәні жағынан түсініксіз сөздер «үлкендердің» сөзімен алмаса бастайды.
3 жасқа қарай баланың белсенді сөздік қоры 1000-1500 сөзге жетеді. Шамамен 1,5 жастағы сөйлемі 2-3 сөзден тұрады. Бұл көбінесе субьект және оның әрекеті (« мамам келе жатыр»), әрекет және объект әрекеті (« мам берші») немесе әрекет және әрекет орны (« кітап анда») 3 жасқа қарай ана тілінің негізгі грамматикалық және негізгі синтаксистік құрылымдарын меңгере бастайды. Бала сөзінде барлық сөздер бөлігі кездеседі, мысалы: « Есіңде ме суға барғанымыз, әкем мен Мерей шомылды, ал анам қайда болды?», « Мен әкем мен анамның баласымын, атам мен апамның немересімін», « Мен сенің келгеніңе өте қуаныштымын». Баланың сөйлеу белсенділігі көбінесе 2-3 жас аралығында дамиды. 3.Сәбидің сөйлеуге түсінуі және алғашқы сөздері. Баланың тілінің дамуы. 2 жастың өзінде бала атқаратын қызметіне байланысты: -1) бір сөзбен бір сөйлемнің мағынасын түсіндіретін кезі болады. Ф-ф-ф-ф-ф-у- сіріңке, темекі, пеш,газ,шам, т.б тамақ ішем, ет жеймін су ішемін. -2) тұрған орынына қарай -3) сыртқы ұқсастығына қарай бөлу: га-га-га- қаз тұмсығы созылып тұрған саз балшықты құсқа ұқсатады, жүннен тоқылған затты бөки дейді. -4) дыбысты бойынша атау. Ля-ля- радио, музыка, ән. Қоқ-қоқ тауық, мияу- мысық деген сияқты т.б. 2 жастың соңында бала үлкендермен үнемі қарым-қатынас жасау нәтижесінде сөздік қоры жылдам артады. Үлкендерден білмегендерін сұрайды, үлкендердің сұрағына жауап береді. Алғашқы сұрағы бұл не? Бұл қалай аталады?- деп сұрап, әр заттың өз атауы болатынын біледі. 1 жастың соңында 18-25 активтік сөз болса, 3 жаста 1000-1200 сөз. Екі жастың соңында да баланың тілі анық емес, грамматикалық тұрғыда байланысы жоқ болады. Сөздің грамматикалық құрылымын игерудің белгілі бір заңдылығы болады: 60-70 сөзге жеткен соң қарапайым сөйлем құрастырады. Сөзді тыңдап отырып қайталайды. Ситуациялық сөз. Баланың жалпы даму деңгейіне байланысты, яғни ақыл-ойының, дербестігінің дамуына байланысты. 1-ден 3- жасқа дейінгі аралықта баланың сөзді меңгеруінің өзіндік мәні болады. Бала айналасындағы құрбы-құрдастарымен, үлкендермен қарым-қатынас жасау арқылы өзін-өзі танып біледі. Тілдік қарым-қатынас нәтижесінде әр заттың қасиетімен атқаратын қызметін ажыратады. Қоршаған ортадағы заттарды таңдау, топтау, жалпылау негізінде қабылдап негізгі белгілерін ажыратады. Заттар мен құбылыстардың өзара қарым-қатынас байланыстарын ажыратады. Тілдік қарым-қатынас нәтижесінде алдына мақсат қойып ерікті әрекет етуге, дербестікке үйренеді. Үнемі үлкендермен қарым-қатынас негізінде тәлім-тәрбие нәтижелерін игеретін болады,болмайды деген сөздер мәнін түсінеді Бала өзін өзгелермен салыстырып қоғамдағы өз орнын түсінеді. Өзіне және өзгелерге баға беріп, басқа біреулер үшін жауап беріп, жауапкершілік сезімі оянады. Практикалық ойлауы дамиды. Тақпақ жаттау,ертегі,әңгіме айту,дидактикалық ойын ойнауы жүзеге асады. Осы кезде бала тілінің дамуының үш жағын байқауға болады. Психофизикалық Психологиялық Логикалық, грамматикалық, фонематикалық жүктеу/скачать 192,71 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|