Білім беру бағдарламасына арналған Zhка 1210 «жануарлар және қҰстар анатомиясы»
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
umkd vm anatomiya kaz 21-22
| 2 – сұрақ. Онтогенез. Эмбриондық дамудың бастапқы кезеңінде энтодермадан қалыптасқан ішек түтігінің төменгі қабырғасы ұрықтың сарыуыз қапшығы қуысымен тесік арқылы өзара қатысып, байланысып жатады. Ішек түтігінің осы тұсы, оның ортаңғы бөлімін құрайды. Ішек түтігі ортаңғы бөлімнен краниальды бағытта өсіп, алдыңғы ішек бөлімін, ал ішек түтігінің ортаңғы бөлімінен кейінгі ұшы каудальды бағытта өсіп, артқы ішек бөлімін түзеді. Алдыңғы ішек бөлімінің тұйықталған ұшы бастама ауыз қуысына жанасып, одан жұтқыншақ жарғағы арқылы бөлініп тұрады. Ал артқы ішектің тұйықталған ұшы аналь аумағы эктодермасымен бірігіп, клоака жарғағын құрайды. Кейіннен бұл екі жарғақ тесіліп, ішек түтігі ауыз саңлауы мен аналь тесігі арқылы сыртқы ортамен қатысып жалғасады. Ауыз қуысы онтогенезде ұрықтың бас бөліміндегі маңдай төмпегінің төменгі жағындағы эктодермадан қалыптасады. Ауыз қуысының бүйір және төменгі қабырғаларының негізі висцеральды желбезек доғаларынан, ал мүшелерінің құрамындағы дәнекер ұлпалық аралықтар мезенхимадан дамиды.
Тіс – ауыз қуысы кілегейлі қабығы бүртіктерінің (эпителий қабатынан тіс тақташалары, мезенхимадан тіс емізікшелері жетіледі) сүйектенуі нәтижесінде дамиды. Тіс тақташаларынан кіреуке мүшелері жетіліп, олардың пішіні призма тәрізді ішкі кіреуке клеткалары (адамантобласттар) тіс кіреукесін (эмалін) түзеді. Тіс емізікшесінің адамантобласттармен жанасып жатқан клеткалары дентин түзуші клеткаларға – одонтобласттарға айналады. Цементті – мезенхима клеткалары жасайды. жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|