Өзін-өзі тексеруге арналаған сұрақтар

1. 
   Әскери қызметшіге тіл тигізу?
   
2. 
   Қашқындық?
   
3. 
   Жауынгерлік кезекшілікті атқарудың ережелерін бұзу?
   

1. 
   Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 2011 ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жалпы әскери жарғылары 2007 ж.
   

1. 
   Шекаралық қызмет атқарудың ережелерін бұзу.
   
2. 
   Қарауыл (вахта) қызметін атқарудың жарғылық ережелерін бұзу.
   
3. 
   Ішкі қызмет атқарудың және гарнизонда патруль болудың жарғылық ережелерін бұзу.
   
4. 
   Қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша атқарудың ережелерін бұзу. 380-бап. Билікті теріс пайдалану, биліктің асыра қолданылуы немесе әрекетсіздігі.
   

      376-бап. Шекаралық қызмет атқарудың ережелерiн бұзу

      1. Шекаралық нарядтың құрамына кiретiн немесе шекаралық қызметтiң өзге де мiндеттерiн атқарушы адамның шекаралық қызмет атқарудың ережелерiн бұзуы, егер бұл әрекет мемлекеттiң қауiпсiздiгi мүдделерiне зиян келтiрсе немесе зиян келтiруi мүмкiн болса - 
      екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге, үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      2. Ауыр зардаптарға әкеп соққан дәл сол әрекет - 
      бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      Ескерту. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген әрекеттi алғаш рет жасаған әскери қызметшi қылмысты жеңiлдететiн мән-жайларда қылмыстық жауаптылықтан босатылуы мүмкiн. 
       Ескерту. 376-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.07.10 N 177-IV, 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

      377-бап. Қарауыл (вахта) қызметiн атқарудың жарғылық 

      1. Қарауыл (вахта) құрамына кiретiн адамның қарауыл (вахта) қызметiнiң жарғылық ережелерiн бұзуы, егер бұл әрекет қарауыл (вахта) күзететiн объектiге зиян келтiруге немесе өзге зиянды зардаптардың болуына әкеп соқса -       екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге, не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

      378-бап. Iшкi қызмет атқарудың және гарнизонда патруль 

      1. Бөлiмнiң тәулiктiк нарядына (қарауыл мен вахтадан басқа) кiретiн адамның iшкi қызмет атқарудың жарғылық ережелерiн бұзуы, сол сияқты патруль нарядының құрамына енген адамның гарнизонда патруль болудың жарғылық ережелерiн және осы ережелердi дамытуға шығарылған бұйрықтар мен өкiмдердi бұзуы, егер ол зиянды зардаптарға әкеп соқса, оның алдын алу осы адамның мiндетiне кiретiн болса - 

      379-бап. Қоғамдық тәртiптi қорғау және қоғамдық 

      Қоғамдық тәртiптi қорғау және қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету бойынша әскери нарядтың құрамына кiретiн адамның қызмет атқарудың ережелерiн бұзуы, егер бұл әрекет ауыр зардаптарға әкеп соқса, - 

      380-бап. Билiктi терiс пайдалану, билiктiң асыра 

      1. Бастықтың немесе лауазымды адамның билiктi немесе қызмет бабын терiс пайдалануы, билiгiн немесе қызметтiк өкiлеттiгiн асыра қолдануы, сол сияқты пайдакүнемдiк немесе өзге де жеке мүдделiлiкте жасаған және елеулi түрде зиян келтiрген, әскери қызметшiлердiң (азаматтардың) немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң елеулi түрде бұзылуына әкеп соққан билiктiң әрекетсiздiгi - 

1. 
   Шекаралық қызмет атқарудың ережелерін бұзу?
   
2. 
   Ішкі қызмет атқарудың және гарнизонда патруль болудың жарғылық ережелерін бұзу?
   
3. 
   Қарауыл (вахта) қызметін атқарудың жарғылық ережелерін бұзу?
   

1. 
   Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 2011 ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жалпы әскери жарғылары 2007 ж.
   

№5 тақырып: Әскери қылмыстар: 381-бап. Қызметке селқос қарау.

1. 
   Қызметке селқос қарау.
   
2. 
   Құрып бара жатқан әскери кемені тастап кету.
   
3. 
   Жауға соғыс жүргізу құралдарын беру немесе тастап кету.
   
4. 
   Тұтқынға өз еркімен берілу.
   
5. 
   Тонаушылық.
   

