Батыс Қазақстан өңірінің табиғи-климаттық және шаруашылық қысқаша сипаттамасы
Батыс Қазақстандағы ірі қара малдың гельминтофаунасы
жүктеу/скачать 1,48 Mb.
|
Гельминтоздар дж
e 1, matloab
| Батыс Қазақстандағы ірі қара малдың гельминтофаунасы
К.Скрябин (1950), Р. Сшульц және СН.Боева (1950) гельминтологиялық зерттеулер жүргізуде аймақтық эпизоотологияның ерекшеліктері үлкен маңызға ие. Батыс Қазақстанда, әдеби мәліметтерге сәйкес, мүйізді жануарларда Гельминттердің көптеген түрлері паразиттенеді. Fasciola hepatica (L., 1785), Қазақстанда Fasciola hepatica ірі қара малының инвазивтілігі байқалды. 1929 жылғы 70-ші СГЭ деректері бойынша Орал облысында ірі қара малдың фасциолезбен жұқтыру деңгейі 13,8% - ды құрайды. Батыс Қазақстанда ірі қара мал мен қойдың фасциолезін Трематодтың екі түрі тудырады - қарапайым және алып фасциол. Fasciola gigantica (Cobbold, 1856) Қазақстанда ірі қара малдың Fasciola gigantica инвазивтілігі байқалды. Dicrocoelium lanceatum (Stiles eh HassaV, 1896) Орал облысында 1929 жылы 70-ші СГЭ тіркелген. Ірі қара мал инвазиясының экстенсивтілігі 6,9% құрады (К.и. Скрябин, Р. СШульц, 1937). Қазақстанда Dicrocoelium lanceatum ірі қара малының инвазивтілігі байқалды. Г.И. Диковтың және т. б. (1994) мәліметтері бойынша ірі қара малдағы инвазияның экстенсивтілігі 1,5-2% құрады. Қойларда дикроцелиозды инвазияның кеңдігі 3,1-ден 100% - ға дейін. Ewytrema pancreaticum (Sanson, 1889) паразит Қазақстанда ірі қара малда (З.В. Вольф,1936; В. И. Бондарева, 1940; Я. М. Скорняков, 1948), қой мен түйелерде тіркелген. Қазақстан Республикасында күйіс қайыратын жануарлар арасында өте кең таралған. Eurytrema coelomaticum (Giard et Billet,1892, Looss,1907) паразит Қазақстанда ірі қара малда тіркелген. Paramphistomum cervi (Shran K., 1790) Орал облысындағы ірі қара малдарда К.и. Скрябин мен А. М. Петровпен 1929 жылы парамфистоматоз 52,6%, ал қарқындылығы бір басына 3227 дана болды. Қазақстанда Paramphistomum cervi ірі қара малының инвазивтілігі байқалды. Батыс Қазақстан облысындағы қойлардың Парамфистоматозы Liorchisscotiaei түрлерінің трематодтарын тудырады. Orienthobilharzid turkestanica (Skrjbin,1913, Price,l929) паразит Қазақстанда тіркелген. Moniezia? expansa (Kudblphi, 1810)1j3 Қазақстанда аталып өтті ме? инвазированность .ірі қара мал Moniezia expansa. Moniezia expansa Орал облысындағы ірі қара малда 1929 жылы тіркелген (К.и. Скрябин, Р. СШульц, 1937).,Батыс Қазақстан облысының оңтүстік аудандарында қойларда мониезияның осы түрімен инвазияның экстенсивтілігі 4-25% - ды құрады. Moniezia benedeni (Moniez, 1879)^барлық жерде, соның ішінде Қазақстан аумағында тіркелген. Белгіленген; ірі қара малдың инвазивтілігі Moniezia benedeni 28,3 - 46;6%. Thysaniezia giardi (Moniez, 1879) Қазақстанда Thysaniezia ірі қара малының инвазивтілігі байқалды. giardi инвазияның кеңдігі 48,9% құрады. Гельминттер Thysaniezia по тұқымынан шыққан.к.и. деректері:Скрябин мен РЮ.Шульц (1937) Қазақстанда ірі қара малдан табылды. Соңғы жылдары Қазақстанда Thysaniezia тектес гельминттер қойларда тіркелуде. Taenia hidatigena (Pallas, 1766) (=Cysticercus tenuicollis) к.и. Скрябин (1916), К. и. Скрябин және Р. Сшульц (1937), Я. М. Кереев (1999) деректері бойынша ірі қара малдың гидатигенді цистицеркозы Қазақстанда кең таралған. Сонымен қатар, қойлар Қазақстанда жіңішке мойынды цистицеркозға қатты шалдығады. Taeniarhynchus saginatus (Goeze, 1782) (=Cysticercus bovis) ірі қара малдың финозы Қазақстанда кең таралған. Сонымен қатар, Қазақстанда финоз cysticercus ovis қойларында да тіркелген-Taenia ovis цестодының личинка сатысы. Қазақстанда бұл аурудың кең таралуы анықталды. Орташа алғанда, инвазияның экстенсивтілігі 0,5-тен 48% - ға дейін (Б.М. Шонов және басқалар, 1983). Бычий цепняның онкосфералары сарайда 14 ай бойы өміршеңдігін сақтағаны анықталды. Қазақстанда ірі қара мал цистицеркозының айқын маусымдық динамикасы байқалмайды, жас динамикасы ересек жануарларда жұқтыру деңгейінің төмендеуімен жас жануарлардың үлкен инвазивтілігімен сипатталады. Multiceps multiceps (Leske. 1780) (Coenurus cerebralis) жас мал екі жасқа дейін жиі ауырады. Барлық елдерде, соның ішінде Қазақстанда тіркелген. Echinococcus granulosus (larvae) (Batsch, 1786) Қазақстанда Echinococcus granulosus (larvae) ірі қара малдың инвазивтілігі байқалды. Инвазияның экстенсивтілігі 13,7-30,3 құрады. 70-ші СГЭ деректері бойынша (К.и. Скрябин және А. М. Петров, 1929) бұрынғы Орал облысында 371 бас ірі қара малға эхинококкоз 74% тіркелген. Қазақстанда эхинококкоз кезінде эпизоотиялық үдерісте антропогендік фактор маңызды болып табылады. Echinococcus multilocularis (Leuckart,1863 ) паразит Қазақстанда ірі қара малда тіркелген. 3 жастан асқан жануарларда инвазияның кеңдігі 2,4% құрады. Strongyloides papillosus (Wedl, 1856) әлемнің барлық бөліктерінде, соның ішінде Қазақстанда тіркелген. Қойларда S. papillosus Қазақстанның барлық аумағында тіркелген. Bunostomum trigonocephalum (Rud., 1808) Қазақстанда ірі қара малда тіркелген. Инвазияның экстенсивтілігі 2,4%. жүктеу/скачать 1,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|