Тақырып 4
Резистивті датчиктер
«Датчиктер және түрлендіргіштер» пәні
қауымд.профессор Тусупбекова А.К.,
проф. Афанасьев Д.А., аға оқыт. Бакиева Ж.К.
Карағанды – 2022
Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Физика-техникалық факультет
Радиофизика және электроника кафедрасы
білім беру бағдарламасы: «6В05305-Техникалық физика»
Әдебиеттер тізімі
- Фрайден Дж. Современные датчики. Справочник. М.: Техносфера, 2005. - 592 с.
- Датчики: Справочное пособие / Под общ. ред. В.М. Шарапова, Е.С. Полищука Москва: Техносфера, 2012. 624 с.
- Котюк А.Ф. Датчики в современных измерениях. - М.: Радио и связь, 2006. - 96 с.
- Аш Ж и др. Датчики измерительных систем: Пер. с франц. / Под ред. А.С. Обухова. - М.: Мир. - Кн. 1, 1992. - 480 с., Кн. 2, 1992. - 460 с.
- Михеев В.П., Просандеев А.В. Датчики и детекторы: Учебное пособие. – М.: МИФИ, 2007. – 172 с.
- Котюк А.Ф. Датчики в современных измерениях. – М.: Радио и связь, Горячая линия-Телеком, 2006. – 96 с.
Жоспар: - Резистивті датчиктер түрлері
- Резистивті датчиктің қарапайым эквивалентті сұлбасы
- Контактілі датчиктер
- Реостатты түрлендіргіштер
- Тензорезисторлар
Кіріспе - Автоматикада күшті, күш моменті, сызықтық және бұрыштық орын ауыстыру және басқа шамаларды өлшеу үшін электр (актив) кедергі (резистивті) датчиктер кең қолданыс тапты:
- контактілі
- реостатты
- тензометриялық және т.б.
Резистивті датчиктер (параметрлік датчиктер тобы): - Контактілі датчиктер
- Реостатты түрлендіргіштер
- Тензорезисторлар
Генераторлы датчиктер
- Термоэлектрлік (термопара)
- Фотоэлектрлік
- Пъезоэлектрлік
- Тахометрлік
автономды түрде жұмыс істейді
Резистивті датчиктің қарапайым эквивалентті сұлбасы: Резистивті датчиктің қарапайым эквивалентті сұлбасы: R0 – датчиктің меншік кедергісі, Rпр - өткізу сымының кедергісі, Rк – контакт кедергісі, Rут – ағу кеддергісі, Rл =2Rпр+2Rк Резистивті датчиктер (параметрлік датчиктер тобы): - Резистивті датчиктің алғашқы өлшеуіш тұрлендіргіші – резистор
- Резистор өткізгіш материалдан (металл немесе металл емес қоспалар) жасалады
- Контактілі датчиктер жұмыс ұстанымы бойынша қарапайым болып, механикалық орын ауыстырудың дискреттік мәндерін кедергіге түрлендіруге арналған.
- Механикалық орын ауыстыруының кедергіге заманауи түрлендіргіші ретінде реостатты датчиктер кең қолданыс тапқан
Контактілі датчиктер - Контактілі датчиктерді реленің контактілі элементі ретінде қарастыруға болады
- Олар механикалық орын ауыстыруды өлшеуге арналған.
- Механикалық орын ауыстыру электр тізбекпен басқарылатын контактілердің тұйықталған және ажыратылған күйіне түрлендіріледі (тізбектің электр кедергісінің өзгерісі)
Контактілі датчиктер а – біржақты әсер ету, б – екіжақты әсер ету, в - көпшекті Контактілі датчиктер - Контактілі элементтерді қолданылуы:
- жасалатын бұйымның өлшемдерін бақылау (сызықты өлшеулер) - автоматтық басқару жүйелері - әр түрлі физикалық шамалардың автоматтық сигнализация жүйелері Реостатты түрлендіргіштер - Реостатты түрлендіргіш – датчик конструкциясына байланысты қозғалтқышы өлшенетін электр емес шама әсерінен сызықты немесе шеңбер түрінде қозғалатын реостат
- Кіріс шама – қозғалтқыш орын ауыстыруы, шығыс шама – кедергінің өзгерісі
- Реостат түрлендіргіштің кең таралған формасы: изоляциялық материалдан жасалған сақина тәріздес каркас
параметрлік түрлендіргіш
щетка орын ауыстыруы мен шығыс кедергісі арсындағы функционалдық тәуелділікке әсер етеді
Бақылау сұрақтары:
- Резистивті датчиктер классификациясы
- Резистивті датчиктің қарапайым эквивалентті сұлбасын түсіндіріңіз
- Контактілі датчиктер жұмыс ұстанымы
- Реостатты түрлендіргіштер қолданылу саласы
- Тензорезисторлар құрылымдық сұлбасы
Достарыңызбен бөлісу: |