      381-бап. Қызметке селқос қарау

      1. Бастықтың немесе лауазымды адамның қызметке селқос қарауы елеулi түрде зиян келтiрсе - 
      екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      2. Ауыр зардаптарға әкеп соққан дәл сол әрекеттер - 
      жетi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      3. Осы баптың бiрiншi және үшiншi бөлiктерiнде көзделген, соғыс уақытында немесе ұрыс жағдайында жасалған әрекеттер - 
      үш жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      Ескерту. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген әрекеттi алғаш рет жасаған әскери қызметшi қылмысты жеңiлдететiн мән-жайларда қылмыстық жауаптылықтан босатылуы мүмкiн.
      Ескерту. 381-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      382-бап. Құрып бара жатқан әскери кеменi тастап кету

      1. Құрып бара жатқан әскери кеменi өзiнiң әскери мiндеттерiн ақырына дейiн орындамаған кеме командирiнiң, сол сияқты командирдiң оған тиiстi өкiмiнсiз қызмет атқаратын кеме командасы құрамындағы адамның тастап кетуi - 
      екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге, не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      2. Соғыс уақытында немесе ұрыс жағдайында жасалған дәл сол әрекет - 
      бес жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
       Ескерту. 382-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.07.10 N 177-IV, 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

      383-бап. Жауға соғыс жүргiзу құралдарын беру немесе 

      Бастықтың өзiне сенiп тапсырылған әскери күштердi жауға беруi, сол сияқты ұрыс жағдайы мәжбүр етпеген ретте бекiнiстердi, әскери техниканы және соғыс жүргiзудiң басқа да құралдарын жауға қалдырып кету, егер аталған әрекеттер жауға жағдай туғызу мақсатында жасалмаса - 

      384-бап. Тұтқынға өз еркiмен берiлу

      Қорқақтық немесе жiгерсiздiк салдарынан өз еркiмен тұтқынға берiлу - 
      он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

      385-бап. Тонаушылық

      Шайқас даласында өлгендер мен жараланғандардың заттарын ұрлау (тонау) -       үш жылдан он жылға дейiн мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Өзін-өзі тексеруге арналаған сұрақтар:

1. 
   Қызметке селқос қарау?
   
2. 
   Жауға соғыс жүргізу құралдарын беру немесе тастап кету?
   
3. 
   Тұтқынға өз еркімен берілу?
   

1. 
   Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 2011 ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жалпы әскери жарғылары 2007 ж.
   

№6 тақырып: Әскери қылмыстар: 386-бап: Әскери сипаттағы құпия мәліметтерді жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәліметтерді бар құжаттарды жоғалту. 387-бап. Әскери мүлікті қасақана құрту немесе бүлдіру. 388-бап. Әскери мүлікті абайсызда құрту немесе бүлдіру. 389-бап. Әскери мүлікті жоғалту. 390-бап. Айналадағыларға қауіп туғызудан қару-жарақ, сондай-ақ заттар мен нәрселерді ұстау ережелерін бұзу.

1. 
   Әскери сипаттағы құпия мәліметтерді жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәліметтерді бар құжаттарды жоғалту.
   
2. 
   Әскери мүлікті қасақана құрту немесе бүлдіру.
   
3. 
   Әскери мүлікті абайсызда құрту немесе бүлдіру.
   
4. 
   Әскери мүлікті жоғалту.
   
5. 
   Айналадағыларға қауіп туғызудан қару-жарақ, сондай-ақ заттар мен нәрселерді ұстау ережелерін бұзу.
   

      386-бап. Әскери сипаттағы құпия мәлiметтердi жария ету 

      1. Мемлекеттiк құпиясы жоқ әскери сипаттағы құпия мәлiметтерi бар құжаттарды немесе заттарды осы құжаттар немесе заттар қызметi бойынша сенiп тапсырылған адамның жоғалтуы, егер жоғалту аталған құжаттар мен заттарды ұстаудың белгiленген ережелерiн бұзудың салдары болып табылса - 

      387-бап. Әскери мүлiктi қасақана құрту немесе бүлдiру

      1. Қару-жарақты, оқ-дәрiнi, қозғалыс құралдарын, әскери техниканы немесе өзге де әскери мүлiктi қасақана құрту немесе бүлдiру - 
      екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге, не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
      2. Ауыр зардаптарға әкеп соққан дәл сол iс-әрекеттер - 
      бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
       Ескерту. 387-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.07.10 N 177-IV, 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

      388-бап. Әскери мүлiктi абайсызда құрту немесе бүлдiру

      Қару-жарақты, оқ-дәрiнi, қозғалыс құралдарын не әскери техника заттарын абайсызда құрту немесе бүлдiру ауыр зардаптарға әкеп соқса - 
      бiр жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не бiр жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
       Ескерту. 388-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.07.10 N 177-IV, 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

      389-бап. Әскери мүлiктi жоғалту

      Қызметте пайдалану үшiн сенiп берiлген қару-жарақты, оқ-дәрiнi немесе әскери техника заттарын сақтау ережелерiн бұзуы, егер бұл олардың жоғалуына әкеп соқса - 
      екi жылға дейiнгi мерзiмге әскери қызметi бойынша шектеуге, не үш айға дейiнгi мерзiмге абақтыда ұстауға, не екi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
       Ескерту. 389-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.07.10 N 177-IV, 2011.01.18 № 393-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

      390-бап. Айналадағыларға қауiп туғызатын қару-жарақты, 

      1. Айналасындағыларға үлкен қатер туғызатын қару-жарақты, оқ-дәрiлердi, радиоактивтi материалдарды, жарылғыш және өзге де заттар мен нәрселердi ұстау ережелерiн бұзу, егер бұл абайсызда адам денсаулығына ауыр немесе орташа ауырлықтағы залал келтiрсе, әскери мүлiктiң жойылуына не өзге ауыр зардаптарға әкеп соқса - 

1. 
   Әскери мүлікті қасақана құрту немесе бүлдіру?
   
