Өзін-өзі бақылау үшін сұрақтар:
Салық банктерінің құрылымы.
Қазақстанның ақша реформалары қандай деңгейде болды ?
Ақша реформасын жүргізу үшін не қажет?
Тақырып 4. Несиенің мәні және функциялары .
Дәріс мақсаты: Ақша, несие, банк әдістері мен функцияларын, олардың нарықтық ортадағы ықпалы жайында түсінік қалыптастыру
Қысқаша мазмұны мен негізгі сұрақтары:
1. Несиенің мәні және қажеттілігі
2. Несиенің құрылымы
3. Несиенің түрлері.
1-сұрақ. Несиенің мәні және қажеттілігі
Несиені экономикалық категория ретінде қарыз мәмілесі негізінде көрінетін және дамитын өндірістік қатынас арқылы анықтау керек. Қарыз мәмілесі несиені экономикалық категория ретінде өз бетінше сипаттамайды : оны осы мәміле негізінде пайда болатын өндірістік байланыстар немесе жүзеге асу формасы - қарыз мәмілесі болып табылатын өндірістік қатынастар сипаттайды.
Қарыз мәмілесі ретінде несиені көзқараста қарастыруға болады: 1-ден, оның техникалық- заңдылық белгілері көзқарасына, 2-ден, әлеуметтік мазмұны, яғни осы келісім негізінде өсетін , дамитын және онда өз көрінісін табатын өндірістік байланыстар түрін сипаттайтын белгілер тұрғысынан.
Қарыз пайызы несиенің негізгі атрибуты ретінде несие бағасының иррационалды формасы болды.Қарыз пайзының абсолютты шамасы қарыз алушының несиені пайдаланғаны үшін төлейтін белгілі бір соманы білдіреді және пайыздық сома деп аталады.Қарыз пайызы тауар өндіріс негізінде пайда болады.Тауар айырбасы жағдайында қоғам пайызды пайдаланбаған кезең де болды.және тек қоғамдық дамудың белгілі бір экономикалық жағдайы белгілі бір сатысында несие үшін төлем өндірістік қатынастардың ажырамас бөлігі болды.Қарыз пайызы , демек қоғамда тұрақты ақша айналысы және ақша капиталының қызмет етуі бар болған кезде пайда болды. Қарыз пайызы үшін несиенің бар болуы қажет.Несиелік қатынастар пайыз дербес экономикалық категория ретінде тіркелетін тікелей негіз болып табылады. Қарыз пайызының мәнін оны қарыз капиталын қайтарымдылық принципімен пайдалану негізінде пайда болатын экономикалық қатынастар ретінде түсіну керек.Бұл экономикалық қатынастардың субъектілері-қарыз пайызын тиісінше алушы және төлеуші ретінде болатын кредитор және қарыз алушы.Қарыз пайызына қатысты экономикалық қатынастар ерекше, оларды несиелік қатынастар мен араластыруға болмайды.
Достарыңызбен бөлісу: | 
