Басым мотивтер

Алынған нәтижелерді талдау көрсеткендей, үшінші сынып оқушыларының 20,8% - ында көрсетілген оқушы позициясының мотиві басым болды (1-кесте). Екінші орында мазмұны жағынан біріншіге жақын сыртқы ынталандыру (жазалау) мотиві болды – субъектілердің 19,1% - ында, сондай-ақ танымдық мотив (сонымен қатар 19,1 %). Үшінші орында жетістік мотивтері мен эмоционалды мотивтер (әрқайсысы 11,6 %). 4 – ші орында-коммуникативтік мотив (10,8%) және өзін-өзі дамыту мотиві (6,7%) (1-кесте).

Кесте 1 –3-сынып оқушыларын Н.П. Фетискин, В.В. Козлов, Г.М. Мануйловтың оқу мотивациясының құрылымын диагностикалау әдістемесі негізінде басым мотивтер бойынша бөлу (% бойынша)

Басым мотивтер
танымдық	коммуни-кативтік	эмоцио-налдық	өзін-өзі дамыту	оқушы позициясы	жетістік	сыртқы (көтермелеу, жазалау)
19,1	10,8	11,6	6,7	20,8	11,6	19,1

Оқу іс-әрекетінің басым бағыттары мен мотивтерін салыстыру кезінде біз тиісті бағдар түрлері мен оқытудың жетекші мотивтерінің сәйкестігін анықтадық. Сонымен, басым ойын бағыты бар субъектілерде эмоционалды мотивтер (4,1%) оқытудың жетекші мотивтері болып табылады; субъектілердің 4,1% - ында сәйкестік анықталды; басым мектеп бағыты бар студенттерде сыртқы ынталандыру (жазалау) мотиві жетекші болды – 5,8% - да және оқушы позициясының мотиві-субъектілердің 5% - ында; бастауыш сынып оқушыларының 5,8% - ында оқытудың коммуникативті бағыты мен коммуникативті себептері сәйкес келді (1-кесте).

Кесте 2 – Бастауыш сынып оқушыларының бағыттылық түрлері мен мотивтерінің арақатынасы (% бойынша)

Тұлғаның бағыттылық түрлері	Басым мотивтер
	танымдық	коммуникативтік	эмоционалды	өзін-өзі дамыту	оқушы позициясы	жетістік	сыртқы (көтермелеу, жазалау)
1	2	3	4	5	6	7	8
Ойын 10,8	0,8	0,8	4,1	0,8	0,8	2,5	0,8
Мектеп 20,0	1,6	0,8	0,8	1,6