2. 
   Әскери мүлікті жоғалту?
   
3. 
   Айналадағыларға қауіп туғызудан қару-жарақ, сондай-ақ заттар мен нәрселерді ұстау ережелерін бұзу?
   

1. 
   Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 2011 ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жалпы әскери жарғылары 2007 ж.
   

№7 тақырып: Әскери қылмыстар: 391-бап. Машиналарды жүргізу немесе пайдалану ережелерін бұзу. 392-бап. Ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу. 393-бап. Кеме жүргізу ережелерін бұзу.

1. 
   Машиналарды жүргізу немесе пайдалану ережелерін бұзу.
   
2. 
   Ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу.
   
3. 
   Кеме жүргізу ережелерін бұзу.
   

391-бап. Машиналарды жүргiзу немесе пайдалану 

      1. Әскери, арнаулы немесе көлiктiк машинаны жүргiзу немесе пайдалану ережелерiн бұзу, абайсызда адамның денсаулығына ауыр зиян келтiруге әкеп соқса - 

      392-бап. Ұшу немесе оған даярлану ережелерiн бұзу

      Абайсызда кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соққан ұшу немесе оған даярлану ережелерiн бұзу, сол сияқты әскери ұшу аппараттарын пайдалану ережелерiн бұзу - 
      үш жылға дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыра отырып немесе онсыз үш жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

      393-бап. Кеме жүргiзу ережелерiн бұзу

      Абайсызда кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырған әскери кемелердi жүргiзу немесе пайдалану ережелерiн 
бұзу - 
      үш жылға дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыра отырып немесе онсыз үш жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Өзін-өзі тексеруге арналаған сұрақтар:

1. 
   Машиналарды жүргізу немесе пайдалану ережелерін бұзу?
   
2. 
   Ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу?
   
3. 
   Кеме жүргізу ережелерін бұзу?
   

1. 
   Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 2011 ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жалпы әскери жарғылары 2007 ж.
   

№8 тақырып: Қазақстан Республикасының Заңы «Жалпыға бірдей әскери міндеттілік және әскери қызмет». 1993 ж. 19 қаңтар

1. 
   Әскер қызметке шақыру.
   
2. 
   Әскери қызметті өткеру.
   

1. 
   «Жалпыға бірдей әскери міндеттер мен әскери қызмет туралы» Заңының жалпы ережелерінде республиканың қазіргі конституциясының талаптарына сәйкес, елді қарулы агрессиядан қоғау мемлекеттің басты қызметі болып табылатыны және Қазақстан халқының әрқайсысының ісі екендігі айтылған. Сондай-ақ онда жалпыға ортақ әскери міндеттердің негіздері, мақсаттарымен мазмұны ашып көрсетіліп, оған республика азаматтарының қатынастары, олардың әскери қызметке қатысты міндеттері, кімнің босатылатыны және оның талаптары кімге таратылмайтындығы көрсетілген.
   

1. 
   Заңның төртіні бөлімі әскери қызметті өтеудің құқықтық негіздерін баяндайды. Онда Әскери қызмет мерзімдері, әскерлердің санат бойынша әскери-қызметті өтеуінің шектік жасы белгіленген. Әскери қызмет мерзімі: әскери теңіз флотында мерзімді қызметті өтеу әскери қызметшілер үшін – 2 жыл 6 ай; құрлықтағы әскерлер, ІӘҚ, ӘШҚҚ-та – 2жыл , жоғары білімі барларға – 1жыл, қатардағы және сержант құрамындағы қызметте келісім-шарт негізінде қызметін өтеуші сарбаздар, сержанттар, әйел-әскери қызметшілер үшін – 2 жыл, прапорщиктер (мичмандар) үшін – 2 жыл, оларға кейіннен 3 жылдан кем емес мерзімге келісім шартын ұзарту құқығы беріледі; запастан шақырылған офицерлерге – 3 жыл, оларға кейіннен 5 жылдан кем емес мерзімге келісім шартты ұзарту құқығы беріледі.
   

Заңда Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің шешімі боынша қызмет мерзімі 5 жылдан 10 жылға дейін ұзартылуы мүмкін әскери қызметшілер анықталған. Заңда тұңғыш рет әскери-оқу орындары курсанттарының (тыңдаушыларының) әскери қызметті өтеу тәртібі анықталған. Жасы 16-ға толмаған курсанттар үшін бірнеше курсты бітірген қызметтен офицерлер ретінде (күнтізбелік есептеу бойынша) 10 жыл ішінде өтетіндігі туралы жеке тәртіппен келісім-шарт жасалады. Мұндай келісім-шарт жасалмаса, курсанттардың оқуы тоқтатылады. Мерзімді қызметтегі әскери қызметшілер үшін де, әйел-әскерилер, прапорщиктер мен офицерлер үшін де әскери қызметтен босау едәуір кеңейтілген.