Бас редактор Байжуманов М. К

ISSN 1607-2774 
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы № 4(92)2020 
326 
немым свидетелем борьбы казахского народа за свою независимость против джунгарских 
захватчиков. Поэтому в названной статье на основе устных и письменных источников 
восстанавливаются исторические события, имевшее место в первой половине ХVIII века, 
излагается борьба казахского народа против джунгарских захватчиков. 
Основная задача статьи – систематизировать все сведения о сакральном месте и 
учитывая мнения ученых, провести научно-теоретический анализ. А также опираясь на 
собранные мировоззренческие, этнографические, топографические, картографические, устные 
сведения в воспоминаниях и трудах исследователей и путешественников, определить историко-
культурную значимость Калмаккырылгана в отечественной истории.
Ключевые слова: Прииртышский регион. Сакральный объект. Калмаккырылган, батыр 
Олжабай. Священная пещера. 
SACRED GEOGRAPHY OF IRTYSH: KALMAKKYRYLGAN 
M. Rakhimov, M. Alpusbes 
This article discusses the sacred object of the Irtysh region «Kalmakkyrylgan» - «The place of death 
of Kalmyks». This historical and cultural place is a mute witness of the struggle of the Kazakh people for their 
independence against the Dzungarian invaders. Therefore, in this article, based on oral and written sources, 
historical events that took place in the first half of the eighteenth century are restored, the struggle of the 
Kazakh people against the Dzungarian invaders is described. 
The main objective of the article is to systematize all the information about the sacred place and, 
taking into account the opinions of scientists, conduct a scientific and theoretical analysis. As well as relying 
on the collected worldview, ethnographic, topographic, cartographic, oral information in the memoirs and 
works of researchers and travelers, to determine the historical and cultural significance of Kalmakkyrilgan in 
domestic history. 
Key words: Irtysh region. Sacred object. Kalmakkyrylgan, Batyr Olzhabay. Holy cave. 
ҒТАХР: 02.71 
Қ.Ж. Қасымбаев 
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ. 
ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ «БАҚЫТ» КОНЦЕПТІСІ
Аңдатпа: Бұл мaқaлaдa, араб-мұсылман қоғамындағы діни түсініктерге негізделген 
«Бақыт» ұғымы жайлы мәліметтерді топтастырып, «Бақыт» концептісінің мұсылман 
қоғамындағы орнын анықтауға талпыныс жасалады. Исламдағы «Бақыт» ұғымының негіздерін 
және теориялық маңыздылығын талдау барысында Құран мен Хадис мәтініндегі «Бақыт» ұғымы, 
оның қолданысы, отандық және араб-мұсылман ғалымдардың «бақыт» жайында ойларын 
келтіреміз. Исламда «Бақыт» концептісі туралы салыстырмалы теориялық зерттеу әдістерін 
қолданамыз. Ислам дінінде Құран аяттарында келгендей, мұсылман адам осы өмірде білім алып, 
оған амал етумен қатар, ақыретте «Саъадатул-қусуа» шексіз бақытқа қол жеткізу үшін 
үміттеніп, Жаратушы Алладан дұға етіп сұрау керектігі баян етіледі. Мүміндер дүниелік өмірінен 
кейін басталатын жаңа өмірге, яғни мәңгілік өмірге сеніп, шынайы өмір мен шексіз бақыттың тек 
ақыретте ғана болатынына сенімді. Діни мәтіндерде мәңгілік жан мәңгілік бақыттың дәмін 
татумен ғана бақытты деген мағыналары қарастырылады. Материалдық бақыт адамды шынайы 
бақытты ете алмайтыны діни түсініктер аясында тұжырымдалады. Ғалымдардың «бақыт»

жүктеу/скачать 9,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: