Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы
жүктеу/скачать 5,8 Mb. Pdf көрінісі
|
kazybek
| Kepmi
ауыл, Kepmi уйлерге от (кулдщ арасына кемиген цызыл шоцты) сурай келш. тамыздыц алып отыруга руксат. 10. Сушнип сурау - цуанышты хабар жетюзушшерге бершетш сыйлыц. Сушнппищ Me.imcpi сол мал-мулпегщ (егер жогалды деген мал болса) бестен 6ip мелшерше тец. Ас беру 1. Ас беретш ру (ата баласы) алдымен сауын айтады (шацыра- тын елдерге). Сауын айтылмаган (хабаршы келмеген) елге келу Mi идет емес. 2. Хабар жеткен ел цатысатынын, цатыспайтынын б1рден аныц айтады. 265 3. Аска жиналган ел басылары ез тентектерше жауап беред1 жэне астьщ шыркын бузбау ата намысы болып саналады. 4. Егер ас nenepi аза салып келгендерд1 дурыс кабылдамаса (тшс децгейде уй Tiry, муше тарату), олар ас пелершщ устшен арыз айтуга хацылы. 5. Егер келген адамдар тэ|упгт бузса (K einirin келу, тебелес бастау), ас n en ep i олардьщ устшен арыз айтуга хацылы. 6. Ас беру кезшде жанжал-тебелес болса, кшэл1 жац билердщ шеппм1мен ас иссшс ат-тон айып телсйдк 7. Егер дау бэйгеге байланысты болса, бiрдей келген ею жуйрпчтш бэйгссш ат nenepi (рулар) тец белюед1, оган кенбеген жагдайда аттарды тыныцтырып алып цайта жарыстырады (дауласу- шылардьщ аттарын гана). Ел басшыларыньщ, дэулетп адамдардьщ елгеннен соц 6ip жылдан кешн жылын етюзуд1 “ас беру” деп атайды. Шамасы келгендер б1рнсшс цайтара ас беред1 (уш ретке дешн). Мумюн- дштерше царай алыс-жацын елдерге сауын айтады (хабарлайды). Казац шшдсп ете ipi тулгалардыц асына аза салып, саба жиып, жол-жоралгысымен Алаш баласы тугел келген. Сол себептен де, ас беру кезшде ел шшдсп i pi л i-ус акты мэселелер билердщталцысына туссдк ocipccc ру арасындагы араздыц мэсслсси рулардьщ жолы, барымта т.б. Ас беру кезвдеп терелш “Кецес” тэрт1б1мсн отсдк Ас бе руд in шыгынын тугае рулы ел, агайын котер1н алады: сойыс деп мал жию, уй Tiry, бэйге беру. Осы шыгынныц эр цайсысын белгш 6ip аталар немесе марцуммен сыйлас, цатарлас адамдар да KOTcpvi мумюн. Марцумныц туысцандары ондай адамдарга ерекше ыцылас корсстш. жолын беруге хацылы. Ас беру ксзшдсп эр Typ.ii шаруашылыц-цогамдыц мэсслслсрд1 басцарып отыру уппн ац nenepi елдщ басшыларынан тандаган адамына усыныс жасайды. Бэйгеге (ат бэйгса) ерекше жауапты адам сайланады (билердщ арасынан), онердщ (курес, ацындыц т.б.) басца турлерше де жауапты адамдар сайланады. Тере лер мен цожалар, эр рудыц бас кетерер адамы ездершщ жолына сэйкес ерекше ттлген уйге туссдк олардыц ез жолдарына царай сый цурмет талап eiyi занды. Жол T9pii6iH реттеп отыру 266 асты баскаратын адамныц м1ндет1 саналады. Аска байланысты туындайтын даулардыц 1ппнде: егер келупп астыц белгшенген уакытынан кеппккен болса, езше тиесш орынды талап ету мумюн- дш азаяды. Ас бэйгесшде oipHcuie ат катар келсе, ас иелершщ талабымен бэйгеш oipHcuie куннен кешн кайта етюзуге руксат бершеди жүктеу/скачать 5,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|