Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы



Pdf көрінісі
бет13/307
Дата07.02.2022
өлшемі5,8 Mb.
#87851
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   307
Байланысты:
kazybek

ecKepin, 
жасы 50-дщ устшде: бол­
ган деп есептесек, ол шамамен 1340-1350 жылдар аралыгында 
туган болады. Ал оныц туган жылына 25-30 жылды коссак. онда 
Котан тайшыныц дуниеге келген жылын шамалаймыз. Шамамен, 
1370-жылдары туган Котан тайшы, 1450 жылдардыц ортасында 
Ацжол би каза тапканда сексеншц устшде болады.
«К,ара Цьтшац К,обыландыда,
Нец бар edi, цулыным?!
Сексен асып, таянганда тоцсанга,
Тура алмастай y3wdi ме, жулыным?!» —
деген жоктауына карап. 6i3 осы шюрлер1м1здщ растыгына коз 
жетюзем1з.
YniiHnii, атасы Каракожа - opi батыр, opi тайпа кесем1 бол- 
са, 
OKeci 
- Котан да ел тгзгшш устаган ру басы, ел агасы болса, 
баласы А кжол да (Дайыркожа) осындай жолды устанса керек. 
1428-1468 жылдары бнлп< цурган «кешпел1 езбектер» елшщ ханы 
Эб1лхайырдыц ец жаксы керетш од in бш, казысы болуы - А кжол 
б ид in атагын тек аргын арасы шектеп коймай. Д е п т Кыпшак 
аумагына жайып ж1беред1. Ал оныц каза табуы - «кешпелi 
езбектер» халкынын еюге бел1нуше алып келед1. Каракожа ба­
тыр мен Котан тайшы тек аргындарга гана катысты. тайпальщ 
децгейдеп тулгалар болса, А кжол би олардан 6ip саты бшктеу 
турган тулга рет1нде кершю беред1. Сондьщтан оныц 
eciM i, 
ол каза 
тапканнан кешн уранга айналып, алгашында « Каракожа» атауы- 
мен катар айтылса, бертш келе, ел есшде «Акжол» атауы сакталып 
кал ад ы да, « Каракожа» екшпп катарга ыгысады.
XV гасырдыц еинш1 жартысында букштайпальщ уранга 
айналган Ацжол б ид in 
eciMi 
oipHcmc гасыр бойы езгермей, б уки
аргынньщ жауга шапканда рухын аскактатып. канын коздыратын 
цаснетп сез рет1нде колданыста болады. Kajipri куншц ез1нде де 
тарих пен шсжчрсдсн хабары бар аргындардыц кай-кайсысы бол- 
масын ездершщ урандарын em6ip катссп айтып бере алады.
26


XV-XVIII гасыр аралыгында шамамен 13-14 буын ауысып. 
азгантай ру ipreni тайпага айналары аньщ. Аргын тайпасы да 
эртурл1 аумалы-текпсл1 окигаларга карамастан есш-енш, ез 1ппнде 
тарам-тарам руларга белшедк 0p6ip тарихи кезецде аргынныц 
эр руынан атса огы тиетш, айтса ceji тиетш, караса кез1 тиетш 
He6ip батырлар мен билер, эулие-эмбиелер шытады. Сол рудьщ 
еюлдерше алыстагы «А^жол» уранынан repi ез руынан шыккан 
тарихи тулганыц eciMi жакынырак бола тусед1. С е й т т . аргын 
тайпасыныц курамындагы эр рудыц рульщ ураны калыптасады. 
Мысалы: Канжыталы руыныц ураны - «Толыбай», Тобьщты 
руышю - «Маябоз», «КарауылдЫ - « Кара кай». Бэсентиндш -
«Барлыбай», Атытайдш - «Ошбай», Суш щ цкпю - «Жолбике», 
Каракесекпю - « Каркабат» жэне т.б.
Осылайша 6i3, «Каракожа», «Акжол» урандары ж еш ндеп 
жогарыда айткан ойымызды тушндей келе, самдср1 уранга айнал- 
ган адамдарды накты тарихи тулгалар болтан дсй\ш . Алгаш- 
кысы - Токтамыс ханныц тогыз батыры мен кецесппсшщ 6ipi, 
9pi аргындардыц басшысы болып, Ед1те би мен Токтамыс хан 
арасындагы куресте Алтын Орда ханымен 6ipre 1405 жылы 
каза тапса, eiciHniici, Акжол би - 1450 жылдардыц ортасында 
Эб1лхайыр ханныц казысы болып, Кобыланды батырдыц колынан 
каза табады. Сондыктан, Зейнолла шсжчрсандс 6ip жол: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   307




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет