11-сынып
Мақсаты: Оқушылардың білім деңгейлерін тексеру, сауатты жазу дағдыларын бақылау.
Қарашоқыны бөктерлеп, Аймандай аттың жол жорғасымен жүріп отырып, Абай:
-Шыңғыстың бөктері тегіс көктепті-ау,-деп, айналаға көз жіберіп келе жатты. Аласа, ал күрең бетеге, даланы да, бөктер, беткейді де тегіс көгертіп, жасарта бастаған, бірақ аспан ашық емес.-жалғыз-ақ осы бір суық жел мен бұлт айықпайды екен -деді. Екі-үш күннен бері бұл өңірде күн бұлыңғыр болған. Және қыстың соңғы салқын тынысы сияқтанып бір суық жел білінуші еді.
- Е, сәуір жаңа туды ғой. Сәуірдің басы осылай бұлтты суық болатын әдеті ғой. –деп, Қарабас қыстыгүні бар болатынын айтқандай, мерзім айтты.
-Неге? Сәуір қыстың айы емес. Жаздың айы емес пе? Жылда бүйтеді деймісің?
- Жылда сөйтеді. Сәуірді осы жұлдызша не дейді?
- Апрель дейді.
- ендеше сол апрелің осы. «Сәуір болмай, тәуір болмас»деп, бұрынғылар текке айтпаған. Сәуірдің басындағы суық бітпей, жаз шықпайды дегені –деп, Қарабас Абайға ай-айдың мәнін айта бастады.
Бұл жөнінде Қарабас атшабарда Абай сезбей жүрген көп білім бар екен. Сәуір- бұл айдың арабша аты. Қазақша- мамыр. Одан соң- маусым. Абай қазақша ай атының бәрін сұрап, қайта-қайта қайырып жаттап алды.
Бірақ сәуір турасындағы жаңағы сөзді алғаш есіткені осы еді.
Жазға салымның еңжайсыз кезін әнеугүні әжесі «отамалы» деп атап еді.
Осы «отамалы» немене? Не деген сөз еді?-деп, Абай соны сұрады.
(М.Әуезов, 196 сөз)
Достарыңызбен бөлісу: |