8-лабораториялық жұмыс. Баллистикалық айналма маятниктің көмегімен оқтың жылдамдығын анықтау
Жұмыстың мақсаты: Баллистикалық айналмалы маят-никтің көмегімен импульс моментінің және энергияның сақталу заңдарын пайдаланып, ұшқан оқтың жылдамдығын анықтау.
Оқтың ұшқан жылдамдығын тікелей өлшеу қиын. Жанама әдісте ұшып келе жатқан оқ тоқтап тұрған массасы көп үлкен денемен абсолют серпімсіз соқтығысады. Соғылыстан кейін импульстің сақталу заңы бойынша үлкен дене оқтың жылдамдығынан анағұрлым аз жылдамдықпен қозғалады. Осындай аз жылдамдықты өлшеу арқылы оқтың соқтыққанға дейінгі жылдамдығын анықтауға болады. Оқ моделінің ұшу жылдамдығы баллистикалық-айналма маят-никтің көмегімен анықталады
,
мұндағы -маятниктің максималь бұрылу бұрышы, r-оқтың ұшу бағытынан маятниктің айналу осіне дейінгі қашықтық (көздеу қашықтығы), М-жүктің массасы, m-оқтың массасы, R1-жүктердің айналу осінен ең үлкен қашықтығы, R2- жүктердің айналу осінен ең жақын қашықтығы.
Пысықтау сұрақтары
Айналма маятниктің тербеліс периоды қалай анықталады?
Осы жұмыста қандай сақталу заңдары пайдаланылды?
Гюйгенс-Штейнер теоремасын келтіріңіз.
Бұл жұмыста есепті жеңілдету үшін қандай жорамалдар жасалынған?
Эксперименттің дәлдігіне қандай факторлардың әсері бар?
Оқтың жылдамдығын қорытып шығарыңыз.
Нысанаға қарай ұшып келе жатқан оқтың импульс моменті маятниктің айналу осіне қарағанда қалай өзгереді?
Ұсынылатын әдебиеттер: [1,2], [20],122-128.
Достарыңызбен бөлісу: |
