Батыс Қазақстан облысы. Бөкей Ордасы ауданы, Ұялы ауылы Ш. Жексенбаев атындағы жалпы орта білім беретін мектеп-балабақшасы Алғашқы әскери дайындық пәнінен ашық сабақ Тақырыбы

1. «АӘД» оқулығы, 11 сынып, К . Аманжолов, А. Б. Тасболатов, Д.Майхиев, Б. Аманжолова. - Алматы «Мектеп» 2015 ж. §3, 23-30 беттер

2. Саптық жарғы

3. Видео проектор. Слайд «Орнында тұрғандағы бұрылыстар. Саптық және жорықтық адыммен қозғалыс»

4. Бейнефильм. «Саптық дайындық» 3- оқу фильмі

5. «Алғашқы әскери дайындық-өмір қауіпсіздігі негіздері» журналдарынан қосымша материалдар, плакаттар, тест тапсырмалары

Взводты екі қатарлы сапқа тұрғызу, рапорт қабылдау, амандасу, сыртқы көрінісін тексеру, түгендеу.

1. 
   Сап дегеніміз не?
   
2. 
   Сап элементтерін атаңдар
   
3. 
   Пәрмендер қандай болып бөлінеді?
   
4. 
   Саптық тұрыс. «Саптал!», «Түзел!», «Тіктел!», «Еркін тұр!» «Жинақтал!» пәрмендерін орындау.
   

Бұрылыстар екі тәсілде орындалады:

• 
  бірінші тәсіл – дененің тік қалпын сақтай отырып және тізелерді бүкпей бұрылу керек, алдыңғы тұрған аяққа дененің салмағын салу керек;
  
• 
  екінші тәсіл – қысқа жол арқылы аяқты қою керек. Бұл ретте денені бұрылатын жаққа бір мезгілде күрт бұрып және басқа аяқтың ұшына қатты тіреліп, дененің салмағын бұратын жақтағы аяққа көшірумен ұштастыру қажет.
  
• 
  Бұрылыстарды орындауда саптық тұрыстағы барлық ережелер сақталынады.
  

Адым саптық және жорықтық болады.

Басқа жағдайларда жорықтық адым қолданылады.

Саптық адыммен қозғалыс жасау: «Саппен адым бас!» (қозғалыс кезінде: «Саппен – адымда!» пәрменімен, ал жорықтық адыммен қозғалыс жасау: «Адым бас!» пәрмені бойынша басталады.

Алдын ала пәрмен бойынша дене біршама алға ұмсындырылады, оның салмағы орнықтылығын сақтай отырып, оң аяққа салынады; орындалатын пәрмен бойынша қозғалыс сол аяқтан толық адыммен басталады.

Саптық адыммен қозғалыс кезінде аяқтың ұшын жерден 15–20см жоғары көтеріп, аяқ алға созылады және табанға нық қойылады. Иықтан бастап, қолдармен дененің айналасында қозғалыс жасау керек; алға – оларды шынтақта денеден алақанның еніндей ұстап, белдіктен жоғары көтерілетіндей бүгіп, ал шынтақ қолдың білегінің деңгейінде болу керек; артқа – иық буынының шегіне жеткенше. Қолдың саусақтарын жартылай бүгіп, басты тік ұстап, өзінің алдына қарау керек.

Жорықтық адыммен қозғалыс жасау кезінде аяқтың ұшын созбай, еркін қозғау керек және оны жерге әдеттегі жүрістегідей қою керек; қолмен дененің айналасында еркін қозғалыс жасау керек.

Жорықтық адыммен қозғалыс жасау кезінде: «Тік тұр!» пәрмені бойынша саптық адымға көшу керек. Саптық адыммен қозғалыс жасау кезінде: «Еркін тұр!» пәрмені бойынша жорықтық адыммен жүру керек.

Орнында тұрып адым жасау «Орныңда адым – бас!» (қозғалыста: «Орныңда!») пәрмені бойынша жүргізіледі.

Осы пәрмен бойынша аяқты жерден 15-20см көтеру керек және оны ұшынан бастап табанға толық қою керек, сол аяқты жерге қоюмен бір мезгілде берілетін: «Тура!» пәрмені бойынша оң аяқтан орнында тағы бір адым жасап қозғалысты сол аяқтан толық адыммен бастау керек.

Қозғалысты тоқтату үшін оң немесе сол аяқты жерге қоюмен берілген орындалатынпәрмен бойынша тағы да бір адым жасап саптық тұрысты қабылдау керек. Мысалы: «Взвод– тоқта!»

Қозғалыстың жылдамдығын өзгерту үшін: «Қарышта!», «Қысқа адымда!», «Жиі адымда!», «Жарты адымда!» деген пәрмендер беріледі.

.

ІV. Жаңа сабақты пысықтау:

• 
  Бейнефильм. «Саптық дайындық» 3- оқу фильмін көрсету
  
• 
  Саптық тәсілдерді практикалық түрде орындау.
  

• 
  Орнында тұрғандағы бұрылыстар қандай пәрмендермен орындалады?
  
• 
  Саптық және жорықтық адым қандай пәрмендерімен орындалады?
  
• 
  Адыммен қозғалыс кезінде минутына қанша адым жасалады?
  
• 
  Саптық адыммен қозғалыс жасағанда аяқтың ұшы жерден қанша см көтерілуі керек?
  
• 
  Қозғалыстың жылдамдығы немесе қозғалысты тоқтату қандай пәрмендер бойынша өзгереді?
  
• 
  Жекелеген әскери қызметшілер қатарындағы бірнеше адым жерге орын ауыстыруы үшін қандай пәрмендер беріледі?
  

түсініктеме беру.